Geç annelik artık daha kolay
Zeynep Kamil Hastanesi; İstanbul’da yumurta dondurma işlemi yapılabilen iki devlet hastanesinden biri olarak kadınlara hizmet veriyor
Gökçe UYGUN
Hayat şartlarının değişmesi, kadınların kariyerlerine eskiden oranla daha fazla önem vermeleri gibi sebeplerle doğumu/anneliği erteleyen kadınlar, soluğu hastanelerde alıyor. Geç yaşta anne olmak isteyen kadınlar yumurtalarını dondurarak bu şanslarını kullanıyorlar. İstanbul’da bu hizmeti sunan sadece iki devlet hastanesi var; Süleymaniye ve Zeynep Kamil kadın doğum ve çocuk hastalıkları eğitim ve araştırma hastaneleri…
Biz de Zeynep Kamil’in Üremeye Yardımcı Tedaviler Merkezi Sorumlu Hekimi Dr. Tayfun Kutlu ile konuştuk.
Geçenlerde ‘devlet hastanelerinde güvenli yumurta dondurma’ diye haberler çıktı. Nedir bu uygulama, yeni bir şey mi?
Hayır, yeni bir uygulama değil. Ekim 2014’te çıkan bir yönetmelikle Türkiye’de yumurta dondurma hakkına sahip kişiler kimlerdir, hangi şartlarda yumurta dondurulabilir konusunda bir karar verildi. Öncesinde, hangi sebeple olursa olsun yumurta dondurma hakkı hiç kimsede yoktu. Şimdi bu hak yumurtalık rezervi azalmış kişilere tanındı.
EVLİLİK ŞARTI YOK
Bu işlem için yaş sınırı nedir?
Sınır yok. Yaşla birlikte insanların yumurtalık kapasitesi azalıyor. Henüz çocuk sahibi olmamış kadınlar, bu uygulama ile ileriye dönük bir şans bulabiliyorlar. Burada önemli olan yumurtalarının azalmış olması. Herhangi bir hastalık, kullanılacak ilaçlar, yapılacak bir ameliyat gibi tedavi yöntemiyle yumurtalıkları hasarlanacak veya ameliyatla alınacak kişiler için bu şans tanındı. Ayrıca erken menopoz riski olan kadınlar da yararlanabilirler. Bu işlemden yararlanmak için evlilik şartı da aranmıyor. Tek şart daha önce doğum yapmamış olmak…
Peki, yumurta dondurma süreci nasıl ilerliyor?
Yumurtalık rezervinden endişe edip de başvuran hastalarda önce ultrason, kan ve hormon tahlilleriyle yumurtalıklarının kapasitesini ölçüyoruz. Eğer hasta tedavi kapsamına giriyorsa, doğurmamış olduğunun kanıtı olarak nüfus kayıt örneği istiyoruz. Bir de hücrelerin bu kişiye ait olduğunun ispatı için de DNA kimliklendirme testi şart koşuluyor.
Bu süreçlerden sonra eğer hasta bu tedaviye hak kazanıyorsa, üç hekim imzalı bir rapor hazırlıyoruz ki bu rapor olmadan da bu işlemler yapılamıyor. Hasta, bu raporu aldıktan sonra yumurta dondurma işlemini ister özel ister devlet hastanesinde yaptırabiliyor.
Kanser tedavisi veya ameliyat sebebiyle yumurtalıklarını kaybeden hastalarda ise, az önce anlattığım sürece ek olarak esas şart koştuğumuz şey; hastalığıyla ilgili resmi bir rapor getirmesi.
“10-12 GÜN SÜRÜYOR”
Tedavi nasıl oluyor? Bir kadın için bu süreç ne kadar?
Adetliyken başlayan bu süreç 10-12 gün sürüyor ortalama. İğne tedavileri yapılıyor, ultrason ve hormon tahlilleriyle yumurtalıkların gelişimi takip ediliyor. Yumurtalar olgunlaşınca iğne tedavisi sonlandırılıyor ve hastadan genel anestezi altında bu yumurtalar toplanıyor. Son olarak da embriyolog dondurma işlemlerini yapıyor.
