En çok görülen nörolojik rahatsızlık “migren”
“Dünya Beyin Günü” olarak kabul edilen 22 Temmuz’da Nöroloji Doktoru Gülmisal Erdoğan, Kadıköy Belediyesi’nde migren rahatsızlığını anlattı.
Haber: Dilara Çetin
Beyinle ilgili hastalıklarından korunma ve beyin sağlığının önemine dikkat çekmek amacıyla Dünya Nöroloji Federasyonu tarafından ilan edilen 22 Temmuz Dünya Beyin Günü’nde, bu yıl farkındalık yaratmak amacıyla seçilen tema “migren” oldu. Kadıköy Belediyesi ve Acıbadem Bağdat Caddesi Tıp Merkezi işbirliğiyle gerçekleştirilen söyleşide konuşmacı olarak yer alan Nöroloji Doktoru Gülmisal Erdoğan, nörolojik rahatsızlıkların en sık görüleni olarak bilinen ve şiddetli baş ağrısı şikayetiyle hastaları iş göremez hale getiren migren rahatsızlığını anlattı.
MİGREN NEDİR?
“Beyinde bazı kimyasal değişimler başlıyor ve insanlarda özel bir baş ağrısı oluyor. Bütün hastalarda başın yarısından, enseden başlıyor; üçte bir hastada da başın tamamında şiddetli, kuvvetli bir ağrı olarak görülebiliyor. Migrende beyindeki damar, kalp atağı gibi şiddetle zonklayarak atıyor. Beraberinde en çok mide bulantısı görülüyor, kusma da olabiliyor. Ayrıca ışığa, kokuya, sese ve birde kafada dokunmaya karşı bir hassasiyet oluşuyor. Migren tanısı koyabilmemiz için özellikle bu hassasiyetlerden en az birinin hastada bulunması gerekiyor.”
Migren ağrısının kısa süreli olmadığını belirten Dr. Gülmisal Erdoğan, “Ensede zonklayıcı bir ağrı şikayetiyle gelen hastanın ağrısı bir saat sonra geçiyorsa bunun migren olmama olasılığı çok yüksek. Çünkü ilaç vermezseniz eğer bu şiddetli ağrı 4 ile 72 saat sürüyor.” dedi.
MİGREN NEDEN OLUR?
Nöroloji Doktoru Gülmisal Erdoğan, migrenin %60 oranında genetik yatkınlıktan dolayı olduğunu dile getirdi. Ayrıca “Kişiye göre migren ataklarını tetikleyen durumlar değişebiliyor. Bazı hastalarda sadece bir etkenden dolayı atak gelebiliyorken bazılarında ise birden fazla etken migren atağını tetikleyebiliyor. Mesela bazıları ‘bugün lodos kafam tuttu, başım ağrıyor’ diyor. Bu çok doğru. Atmosferik hava koşulları, hava durumu değişimleri, açlık ve stres de baş ağrısına neden oluyor. Ayrıca az uyku kadar çok uyku da tetikleyiciler arasında” dedi.
Bazı yiyeceklerin de migreni tetiklediğini aktaran Erdoğan, “Fermente gıdalar, narenciye , kuruyemiş, nitrat içeren gıdaların (raf ömrü uzun, işlenmiş gıdalarda bulunur. Örneğin salam, sucuk, sosis vs.) fazlası baş ağrısını tetikler. Kafeinli içeceklere ve yeşil çaya da dikkat edilmesi gerekiyor. Depresyon ve aksiyete gibi duygusal faktörler ve cinsiyet hormonlarının sebep olduğu durumlar (örneğin gebelik ve menstruasyon dönemleri) tetikleyiciler arasında” dedi ve yeterli sıvı alımının önemine de dikkat çekti. Kişinin sahip olduğu vücut kilosunu üç ile çarpmasıyla günlük tüketmesi gereken su miktarını bulabileceklerini de söyledi.
MİGREN İLE SİNİZÜT KARIŞTIRILIYOR
“Migreni olanlar sinüzit diyerek çok tedavi oluyor. Çünkü genellikle sinüzitle migren beraber görülüyor. Migren hastalarının %70’inde alerjik üst solunum yolu problemleri görülüyor.”
Migrenin felçten sonra iş görmeyi engelleyen en önemli ikinci hastalık olduğunu vurgulayan Dr. Gülmisal Erdoğan, hastaların dörtte birinde yaşam kalitesinin %90’ı aşan oranlarda bozulduğunu ve bu yüzden de migrenin bir engellilik olarak sayılabileceğini belirtti.
MİGREN AŞISI KESİN ÇÖZÜM MÜ?
Migrenin şuan kesin bir çözümü olmadığını söyleyen Dr. Gülmisal Erdoğan, “Migren aşısı diye bilinen yeni ilaç grubu dirençli migren hastaları başta olmak üzere önemli bir tedavi seçeneği. Tüm dünyada kullanan binlerce hastadan umut verici sonuçlar var. Ancak bu tek bir kez yapılacak bir uygulama değil ve kesin kür vaadi içermiyor. Dirençli olgular için yeni bir seçenek oluşturuyor sadece. Migreni olan kişiler hayatlarını düzenli yaşamalılar, kendilerini tanımalı ve neyin ataklara neden olduğunu çözmeliler. Çünkü atağın nerede, nasıl geleceği belli olmuyor.”
TRİGEMİNAL SİNİRE SOĞUK PATATES
Katılımcılardan birinin “annem başı ağrıdığında ilacını içer ve ardından soğuk patatesi alnına sarar” sözü üzerine Dr. Gülmisal Erdoğan, migren ataklarında enseden başlayıp başın ön tarafına doğru otuz bir dal vererek ilerleyen trigeminal sinirin alın bölgesinde bulunan uçlarına soğutulmuş patates koyulmasının sinirlere birkaç saatlik soğuk basınç yapacağını, bununda da baş ağrısını hafifleteceğini söyledi.
ÜÇ SORUDA MİGREN TESTİ
Nöroloji Doktoru Gülmisal Erdoğan’ın hastalarına sorduğu ve migren tanısının büyük oranda belirlendiği üç soru şu şekilde:
-Başınız ağrıyorken midenizde bulantı ya da rahatsızlık oldu mu?
-Baş ağrısı sırasında ışık sizi rahatsız etti mi?
-Baş ağrılarınız, en az bir gün iş görmenizi engelledi mi?
Bu sorulardan ikisinin yanıtı “evet” ise migren rahatsızlığı var demektir.