"Herkes için böbrek sağlığı"
Türk Böbrek Vakfı’nda renal diyetisyen ve eğitmen olarak görev yapan Gökçen Efe Aydın, Türkiye’de her 6 -7 kişiden birinde kronik böbrek hastalığı görüldüğünü, 23 bine yakın kişinin de böbrek nakli beklediğini söyledi
Kronik böbrek hastalığı son yıllarda tüm dünyada adeta bir salgın şeklinde artış göstererek ciddi bir sağlık sorunu haline geldi. Bu hastalığın önemine dikkat çekmek için her yıl Mart ayının ikinci Perşembe günü “Dünya Böbrek Günü” olarak kutlanıyor. Dünya Böbrek Günü dolayısıyla Türk Böbrek Vakfı’nda renal diyetisyen ve eğitmen olarak görev yapan Gökçen Efe Aydın ile görüştük. Aydın, ülkemizde her 6 – 7 kişiden birinde kronik böbrek hastalığı görüldüğünü dile getirdi.
Böbreklerin insan vücudu açısından önemini anlatan Aydın, “Böbreklerimiz vücudumuzun süzgecidir. Kanımızdaki atık maddeleri süzerek idrar yolu ile vücudumuzdan atmamızı sağlarlar. Ayrıca vücudumuzdaki sıvı – tuz dengesinin düzenlenmesi, tansiyonumuzun dengede tutulması, kemik iliğinin kan elemanlarının yapımı konusunda uyarılması ve kemiklerin daha sağlam olmasını sağlarlar” dedi ve şöyle devam etti: “Böbrek hastalıkları; kronik böbrek hastalığı, akut böbrek yetmezliği, böbrek taşı, polikistik böbrek hastalığı, glomerülonefrit ve idrar yolu enfeksiyonu olarak sıralanabilir.”
“MUCİZE BESİN YOKTUR”
Böbrek sağlığının korunması için neler yapılması gerektiğinden bahseden Aydın, “Sağlıklı beslenerek böbreklerimizi büyük ölçüde korumuş oluruz. Yeşilliklerin, bitkisel proteinlerin, deniz ürünlerinin, süt ve süt ürünlerinin olduğu Akdeniz tipi beslenme, sağlıklı insanların böbrek sağlıklarının korunması için uygundur. Aşırı şeker ve tuz tüketiminden kaçınmak, bol su içmek ve hareketli bir yaşam sürmek de böbrek sağlığının korunması için yapılması gerekenlerdir” dedi.
“BOL BOL SU İÇİN”
Aydın şöyle devam etti: “Bugün pek çok kaynakta, sosyal medyada gösterildiği üzere ‘mucize’ veya ‘süper’ besin yoktur. Bu yüzden bütün besin gruplarının yer aldığı ölçülü ve dengeli bir beslenme planımızın olması böbreklerimiz için yararlı olacaktır. Bol bol su içmenin önemi de daima hatırlanmalıdır. Aşırı şeker ve tuz içeren besinler böbreklerimiz için zararlıdır. Bu zararlı besinleri düzenli şekilde tüketmek de böbrek sağlığımızı bozabilir.”
Aydın, böbrek hastalıklarında kontrol yaptırmanın önemine de dikkat çekti: “Günümüzde diyaliz gerektiren böbrek yetmezliği hastalarının %60’ı 20 – 25 yılı geçmiş şeker ve tansiyon hastalarıdır. Bunun dışında glomerülonefrit, böbrek taşı, tek böbrekli olmak, polikistik böbrek hastalığı olanlar da risk altındadır. Bu hastalıklara sahip kişilerin doktorlarının belirleyeceği aralıklarla böbreklerini kontrol ettirmeleri gerekmektedir. Sağlıklı insanların da senede bir kere basit bir idrar tahlili ve kan kreatinin değerlerine baktırmaları yeterlidir.”
Hangi durumlarda doktora görünülmesi gerektiğine de değinen Aydın, “İdrar yapma alışkanlıklarındaki yeni başlayan değişiklikler (gece idrara çıkma, daha sık idrara çıkma), idrar renginin değişmesi, idrarda köpük gözlemlenmesi, geceleri ağız kuruması, yeni başlayan yüksek tansiyon ve buna bağlı baş ağrısı, yeni başlayan halsizlik ve buna bağlı kan sayımındaki düşüş gibi belirtiler böbrek hastalığını işaret edebilir.” ifadelerini kullandı.
“HER 6-7 KİŞİDEN BİRİ KRONİK BÖBREK HASTASI”
İlaç tüketiminin böbrek sağlığını etkilediğini dile getiren Aydın, “İlaç tüketimi mutlaka doktor kontrolünde olmalıdır. Başta ağrı kesiciler olmak üzere birçok ilaç böbreklerimizin etkinliğini bozabilir. İlaç kullanımı bırakıldığında bu durum geçecektir. Bol su içmek böyle bir durumda faydalı olacaktır. Ülkemizde her 6 – 7 kişiden birinde kronik böbrek hastalığı görülmektedir. Yaklaşık 62 bin kişide de kronik böbrek yetmezliği görülmektedir. Ayrıca böbrek nakli bekleyen 23 bine yakın hasta vardır. 2021 yılında da 3 bin 375 böbrek nakli gerçekleşmiştir. Ülkemizde böbrek nakli sayısının artırılması gerekiyor.”
“BÖBREKLERİMİZİN DEĞERİ BİLİNMİYOR”
Aydın, 10 Mart Dünya Böbrek Günü dolayısıyla şu mesajı verdi: “Ne yazık ki böbreklerimizin değeri diğer organlarımız kadar iyi bilinmiyor. Bu nedenle bu seneki Dünya Böbrek Günü’nün konusu ‘Herkes İçin Böbrek Sağlığı’ olarak belirlendi. Her yaştan insanın böbrek sağlığına gereken önemi vermesi gerekir. Bu nedenle sağlıklı beslenmek, hareketli bir yaşam sürmek, düzenli uyku ve bol su tüketimi sağlıklı böbreklerin formülü olarak gösterilebilir. COVİD-19’dan dolayı insanların hastaneye gitmeme isteği, böbrek hastalıklarının teşhisini geciktirebilir. Bu nedenle düzenli olarak doktor kontrollerine gitmek böbrek sağlığımızın korunması için çok önemlidir.”