Horlama ve Apne dikkate alınmalı!
KBB Uzmanı Doktor Nilüfer Ünal, “Apne dikkat eksiliğine neden olabilir. Dikkat eksikliği de iş ve trafik kazalarına yol açabilir. Çok ciddi apnelerde ise inme ve ölüm riski var” diyor
Birçoğumuzun aslında günlük yaşamda farkına varmadığımız ve genellikle çevremizdeki kişilerin uyarısı üzerine fark ettiğimiz horlama ve uyku apnesi hakkında aklımıza takılan soruları Kadıköy Belediyesi Dr. Rana Beşe Sağlık Polikliniği’nde Kulak Burun ve Boğaz (KBB) Hastalıkları Uzmanı Doktor Nilüfer Ünal’a sorduk.
1-Horlama ile uyku apnesinin tanımını yapabilir misiniz?
Horlama uyku sırasında nefes alırken havanın burun ve boğazdan geçerken çevre dokuları titreştirmesi sonucu ortaya çıkan boğuk ve sert seslerdir. Apne ise nefes durması demektir. Ağız ve burundan hava girişinin en az 10 saniye süreyle engellenmesiyle ortaya çıkan ciddi bir hastalıktır.
2-Horlama ile uyku apnesinin nedenleri nelerdir?
Apnesi olanların hepsi horlar. Ama her horlayanın apnesi yoktur. Apnenin belirtilerinden birisi de horlamadır. Horlama burunda kısmi tıkanıklıktan dolayı oluşuyor. Apne ise burunda tam tıkanıklıktan dolayı oluşuyor. Horlama ile uyku apnesinin oluşmasına yol açan nedenler hemen hemen aynıdır. Alkol, sigara, kilo, sırt üstü yatmak, burun tıkanıklığı, ağız yapısı, bademciğin ve geniz etinin büyük olması nedenlerin başında gelir. İkisi de yaş ile birlikte artıyor ve erkeklerde daha fazla görülüyor. Erkeklerde fazla görünmesinin nedeni de göbek ve boyun çevresinin fazla olması.
3-Horlama ve apnenin vücuda ne gibi zararları var?
Horlama bir kere çevreye rahatsızlık veriyor. Yan odadan ve hatta üst katlardan bile sesi duyulabiliyor. Ağız açık uyunduğu için ağız kuruluğu oluyor. Apnesi olanlar gece boyunca nefes alabilmek için aşırı bir güç harcadıkları için baş, boyun ve göğüste terleme olur. Gece idrara kalkılır. Çok ciddi apnelerde inme ve ölüm riski vardır. Kalpte ritim bozukluğuna, tansiyona, reflüye, insülin direncine, baş ağrısına, cinsel isteksizliğe yol açabiliyor. Apne psikolojik rahatsızlıklara da neden olabiliyor. Kişi gün içerisinde yorgun, sinirli, depresif ve unutkan olabilir.Dikkat eksikliği iş ve trafik kazalarına yol açabiliyor. Çocuklarda uyku apnesi daha çok okul öncesi dönemde görülür. Farkına varılmazsa gelişim geriliğine, okul başarısızlığına, davranış bozukluklarına, hiperaktiviteye, gece yatağa idrar kaçırmaya, kalp ve ritim bozukluklarına neden olabilir.
4-Uyku apnesinin teşhisi nasıl konuyor?
Kesin teşhis uyku testi ile konur. Bir gece uyku laboratuvarında kalınır. Gece boyunca apnenin ne sıklıkta ve hangi uyku döneminde olduğu, süresi, kalp ritminde ve oksijen düzeyindeki değişiklikler kaydedilir. Bu şekilde apnenin şiddeti belirlenir.
5-Horlama ve uyku apnesi tedavisi nasıl olur?
Basit horlama kilo verme, sigarayı bırakma, alkolü sınırlandırma, dolu mide ile sırt üstü yatmama ve yastık desteği ile tedavi edilir. Burunda tıkanıklık varsa bademcikler ve geniz eti, dil kökü ve küçük dil büyükse çeşitli yöntemlerle tedavi ediliyor. Yöntemler arasında cerrahi ve radyofrekans var. Apnede ise uyku testinin sonucuna göre bademcikler ve geniz eti büyükse cerrahi yöntemler ile küçültülüyor. Burunda eğrilik varsa düzeltiliyor. Ağız içi protezler kullanılıyor. Bu protezler diş hekimlerinin yaptığı çene gerideyse ileriye doğru iten protezlerdir. Orta ve ileri derecede apne için ise CPAP dediğimiz alet öneriliyor. CPAP aleti bir burun maskesidir. Maske hava gelmesini sağlayan hortum ve devamlı pozitif bir basınç üreten bir tür hava kompresöründen oluşur. CPAP tedavisi en etkili ve kesin tedavi yöntemidir. Ancak etkisi devamlı kullanıldığında geçerlidir.
6-Günlük yaşamda etkileri azaltmak için neler yapılmalı?
Yan yatarak, yastığı yüksek tutarak, yatmadan üç saat önce yemek yiyerek, alkolü dört saat önce bırakarak ve spor yaparak etkileri azaltılır.