KADINLARDA İNME RİSKİ ARTIYOR
Kalıcı sakatlık ve hayati tehlikeye neden olan inme, son yıllarda erkeklere oranla kadınlarda daha sık görülüyor
Kalıcı sakatlık ve hayati tehlikeye neden olan inme, son yıllarda erkeklere oranla kadınlarda daha sık görülüyor. Kadınların daha uzun yaşaması, gebelik ve doğum kontrol hapları gibi birçok etken inme geçirme riskini artırabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi İnme Rehabilitasyon ve Araştırma Ünitesi Başkanı Doç. Dr. Yakup Krespi, inme ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Hipertansiyon, diyabet ve kolesterol inmeye neden olabilir
İnme, erkeklerde ölüm nedenleri arasında 5’inci, kadınlarda ise 3’üncü sıradadır. Kadınlarda daha fazla inme yaşanmasının birinci nedeni, erkeklere oranla daha uzun yaşamalarıdır. Toplumdaki yaşlı oranı arttıkça inme sıklığı özellikle kadınlarda artmaktadır. Bu nedenle inme riskinin belirlenmesi ve koruyucu stratejilerin hayata geçirilmesi önemlidir. Hipertansiyon, diyabet, yüksek kolesterol ve sigara gibi bilinen genel risk faktörlerinin dışında kadınlara özgü risk faktörleri de bulunmaktadır.
Gebelikteki değişimler etkili olabiliyor
Hamile olan genç kadınlarda inme gelişme riski olmayanlara göre daha fazladır. Hamilelik döneminde yaşanan ödem ve pıhtılaşma mekanizmasındaki fizyolojik değişiklikler nedeniyle özellikle gebeliğin son 3 ayında ve doğum sonrası erken dönemde inme daha sık görülmektedir. Gebelik ile ilişkili olarak ortaya çıkan yüksek tansiyon hem kanayıcı hem de tıkayıcı inmelerin önemli nedenlerindendir. Gebelik öncesinde yüksek tansiyonu olan kadınların, doktor kontrolünde düşük doz aspirin kullanmaları ve beslenmelerinde yeterli kalsiyum içeriğinin olması sağlanmalıdır. Yüksek tansiyon hastası olan gebeler, doğumdan sonra doktor kontrolünde uygun ilaç tedavisine devam etmelidirler.
Hipertansiyon, diyabet ve kolesterol inmeye neden olabilir
İnme, erkeklerde ölüm nedenleri arasında 5’inci, kadınlarda ise 3’üncü sıradadır. Kadınlarda daha fazla inme yaşanmasının birinci nedeni, erkeklere oranla daha uzun yaşamalarıdır. Toplumdaki yaşlı oranı arttıkça inme sıklığı özellikle kadınlarda artmaktadır. Bu nedenle inme riskinin belirlenmesi ve koruyucu stratejilerin hayata geçirilmesi önemlidir. Hipertansiyon, diyabet, yüksek kolesterol ve sigara gibi bilinen genel risk faktörlerinin dışında kadınlara özgü risk faktörleri de bulunmaktadır.
Gebelikteki değişimler etkili olabiliyor
Hamile olan genç kadınlarda inme gelişme riski olmayanlara göre daha fazladır. Hamilelik döneminde yaşanan ödem ve pıhtılaşma mekanizmasındaki fizyolojik değişiklikler nedeniyle özellikle gebeliğin son 3 ayında ve doğum sonrası erken dönemde inme daha sık görülmektedir. Gebelik ile ilişkili olarak ortaya çıkan yüksek tansiyon hem kanayıcı hem de tıkayıcı inmelerin önemli nedenlerindendir. Gebelik öncesinde yüksek tansiyonu olan kadınların, doktor kontrolünde düşük doz aspirin kullanmaları ve beslenmelerinde yeterli kalsiyum içeriğinin olması sağlanmalıdır. Yüksek tansiyon hastası olan gebeler, doğumdan sonra doktor kontrolünde uygun ilaç tedavisine devam etmelidirler.
