Erken tanı ölüm oranlarını düşürüyor
2025’te rahim ağzı ve kolorektal kanserlerde artış bekleniyor. Ancak sağlıklı yaşam alışkanlıkları ve taramalarla bu tablo değiştirilebilir
Dünyanın en önemli sağlık sorunlarından biri olan kanser, her yıl milyonlarca insanın hayatını etkiliyor. Amerikan Kanser Derneği’nin 2025 yılına ilişkin yayımladığı rapor, özellikle kolorektal ve rahim ağzı kanseri vakalarında artış beklendiğini ortaya koyuyor. Ancak gelişen tıp teknolojileri ve artan farkındalık sayesinde ölüm oranlarında önemli bir azalma sağlanmış durumda.
ÖLÜM ORANLARINDA AZALMA
Memorial Hastanesi Tıbbi Onkoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Hakan Harputluoğlu, 1991 ile 2022 yılları arasında kanser kaynaklı ölümlerde yüzde 34 oranında düşüş yaşandığını belirterek, bu gelişmenin yaklaşık 4,5 milyon kişinin hayatının kurtulmasına vesile olduğunu söyledi. Prof. Dr. Harputluoğlu, bu başarıda üç ana faktörün öne çıktığını ifade etti: “Sigara kullanımındaki azalma, kanserin daha erken evrelerde teşhis edilmesi ve tedavi seçeneklerindeki teknolojik gelişmeler, ölüm oranlarını aşağı çekti.”
Kanserin oluşmasında genetik yatkınlık kadar çevresel faktörler de önemli rol oynuyor. Özellikle sigara ve alkol kullanımı, sağlıksız beslenme, obezite, radyasyon ve bazı kimyasallara maruz kalma gibi unsurlar kanser riskini artırıyor. Aile öyküsü olan bireylerde ise düzenli tarama testleri büyük önem taşıyor.
SAĞLIKLI YAŞAM ALIŞKANLIKLARI
Kanserin kesin bir tedavisi olmasa da, sağlıklı yaşam alışkanlıkları ile bu hastalıktan korunmak büyük ölçüde mümkün olabiliyor. Harputluoğlu kanserle mücadelede alınabilecek önlemleri şu şekilde sıradı:
-Sağlıklı beslenme: Vitamin, mineral ve lif açısından zengin sebze-meyve tüketimi bağışıklık sistemini destekler.
-Düzenli egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta fiziksel aktivite yapmak, kanser riskini azaltabilir.
- Sigara ve alkolden uzak durmak: Tütün ürünlerinden ve fazla alkol tüketiminden kaçınmak, kanser riskini ciddi oranda azaltır.
- Güneşten korunma: UV ışınlarına karşı koruma sağlamak ve güneşin en yoğun olduğu saatlerde dışarıda bulunmamak, deri kanseri riskini azaltabilir.
- Düzenli taramalar: Kanserin erken teşhisi için belirli yaş grupları ve risk faktörlerine uygun olarak tarama testleri yaptırmak önemlidir.
ERKEN TEŞHİS İÇİN DÜZENLİ TARAMA
Kanser türlerinin çoğunda erken teşhis, tedavinin başarısı açısından hayati önem taşıyor. Çünkü bazı kanser türlerinde düzenli taramalar sayesinde hastalık çok erken evrede tespit edilebiliyor. Sağlık otoriteleri, belirli yaş ve risk grubundaki bireylerin şu testleri yaptırması öneriyor:
- Meme kanseri: Mamografi
- Rahim ağzı kanseri: Smear testi
- Prostat kanseri: PSA testi
- Kolon kanseri: Kolonoskopi