Ağrı veriyor mu?
İğne olmaktan korkanlar için zor bir süreç olabilir ama genel itibariyle hastaları çok yoran bir tedavi değil. Burada önemli olan; kesinlikle işin ehli hekimlerin bu işlemi yapması. Çünkü riskleri olabilen bir süreç. Ama deneyimli kişilerce, güvenli yerlerde yapıldığı zaman bu riskler hemen hemen hiç denecek kadar az.
Dondurulan yumurtalar ne kadar süre saklanabiliyor?
İlk işlem yapıldıktan sonra bir yıl saklanıyor. Sonra her yıl bunun yenilenmesi gerekiyor, bunun için de hastanın gelip onay vermesi gerekiyor. Beş yıl sonrası için de Sağlık Bakanlığı’ndan izin alınması gerekiyor.
MASRAFLARI DEVLET KARŞILAMIYOR
Bu işlemleri SGK karşılıyor mu?
Hayır. Bu, devlet güvencesinde bir işlem değil. Devletin buna izin verdiği doğru ama bunu geri ödeme kapsamında kabul etmiyor. Hasta, yapılacak tedaviyi kendisi karşılamak zorunda. Ancak şunu söylemek gerek ki elbette özel ve devlet hastanelerinde uygulanan fiyat politikaları değişkendir. Detayları öğrenmek isteyen hastalarımızın bize başvurmaları gerekiyor.
Son olarak, kadınlara nasıl bir çağrı yapmak istersiniz?
Üretkenliklerine dair bir kaygı varsa gerçekten ileriye dönük üretkenliği korumak ve geleceğe taşımak adına bu iyi bir olanak. En azından hekimlerin sizin üretkenliğinizi değerlendirmesine izin verin. Ancak şu da var ki; yumurtayı dondurmak sizin istediğiniz zaman hamile kalabileceğiniz anlamına gelmez. Bu işlem bir garanti değildir, gelecek zamanlarda gebelik şansınızı deneme güvencesidir. Dolayısıyla kadınların, ‘Şu kadar yıl sonra hamile kalırım nasılsa’ diyerek, bugünkü şanslarını değerlendirmeyip yarına ertelemeleri belki de o şanslarını tamamen kaybetmeleri anlamına gelebilir. Bugün varsa şansınız kullanın. Ama şimdi uygun değilseniz yarına ertelemek için iyi bir yöntem.
Biz de Zeynep Kamil’in Üremeye Yardımcı Tedaviler Merkezi Sorumlu Hekimi Dr. Tayfun Kutlu ile konuştuk.
Geçenlerde ‘devlet hastanelerinde güvenli yumurta dondurma’ diye haberler çıktı. Nedir bu uygulama, yeni bir şey mi?
Hayır, yeni bir uygulama değil. Ekim 2014’te çıkan bir yönetmelikle Türkiye’de yumurta dondurma hakkına sahip kişiler kimlerdir, hangi şartlarda yumurta dondurulabilir konusunda bir karar verildi. Öncesinde, hangi sebeple olursa olsun yumurta dondurma hakkı hiç kimsede yoktu. Şimdi bu hak yumurtalık rezervi azalmış kişilere tanındı.
EVLİLİK ŞARTI YOK
Bu işlem için yaş sınırı nedir?
Sınır yok. Yaşla birlikte insanların yumurtalık kapasitesi azalıyor. Henüz çocuk sahibi olmamış kadınlar, bu uygulama ile ileriye dönük bir şans bulabiliyorlar. Burada önemli olan yumurtalarının azalmış olması. Herhangi bir hastalık, kullanılacak ilaçlar, yapılacak bir ameliyat gibi tedavi yöntemiyle yumurtalıkları hasarlanacak veya ameliyatla alınacak kişiler için bu şans tanındı. Ayrıca erken menopoz riski olan kadınlar da yararlanabilirler. Bu işlemden yararlanmak için evlilik şartı da aranmıyor. Tek şart daha önce doğum yapmamış olmak…
Peki, yumurta dondurma süreci nasıl ilerliyor?