Doğum kontrol ilaçlarını kontrolsüz kullanmayın
Düşük doz doğum kontrol ilacı kullananlarda inme riskinin göreceli olarak arttığı belirlenmiştir. Özellikle; yaşlılarda, sigara içenlerde, diyabet, yüksek tansiyonu ve kolesterolü olanlar veya genetik olarak pıhtılaşma bozukluğu bulunan kadınlarda doğum kontrol hapı kullanımı inme riski artırmaktadır. Bu nedenle bu risk faktörleri olanlarda doğum kontrol hapı kullanılması gerektiğinde, söz konusu risk faktörleri kontrol altına alınmalıdır. İnmenin nadir nedenlerinden biri olan beyin toplardamar tıkanıklığı, kadınlarda çok daha sık ortaya çıkmaktadır. Yapılan çalışmalarda bu inme tipinin görüldüğü hastaların %70’inden fazlası kadındır. Kadınlarda bu kadar sık görülmesinin öncelikli sebebinin doğum kontrol hapları ya da gebelikten kaynaklanan hormonal faktörler olduğu düşünülmektedir. Bu tarz bir öyküsü olan kadınlarda gebelik sakıncalı değildir ancak kan sulandırıcı tedavinin gebelik boyunca kullanılması önerilir.
Migren inme riskini artırabilir
Görme ve konuşma bozuklukları ve uyuşma gibi belirtilerle kendini gösteren auralı migren, inme riskini artırabilmektedir. Auralı migreni olup sigara içen kadınlarda inme riskinin daha da arttığı dikkati çekmektedir. Auralı migreni olan kadınların mutlaka sigarayı bırakmaları gerekmektedir.
Kalpte ritim bozuklukları inmeyi tetikliyor
“Atriyal fibrilasyon” adı verilen kalpte ritim bozukluğu, inme için önemli bir risk faktörüdür. Kadınların beklenen yaşam sürelerinin daha uzun olması nedeniyle özellikle ileri yaşlarda daha sık görülmektedir. Bu nedenle rutin kontrollerde özellikle 75 yaşın üzeri kadınlarda EKG ve ritim bozukluğu açısından tarama yapılması önerilmektedir.
Düşük doz doğum kontrol ilacı kullananlarda inme riskinin göreceli olarak arttığı belirlenmiştir. Özellikle; yaşlılarda, sigara içenlerde, diyabet, yüksek tansiyonu ve kolesterolü olanlar veya genetik olarak pıhtılaşma bozukluğu bulunan kadınlarda doğum kontrol hapı kullanımı inme riski artırmaktadır. Bu nedenle bu risk faktörleri olanlarda doğum kontrol hapı kullanılması gerektiğinde, söz konusu risk faktörleri kontrol altına alınmalıdır. İnmenin nadir nedenlerinden biri olan beyin toplardamar tıkanıklığı, kadınlarda çok daha sık ortaya çıkmaktadır. Yapılan çalışmalarda bu inme tipinin görüldüğü hastaların %70’inden fazlası kadındır. Kadınlarda bu kadar sık görülmesinin öncelikli sebebinin doğum kontrol hapları ya da gebelikten kaynaklanan hormonal faktörler olduğu düşünülmektedir. Bu tarz bir öyküsü olan kadınlarda gebelik sakıncalı değildir ancak kan sulandırıcı tedavinin gebelik boyunca kullanılması önerilir.
Migren inme riskini artırabilir
Görme ve konuşma bozuklukları ve uyuşma gibi belirtilerle kendini gösteren auralı migren, inme riskini artırabilmektedir. Auralı migreni olup sigara içen kadınlarda inme riskinin daha da arttığı dikkati çekmektedir. Auralı migreni olan kadınların mutlaka sigarayı bırakmaları gerekmektedir.
Kalpte ritim bozuklukları inmeyi tetikliyor
“Atriyal fibrilasyon” adı verilen kalpte ritim bozukluğu, inme için önemli bir risk faktörüdür. Kadınların beklenen yaşam sürelerinin daha uzun olması nedeniyle özellikle ileri yaşlarda daha sık görülmektedir. Bu nedenle rutin kontrollerde özellikle 75 yaşın üzeri kadınlarda EKG ve ritim bozukluğu açısından tarama yapılması önerilmektedir.