14 Eylül 2017 - 17:09

A ⁺ A^- Yazdır

Psikolog Mustafa ŞEN / Kadıköy Belediyesi Çocuk Koruyucu Ruh Sağlığı Merkezi

Emzirmek; anne ile çocuk arasında özel bir sevgi bağı kurulmasını sağlar. Anne sütü bebeğin ilk 6 ay içinde tüm gereksinimleri karşılayacak bir yapıya sahiptir. Anne sütü alabilen bebeklerde beyin gelişimi daha iyi olmakta, enfeksiyon hastalıkları daha az görülmekte, solunum yolu hastalıkları ve alerjik hastalıklara daha az rastlanmaktadır. Ancak, uygun zamanlar ve koşullar oluştuğunda; çocuğun memeden ayrılması da gerekir. Bu ayrılık, çocuğun gelişimini sürdürebilmesi ve anneden ayrılması için önemli bir adımdır.

Çocuğun yürümeye başlaması ve hareket özgürlüğünü kazanması memeden ayrılma zamanının yaklaştığının habercisidir.

Bebeğin hayatında önemli değişiklikler yoksa (hastalık, bakıcı değişimi, boşanma, taşınma, ölüm gibi), 18-24 aylar arası onu memeden kesmek için doğru bir zaman dilimi olacaktır. Ancak bu süreci aceleye getirmeden belirli bir zamana yayarak tamamlamak çok önemlidir.

Nesilden nesile aktarılan ve sıkça başvurulan, uygun olmayan yöntemler:

Biber sürmek, limon sürmek, yara bandı yapıştırmak, oje sürmek, pamuk yapıştırmak, salça sürmek ve kanadı demek, saç yapıştırmak, birkaç gün ondan ayrı kalmak, kısa süre içinde birkaç kez memeden kesip kesip yeniden başlamak gibi durumlar uygunsuz yöntemlere örnek verilebilir. Yukarıdaki yöntemler kullanıldığında, bebeğinize baş etmekte zorlanacağı bir kayıp yaşatabilir, yeme zorlukları ve duygusal zorluklar yaşamasına yol açabilirsiniz.

Peki uygun zaman ve yöntem nedir?

1- Öncelikle çocuğunuzun memeden farklı bir beslenme yöntemine (bardaktan sıvı alma, mama ya da katı besinlerle beslenme) hazır hale geldiğine emin olun. Bu hazırlığa destek olabilmek için onun ilgisini çeken, renkli ya da çocuğunuzun sevdiği bir kahramanın resimleri olan bardak ve tabakları kullanabilirsiniz; hatta seçimi kendisinin yapmasına izin vermek çok daha etkili olacaktır.

2- Bu aşamada uyku öncesinde emzirmeye devam edebilirsiniz, fakat günün geri kalanında acıktığında veya uykudan yeni uyandığında karnını doyurmak için, emzirme dışındaki beslenme yöntemlerini tercih edin. Eğer çocuğunuzun aç olmadığını düşünüyorsanız, ancak o hala meme istemeye devam ediyorsa ve sakinleşmekte zorlanıyorsa, bu isteğini kabul edin ve yapın. Amacımız ona bu kayıpla baş edebileceği zamanı ve ortamı yaratmaktır; bu nedenle ani ve katı bir geçiş yapılmamalıdır.

3- Sonraki adımda uykuya hazırlık aşamasından (hikaye okumak, pijama giydirmek, diş fırçalamak gibi) sonra değilü, önce emzirin. Buradaki amaç, bebeğin uykuya meme emerek geçmesini engellemektir. Emzirme ortamı olarak loş, sessiz ve rahatlatıcı ortamları değil, daha çok hareketin ve sesin olduğu ortamları tercih edin. Emzirirken şarkı söyleyin, onunla konuşun ya da başkalarının da olduğu ortamları tercih edin ki, uykuya memeyle geçme alışkanlığında bir değişim gerçekleşebilsin. 

4- Günlük emzirme sayısının azaltılmasını önereceğimiz bu aşamayı birkaç haftaya yaymak çok önemlidir. Çocuğunuzun en az ilgi gösterdiği öğünü belirleyin ve o öğünle emzirmeyi azaltmaya başlayın. Azaltılan öğünde arta kalan zamanı farklı etkinliklerle değerlendirin; parka gidin, oyun oynayın, hiç gitmediği yerlere götürün, yaşıtlarıyla bir araya getirin. Çocuğunuz için en özel olduğunu düşündüğünüz emzirme zamanı dışında kalan tüm öğünleri azaltana kadar bu işlemi sürdürebilirsiniz.

5- Son olarak, günde bir kez olan emzirmeyi de sonlandırmak gerekir. Bu aşama belki de en zor olanıdır. Bu aşamada çocuğunuzun duygularıyla baş edebilmek, onu emzirmek dışında sakinleştirebilecek yöntemler belirlemek çok önemlidir. Memeden ayırma işleminde kaybettiği fiziksel yakınlığı, masaj yaparak, sarılarak, yatakta yuvarlanarak sağlayabilirsiniz. Memeden kesilen çocuğunuz bu kaybın ardından kendini rahatlatmak için farklı davranışlar gösterebilir. Bunlar parmak emme, sürekli belirli bir oyuncağı isteme, battaniyesinin ucunu emme gibi davranışlar olabilir. Bu davranışlarla karşılaştığınızda paniklemeyin; bunlar çocuğunuzun bir kayıp karşısında gösterdiği normal tepkilerdir. Eğer bu dönemde daha çok ilgi istiyorsa, bu doğaldır. Onu şımartmaktan korkmadan ilginizi ona daha çok verebilir, onunla daha çok vakit geçirebilirsiniz.