Yumurtalık rezervinden endişe edip de başvuran hastalarda önce ultrason, kan ve hormon tahlilleriyle yumurtalıklarının kapasitesini ölçüyoruz. Eğer hasta tedavi kapsamına giriyorsa, doğurmamış olduğunun kanıtı olarak nüfus kayıt örneği istiyoruz. Bir de hücrelerin bu kişiye ait olduğunun ispatı için de DNA kimliklendirme testi şart koşuluyor.
Bu süreçlerden sonra eğer hasta bu tedaviye hak kazanıyorsa, üç hekim imzalı bir rapor hazırlıyoruz ki bu rapor olmadan da bu işlemler yapılamıyor. Hasta, bu raporu aldıktan sonra yumurta dondurma işlemini ister özel ister devlet hastanesinde yaptırabiliyor.
Kanser tedavisi veya ameliyat sebebiyle yumurtalıklarını kaybeden hastalarda ise, az önce anlattığım sürece ek olarak esas şart koştuğumuz şey; hastalığıyla ilgili resmi bir rapor getirmesi.
“10-12 GÜN SÜRÜYOR”
Tedavi nasıl oluyor? Bir kadın için bu süreç ne kadar?
Adetliyken başlayan bu süreç 10-12 gün sürüyor ortalama. İğne tedavileri yapılıyor, ultrason ve hormon tahlilleriyle yumurtalıkların gelişimi takip ediliyor. Yumurtalar olgunlaşınca iğne tedavisi sonlandırılıyor ve hastadan genel anestezi altında bu yumurtalar toplanıyor. Son olarak da embriyolog dondurma işlemlerini yapıyor.
Ağrı veriyor mu?
İğne olmaktan korkanlar için zor bir süreç olabilir ama genel itibariyle hastaları çok yoran bir tedavi değil. Burada önemli olan; kesinlikle işin ehli hekimlerin bu işlemi yapması. Çünkü riskleri olabilen bir süreç. Ama deneyimli kişilerce, güvenli yerlerde yapıldığı zaman bu riskler hemen hemen hiç denecek kadar az.
Dondurulan yumurtalar ne kadar süre saklanabiliyor?
İlk işlem yapıldıktan sonra bir yıl saklanıyor. Sonra her yıl bunun yenilenmesi gerekiyor, bunun için de hastanın gelip onay vermesi gerekiyor. Beş yıl sonrası için de Sağlık Bakanlığı’ndan izin alınması gerekiyor.
MASRAFLARI DEVLET KARŞILAMIYOR
Bu işlemleri SGK karşılıyor mu?
Hayır. Bu, devlet güvencesinde bir işlem değil. Devletin buna izin verdiği doğru ama bunu geri ödeme kapsamında kabul etmiyor. Hasta, yapılacak tedaviyi kendisi karşılamak zorunda. Ancak şunu söylemek gerek ki elbette özel ve devlet hastanelerinde uygulanan fiyat politikaları değişkendir. Detayları öğrenmek isteyen hastalarımızın bize başvurmaları gerekiyor.
Son olarak, kadınlara nasıl bir çağrı yapmak istersiniz?
Üretkenliklerine dair bir kaygı varsa gerçekten ileriye dönük üretkenliği korumak ve geleceğe taşımak adına bu iyi bir olanak. En azından hekimlerin sizin üretkenliğinizi değerlendirmesine izin verin. Ancak şu da var ki; yumurtayı dondurmak sizin istediğiniz zaman hamile kalabileceğiniz anlamına gelmez. Bu işlem bir garanti değildir, gelecek zamanlarda gebelik şansınızı deneme güvencesidir. Dolayısıyla kadınların, ‘Şu kadar yıl sonra hamile kalırım nasılsa’ diyerek, bugünkü şanslarını değerlendirmeyip yarına ertelemeleri belki de o şanslarını tamamen kaybetmeleri anlamına gelebilir. Bugün varsa şansınız kullanın. Ama şimdi uygun değilseniz yarına ertelemek için iyi bir yöntem.