Dünya Sağlık Örgütü, 1988 yılında 1 Aralık gününü, Dünya AIDS Günü olarak ilan etti. Milyonlarca insanın hayatını etkileyen bu hastalığa adanan güne yaklaşırken, Pozitif-İz Derneği’nin bu hastalıkla ilgili yaptığı çalışmaları sayfamıza taşıdık.
“HIV ile Yaşayan Kişilerin Tedaviye Erişim Koşulları Hakkında Endişelerine Yönelik Saha Araştırması” başlıklı bir çalışma yapan dernek, aynı zamanda “HIV Test ve Tanı Sürecini Kolaylaştırma Projesi” kapsamında kimlik bilgileri alınmadan ücretsiz HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği) testi yapıyor.
FATİH VE KADIKÖY’DE ÜCRETSİZ TEST
HIV testleri, İstanbul’da her hafta Cumartesi günü özel bir laboratuvarda yapılıyor. Test günleri bir cumartesi Fatih-Haseki’de, diğer cumartesi Kadıköy’de olacak şekilde ilerliyor. Test yaptırmak isteyenler 11.00–19.00 saatleri arasında 0543 241 41 03 numaralı hattan Whatsapp veya Telegram üzerinden randevu alabilirler.
Pozitif-iz Derneği, süreçle ilgili şu bilgileri verdi: “Randevunuzu oluşturulduktan sonra size bir kod numarası vereceğiz. Bu kod numarası ile randevu saatinde merkeze geldiğinizde sizi Pozitif-iz Derneği danışmanı karşılayacak. Test öncesinde HIV ile ilgili genel bir bilgilendirme yapılacak. Bir hemşire tarafından test için örnek alım işlemi yapılacak ve 20 dakika sonra sonucunuz danışmanlık verilerek açıklanacak.”
NEDEN HIV TESTİ?
Türkiye’de her yıl HIV tanısı alan insanların sayısı hızla arttığına dikkat çeken Pozitif-iz Derneği, şu açıklamayı yaptı:
“Binlerce kişi test yaptırmadığı için durumundan habersizdir. Durumundan haberdar olunmaması nedeniyle yayılmaya devam eden HIV, uzun yıllar belirti vermeden ve dolayısıyla hiç fark edilmeden vücutta çoğalabilir. Yıllar sonra belirtiler ortaya çıkar ve kişi sağlık şikâyetleri üzerine hastaneye başvurarak tanı alır. Geç tanı nedeniyle olağan sağlık haline geri dönülmesi zahmetli ve zaman alabilir. Oysaki erken dönemde tanı alan HIV pozitif kişiler bu sağlık sorunlarını yaşamadan tedaviye başlarlar ve herkes kadar sağlıklı ve uzun bir yaşam sürdürebilirler. Kendinizin ve cinsel ilişki yaşadığınız kişilerin sağlığı için düzenli HIV testi yaptırmak önemli.”
HIV SAHA ARAŞTIRMASI
Pozitif-iz Derneği, “HIV ile Yaşayan Kişilerin Tedaviye Erişim Koşulları Hakkında Endişelerine Yönelik Saha Araştırması” yaptı. HIV ile yaşayan katılımcıların “Tedaviye Erişim Koşulları Hakkındaki Endişeleri’’ni belirlemeyi, elde edilen verilerle nerelerde, ne tür düzenlemeler yapılabileceğini program ve projelendirmeyi amaçlayan dernek, şu sonuçlara vardı:
Çalışma, öncelikle Türkiye’de HIV ile yaşayan kişilerin demografik profillerini gözler önüne serdi. Verilere göre çalışmadaki katılımcıların büyük bir kısmı erkek. Kadın ve LGBTİ+’ların erkeklere oranla daha az bir şekilde çalışmada yer aldıkları gözlemlendi. HIV ile yaşayan kadınların, statüleri konusunda daha sessiz kaldığını, kendilerini ifade edemedikleri, bunun yanında kişilerin cinsel yönelimlerini de açıkça ifade etmekten çekindiklerinden bahsedebiliriz.
Katılanların çoğunluğunun, 25 – 34 ve 45 – 54 yaş aralığındaki kişiler olduğu gözlemlendi. 18-24 yaş aralığında bulunan genç insanların da %12,3 gibi bir oranda olduğu ortaya çıktı. Bu da özellikle HIV ile yaşayan genç kesimlerin varlığını gözler önüne seriyor. HIV odaklı eğitimlerinin zorunluluğunu gösteriyor.
Katılımcıların yaşadıkları şehirlerin oranı, ilgili şehirlerin Türkiye nüfusuna oranı ile paralellik gösteriyor. Ankara, İstanbul, İzmir ve Antalya gibi şehirlerde HIV vakalarının ülkenin büyük çoğunluğunu oluşturduğunu söylemek mümkün. Bu da bizlere bu şehirlerdeki test kampanyaları, HIV eğitimi, korunma projelerine ihtiyaç duyulduğunu gösteriyor.
Katılımcıların bazılarının yaşadıkları şehirler yerine başka şehirlerde tedavi gördükleri tespit edildi. Bu da HIV ile yaşayan kişilerin mahremiyet sorunlarına olan yaklaşımları konusunda fikir veriyor. Bu kişilerin mahremiyetlerinin korunması noktasında endişeleri bulunuyor.
AİDS GÜNÜ
1988 yılında, HIV’in yayılması ve artan AIDS hastalığına karşı bilinç oluşturulması amacıyla 1 Aralık Dünya AIDS Günü olarak kabul edildi. HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü), doğrudan bağışıklık sistemine zarar veren bir virüs olup bu virüsü taşıyan insanlar “HIV pozitif” olarak adlandırılır. HIV, vücut direncini azaltarak insanların kolayca hasta olmasına neden olur. AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) ise HIV virüsünün bağışıklık sistemini zayıflatmasından sonra ortaya çıkan hastalık hâlidir.