"Her Unutkanlık demans mı? Her titreme Parkinson mu?"
Caddebostan Kültür Merkezi'nde düzenlenen sağlık seminerine katılan Nöroloji Uzmanı Doktor Oğuzhan Onultan, Alzheimer ve Parkinson ile ilgili önemli bilgiler paylaştı
Kadıköy Belediyesi Erenköy Gönüllüleri, Kadıköy Belediyesi Caddebostan Kültür Merkezi B Salonu'nda “Her Unutkanlık Demans mı? Her Titreme Parkinson mu? “ isimli sağlık semineri düzenledi. Nöroloji Uzmanı Doktor Oğuzhan Onultan, katılımcılarla yol gösterici bilgiler paylaştı, sorulara aydınlatıcı cevaplar verdi.
“ALZHEİMER ÜZERİNE 131 ÇALIŞMA VAR”
“Alzheimer, demanslar içinde en sık görüleni. Frontotemporal demans, Lewy Cisimcikli, Vasküler demans gibi başka demans türleri de var. Ama yüzde 40-60 oranında Alzheimer görülüyor “ diyen Nöroloji Uzmanı Dr. Oğuzhan Onultan, şöyle devam etti: “Alzheimer demansta beyin kabuğunda bir küçülme var. Aynı zamanda içeride bazı patolojik proteinler birikiyor. Çaydanlığın içindeki tortu ve kireç gibi. Bu tortunun beyin hücrelerini tıkadığını düşünün. Dünyada 2020 yılında yaklaşık 50 milyon Alzheimer hastası var. Bunların 5 milyonu Amerika'da. Bütün dünyada 2050'de yaklaşık 150 milyon Alzheimer hastası olacağı varsayılıyor. Bunlar tanı konulacak olanlar. Bir de atlananlar oluyor. Detaylı muayenelerde sayının artacağı düşünülüyor. O yüzden Alzheimer üzerine çalışmalarda hızlanma sözkonusu. Üzerine çalışılan 131 formül var. Bunlardan beş tanesi ön plana geçti. Beş yıl sonra Alzheimer ile ilgili farklı şeyler konuşuyor olabiliriz. Büyük bir özveri ile çalışmalar sürüyor. ”
“AYNI ŞEYLERİ TEKRAR ETMEK, SORMAK”
Nöroloji Uzmanı Dr. Onultan, “Aynı gün içinde aynı şeyleri tekrar etmek ve sormak. Evde sürekli bir şeyleri aramak. Örneğin anahtarını aramak. Çabalamasına rağmen unuttuğu şeyi hatırlayamama. Yakınına telefon açtığını unutup, birkaç kez araması, sürekli yemek yemesi. Bunlar Alzheimer'a yatkınlık olduğunu gösterir. Örneğin, bir şeyi unutmak. O gün içinde 45 dakika sonra hatırlamak yatkınlık göstergesi değil. Hasta yakınları hastalık tanısını yakınlarına konduramıyor. Annem zaten unutuyor. Yaşıtları da unutuyor. 40 yıl öncesini hatırlıyor. Tabii unutmaz. Zaten o duruyor. Ama 4 gün önce yediğini unutuyor. ” diyerek önemli bir noktalara işaret etti.
“Alzheimer’ın genetik yatkınlığı var. Genetiği taşımanıza rağmen Alzheimer olmanız şart değil. Çevresel faktörler önemli” diyen Dr. Oğuzhan Onultan, “Haftada 150 dakika egzersiz yapmalıyız. Adım atmak çok önemli. Tempolu yürümek zorunda değilsiniz. Pandemi döneminde danışanlarıma evde volta atmalarını söyledim. O dönemde 2-3 sene takip ettiğim, ilaçlarını düzenli kullanan hastalarda 8-10 yıllık kötülüşmeler gördüm. Hayretler içinde kaldım. Ama en başından beri ilaçların her şey olmadığını dile getiririm. Onun için hareket ve sosyal olmak çok önemli. İşitme azlığının Alzheimer riskini yüzde 62 artırdığı da ispat edildi. Bunlar önemli noktalar” dedi
Onultan, Alzheimer riskini azaltmak için nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda da şunları söyledi: “Kilonuza dikkat edin, stresten uzak durun. Muhakkak tam tahıllı, tuzsuz yiyecekler yemeniz gerekiyor. Kırmızı ve işlenmiş etler yok. Sosis, pastırma ve salamın demans riskini yüzde 40 artırdığı ortaya çıktı. Tatlı, pasta yok. Ambalajlı, raf ömrü uzun gıda almayın. Haftada iki gün beyaz et. Omega 3 açısından balık yemek önemli. Kırmızı etten mümkün olduğunca uzak durmak gerek. “
“NEDENLERİ TAM OLARAK BİLİNMİYOR”
“Bülent Ecevit'in hastalığı Parkinson Plus'tı. Titreme ile giden klasik bir parkinson değildi. ” diyen Dr. Onultan, parkinson ile ilgili şu bilgileri aktardı: “Beyinden kaynaklanan ilerleyici bir hastalık. Beynin substantia nigra denilen bölgesindeki hücrelerin çalışmaması ile ortaya çıkar. Beynin bu bölgesi hareketlerimizi kontrol etmekle yükümlüdür. Onun içindir ki Parkinson hastalığında ellerde titreme ya da başka hareket bozuklukları ortaya çıkar. Parkinsonun nedenleri tam olarak bilinmiyor. Genetik tarafı da var. Ama genetik tarafı çok ender olan tarafı. Erkeklerde daha sık görülüyor. 50 yaş üzerinde ortaya çıkıyor. Dünyada 13-15 milyon parkinsonlu olduğu tahmin ediliyor.
Parkinson hastalığının en önemli dört belirtisi şunlardır: Ellerde, kollarda, ayaklarda, çenede veya başta titreme. Kollar, bacaklar ve gövdede hareket zorluğu yaratacak sertleşmeler. Hareketlerde yavaşlama. Denge bozukluğu ve koordine hareketlerde bozulma."
BESLENME VE HAREKET ETMEK ÖNEMLİ
Onultan, Parkinson tanısı almış kişilerin beslenmelerinin önemine dikkat çekerek şunları söyledi: “Küçük aralıklarla lifli gıdalarla beslenmeli. Özellikle proteinden zengin gıdalar akşam öğünlerinde olmalı. Yemek hazırlarken zeytinyağlı ürünleri tercih etmeli. Folik asit, B6 ve B12'den zengin gıdalar. Bakla yok. Ama baklagiller var. Baklanın içindeki bir madde dopaminle etkileşime gelip tokside yaratabiliyor. Günde 30 dakika mutlaka hareket etmek lazım. Sosyalleşmek çok önemli.”