Kadıköy Belediyesi Prof. Dr. Korkmaz Altuğ Sağlık Polikliniği'nden Dr. Deniz Özkan ileri yaşlarda ve kronik hastalıklarda doğru ilaç kullanımı hakkında dikkat edilmesi gerekenleri yazdı

14 Nisan 2023 - 11:13

A ⁺ A^- Yazdır

Yaş ilerledikçe kronik hastalıklara bağlı ilaç kullanımı artış göstermektedir. 65 yaş üzeri kişilerde bir ve daha fazla kronik sağlık sorunu olduğu bilinmektedir. Dünyada 65 yaş üzeri nüfus toplumun yüzde 10-15’ini oluşturduğu halde, reçete edilen ilaçların yüzde 20-40’ı bu yaş grubuna aittir.

KİŞİYE ÖZEL TEDAVİ

İleri yaşlardaki hastalara hekimler tarafından genetik değişkenlikler, psikolojik ve çevresel etkenler göz önüne alınarak kişiye özgü, kolay uygulanır bir tedavi şeması hazırlanmalıdır. Ayrıca her muayenede ilaçlar düzenli olarak gözden geçirilmelidir.

İLERİ YAŞLARDA İLAÇ KULLANIMI İLE İLGİLİ SORUNLAR

* Hastanın farklı doktorlara gidip farklı reçeteler alması, çok sayıda reçetesiz ilaç satılması, ileri yaşlardaki hastaların aile bireylerinden veya çevreden ilaç alarak kullanma eğiliminde olmaları gibi nedenlerle birçok ilacın bir arada kullanımı (poliformasi).

* Birkaç hastalığın bir arada olması nedeniyle kullanılan ilaçların birbirinin etkisini artırması veya engellemesi, besinlerle etkileşimleri.

* İlaçların hekimin önerdiği doz ve şekilde kullanılmaması, yanlış, gereksiz, yetersiz veya yüksek doz ilaç kullanımı.

* Yaş almayla metabolizmada oluşan değişiklikler sonucu ilacın içindeki etken maddenin emilimi, dokulara dağılımı ve vücuttan atılımında farklılık görülmesi.

* Özellikle kronik hastalıklarda, uzun süreli kullanımda hasta uyumunun bozulması, kişinin diyet, yaşam biçimi, ilaç kullanımı gibi tıbbi sağlık önerilerine dikkat edememesi, karmaşık ilaç alma problemi, kişinin tedaviye inanmayıp bilinçli olarak ilacını kullanmaması.

* İlaç yan etkilerine yatkınlık (gençlerde 3 kat fazla).

* Yalnız yaşam ve yakınların yeterince özen göstermemesi

* Hekime hastayla ilgili yeterli bilgi verilememesi.

İLERİ YAŞLARDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

* Her belirti ya da şikayet için ilaç alınmamalıdır.

* Muayeneye giderken kullanılan tüm ilaçlar doktora gösterilmek üzere götürülmelidir.

* Sigara, alkol tüketiliyorsa doktora söylenmelidir.

* Mümkün olduğunca az ilaç kullanılmalıdır.

* İlaç mutlaka doktorun önerdiği doz ve zamanda alınmalıdır.

* Sorunlar ve sorular doktora yöneltilmelidir.

* Kullanılan ilaçlarla ilgili yan etki mutlaka doktora söylenmelidir.

* İlaç kullanma sırasında yaşanılan zorluk varsa doktora iletilmelidir.

* İlaç kullanımıyla ilgili detaylar takvime işaretlenebilir.

* Bitkisel ilaçlar kullanılırken, mevcut hastalık ve ilaçlarla etkileşimi düşünülmeli ve mutlaka doktora danışılmalıdır.