KOLESTEROL NEDİR?
Kolesterol; gıdalarla aldığımız özellikle hayvani yağların mideden geçip bağırsaklar tarafından emilmesi sonrası küçük kapiller damarlar vasıtasıyla karaciğere taşınmaları ve orada işlenmeleri sonucu ortaya çıkan, vücudumuzun en küçük yapısı hücrenin temel yapı maddesidir.Hücrelerin etrafını çevreleyen zarların ana maddesi kolesteroldur. Kolesterol olmadığı takdirde hücre duvarı çöker hücre ölür. Aynı zamanda beyin fonksiyonlarının iyi işleyebilmesi içinde kolesterole mutlak gereksinim vardır.
Kolesterol karaciğerde üretildikten sonra tüm sisteme gönderilir. Gönderilen bu kolesteroller yeni hücrelerin duvarlarının örülmesine, eski hücrelerin duvarları hasarlı ise tamirine ve daha birçok hayati görevi tamamlarlar. Bu görevi LDL (düşük yoğunluklu lipoprotein) üstlenmektedir. Eğer dolaşımdaki LDL kolesterol seviyesi olumlu bu görevleri yaptıktan sonra hâlâ yüksek seviyede olurlarsa o zaman damarların iç zarlarından geçerek damar lümenine doğru zarı şişirmeye başlar ve kalp krizi ve inme gibi olaylara sebep olurlar.
Böyle bir durumda vücudumuz kendisi sorunu çözmeye çalışmakta, öncelikle karaciğer kolesterol üretimini azaltması yönünde uyarılır, karaciğerde kolesterol üretimi azaltıldığı halde dolaşımdaki kolesterol düzeyi yüksekse kolesterolün fazlası safra ile bağırsağa gönderilir. Hâlâ dolaşımdaki kolesterol düzeyi normale inmemişse o zaman devreye HDL (yüksek yoğunluklu lipoprotin)girecek ve dolanımdaki fazla orandaki LDL’ri yakalayıp karaciğere geri getirecektir.
Görüldüğü gibi kolesterol insanlar için mutlak gerekli bir madde olup gereğinden fazlası diğer bazı hastalıklar ve destekçilerle birlikte kalp-damar hastalığı sebebi oluyor. Bu hastalıklar ve destekçilerin esas olumsuzlukları damar içi zarın geçirgenliğini bozmaları sonucudur.
-Sigara içmek
-Şeker hastalığı
-Yüksek tansiyon
-Sedanter yaşam
-Aşırı yemek yeme (özellikle hayvani yağlardan zengin yiyecekler)
Belirttiğimiz bu hastalılar ve durumlardan HDL düzeyide ciddi şekilde etkilenmektedir. HDL’nin etkilenmesi genellikle azalması yönündedir. HDL’nin azalması ve LDL’nin yükselmesi, kalp-damar hastalıklarının artması yönünde karşımıza çıkmaktadır.
Dr. Nuri ÇAĞLAR
(Kardiyoloji Uzmanı)
(Kadıköy Belediyesi Dr. Rana Beşe Sağlık Polikliniği)
Adres: Fahrettin Kerim Gökay Cad. Patika Yol Sok. No:16 Kuyubaşı–Kadıköy
Tel: 0216 418 88 30-0216 348 40 27