Güneş çarpmasına dikkat!
Sıcak havalar güneş çarpması riskini artırıyor. Uzmanlar basit önlemlerin hayat kurtarabileceğini söylüyor
Türkiye genelinde etkisini artıran sıcak hava dalgası, sağlık açısından tehlike yaratıyor. Özellikle 10.00 ile 16.00 saatleri arasında dışarıda uzun süre kalmak ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Uzmanlar, sıcaklıkların artmasıyla birlikte güneş çarpması vakalarında da artış gözlemlendiğini belirtiyor. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Narmın Huseyınzada, bu dönemde alınacak basit önlemlerin hayat kurtarıcı olabileceği konusunda uyarıyor.
GÜNEŞ ÇARPMASI NEDİR?
Güneş çarpması, vücudun aşırı sıcaklık karşısında ısı düzenleme mekanizmasının bozulmasıyla ortaya çıkar. Vücut ısısının 40°C’nin üzerine çıkmasıyla birlikte beyin ve diğer organ sistemleri zarar görmeye başlar. Sıcak ve nemli havalarda uzun süre güneşe maruz kalmak, yoğun fiziksel aktivite ya da yetersiz sıvı alımı bu durumu tetikleyebilir. Dr. Narmın Huseyınzada, “Güneş çarpması sadece halsizlikle sınırlı değildir. Tedavi edilmediği takdirde ciddi nörolojik bozulmalara ve kalıcı sağlık sorunlarına yol açabilir.” diyor.
GÜNEŞ ÇARPMASININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Güneş çarpması genellikle aniden gelişmesine rağmen bazı belirtilerle kendini gösterdiğini belirten Huseyınzada bu belirtileri şöyle sıraladı:
En sık görülen belirtiler şunlardır:
- Yüksek ateş (39°C üzeri)
- Şiddetli baş ağrısı ve bilinç bulanıklığı
- Kuru ve sıcak cilt
- Kas krampları
- Bulantı ve kusma
- Hızlı nabız ve solunum
- Nöbet geçirme veya bayılma
Dr. Narmın Huseyınzada, “Eğer bu belirtiler görülüyorsa kişi mutlaka gölgeye alınmalı ve ivedilikle tıbbi yardım çağırılmalıdır.” dedi.
RİSK ALTINDAKİ GRUPLAR DAHA DİKKATLİ OLMALI
Her birey güneş çarpması riskiyle karşı karşıya olsa da bazı gruplar için tehlike daha büyük. Huseyınzada, bebekler ve küçük çocuklar, 65 yaş üstü bireyler, kalp, tansiyon ve diyabet hastaları, açık havada çalışanlar, sporcular, alkol kullananlar ve bazı ilaçları alanların güneş çarpmasına daha savunmasız olduğunu ifade ederek “Özellikle yaşlı bireylerin sıcak havalarda yalnız bırakılmaması gerekiyor. Termal denge yaşla birlikte zayıflar ve risk katlanarak artar” uyarısını yaptı.
GÜNEŞ ÇARPMASINDAN NASIL KORUNABİLİRİZ?
Güneş çarpmasından korunmak için alınabilecek basit önlemler, ciddi sağlık sorunlarını önlemenin en etkili yolu. Yaz aylarında, özellikle sıcaklıkların 35°C’yi aştığı günlerde yaşam tarzında değişiklikler yapmak gerekiyor. Dr. Narmın Huseyınzada’nın önerdiği korunma yolları şunlar:
- 10.00–16.00 saatleri arasında doğrudan güneşe çıkmaktan kaçının.
- Hafif, açık renkli, pamuklu giysiler tercih edin.
- Geniş kenarlı şapka ve güneş gözlüğü kullanın.
- Bol su tüketin, vücudu susuz bırakmayın.
- Gölgelik alanlarda vakit geçirin.
- Sık sık serin duşlar alın.
- Aşırı fiziksel aktivitelerden uzak durun.
- Çocukları ve evcil hayvanları kapalı araçta bırakmayın.
GÜNEŞ ÇARPMASI YAŞANIRSA NE YAPMALI?
Tüm önlemlere rağmen güneş çarpması yaşandığında hızlı ve doğru müdahale hayat kurtarıcıdır. Dr. Narmın Huseyınzada, “Yanlış müdahale kişinin durumunu ağırlaştırabilir, özellikle bilinç kaybı varsa kişi asla yalnız bırakılmamalıdır” diyor.
Yapılması gerekenler:
- Kişi serin bir ortama alınmalı, sırt üstü yatırılmalı.
- Vücut soğutulmalı, soğuk kompres uygulanmalı.
- Giysiler gevşetilmeli veya çıkarılmalı.
- Bilinci açık ise su verilebilir, ancak kusma varsa ağızdan sıvı verilmemeli.
- Acil yardım için 112 aranmalı.
GÜNLÜK YAŞAMDA SERİN KALMAK İÇİN ÖNERİLER
Sadece dış ortamda değil, ev içinde de güneş çarpmasını önleyici yaşam alışkanlıkları geliştirilmelidir. Özellikle sıcak günlerde hafif beslenme, yeterli uyku ve bol sıvı tüketimi önem taşır.
Uzmanların önerdiği yaşam alışkanlıkları şöyle: Kafeinli ve gazlı içeceklerden uzak durun. Su içeriği yüksek sebze-meyveleri tercih edin. Uyku ortamınızı serin ve havadar tutun. Gündüz vakti fiziksel aktiviteleri azaltın. Sıcak günlerde beslenmenize dikkat edin, ağır yemeklerden kaçının.