İlk yardımda doğru müdahale hayat kurtarırken yanlış müdahale felç ve ölüme yol açabiliyor

28 Mayıs 2025 - 13:55

A ⁺ A^- Yazdır

İlk yardım gerektiren bir durumla karşılaşıldığında soğukkanlılık ve hızlı karar verme kadar, zamanın etkili kullanımı da hayat kurtarıcı rol üstleniyor. İstanbul Atlas Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Ameliyathane Hizmetleri Program Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Deniz Gür, özellikle kalp durmasının ardından geçen ilk dört dakikanın “Altın Zaman” olarak adlandırıldığını belirterek bu sürenin doğru değerlendirilmesinin yaşamsal önemde olduğunu vurguladı.

Trafik kazalarının hem Türkiye’de hem de dünyada önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu hatırlatan Gür, bu tür kazalarda yapılacak bilinçli ilk yardım müdahalelerinin hayat kurtarabileceğini ifade etti. Gür, “Acil bir durumda sağlık ekipleri olay yerine ulaşmadan önce yapılacak her doğru müdahale yaşamsal olabilir.” dedi.

İlk yardımın, “tıbbi araç gereç olmadan eldeki olanaklarla yapılan hayat kurtarıcı müdahaleler” olduğunu hatırlatan Gür, özellikle öğretmenler, sürücüler, polisler, ebeveynler, yaşlı bakıcılar ve toplum liderlerinin bu bilgiyle donatılması gerektiğinin altını çizdi. Gür, “Herkesin en az temel düzeyde ilk yardım eğitimi alması önerilir. Sağlık Bakanlığı onaylı sertifikalarla yasal uygulayıcı olmak, bu konuda en doğru yaklaşımdır.” diye konuştu.

İLK DÖRT DAKİKA: ALTIN ZAMAN

Kalp durması durumunda ilk dört dakikanın kritik olduğunu söyleyen Gür, “Bu süreçte yapılan etkili ve hızlı müdahaleler, beyin hasarını önleyebilir ve yaşam şansını artırabilir. Ancak müdahaleye geçmeden önce ilk yapılması gereken kendi güvenliğimizi sağlamak olmalıdır. Tıpkı uçakta oksijen maskesini önce ebeveynin takması gerektiği gibi.” ifadelerini kullandı.

Yangın veya patlama riski olan ortamlarda öncelikle güvenlik önlemlerinin alınması gerektiğini belirten Gür, “Kazazede bilinci ve yaşam bulguları yönünden hızlıca değerlendirilmelidir. İlk yardım gerekiyorsa, ambulans gelene kadar müdahaleler mümkün olduğunca hastayı hareket ettirmeden yapılmalıdır. Aynı zamanda kazazedenin mahremiyetine de özen gösterilmelidir.” dedi.

BİLİNÇSİZ MÜDAHALE FELCE YOL AÇABİLİR

Toplumda yardım etme isteğinin çoğunlukla iyi niyetli olduğunu ancak bilinçsiz yapılan müdahalelerin felaketle sonuçlanabileceğini vurgulayan Gür, “Motor kazası geçiren birinin başını düzeltmek ya da taşıma girişimleri, omurga hasarında kalıcı felce neden olabilir. Bilinci kapalı kişilere su serpmek, kolonya koklatmak ya da ağızdan bir şeyler vermek gibi müdahaleler ise kesinlikle yanlıştır.” uyarısında bulundu.

İlk yardım bilgileri zamanla unutulabileceği veya eski bilgilerin geçerliliğini yitirebileceğini ifade eden Gür, bu nedenle eğitimlerin düzenli olarak yenilenmesi gerektiğini belirtti. Ayrıca evlerde, araçlarda ve iş yerlerinde standartlara uygun bir ilk yardım çantasının bulunmasının önemini vurguladı. Gür, ilkokul seviyesinden itibaren çocuklara da ilk yardım eğitimi verilmesinin gerekliliğini vurgulayarak, “Psikolojik destek de ilk yardımın bir parçasıdır. İlk yardımcı, yanında olduğunu hissettirerek kazazedeye güven vermelidir.” dedi.