MEME KANSERİ
Meme dokusu, süt bezleri ve burada üretilen sütü meme başına taşıyan kanallardan oluşur...
Meme dokusu, süt bezleri ve burada üretilen sütü meme başına taşıyan kanallardan oluşur. Bu süt bezleri ve kanalları döşeyen hücrelerin, yukarıda tanımladığımız şekilde, kontrol dışı olarak çoğalmaları ve vücudun çeşitli yerlerine giderek çoğalmaya devam etmelerine meme kanseri denir.
Meme vücudumuzun dışını örten, kaplayan derinin uzantısı olup süt salgılayan bir salgı bezidir. Tıpkı yağ bezi, ter bezi gibidir.
Meme iki ana yapıdan oluşmaktadır. Birinci kısım süt salgılar tıp dilinde buna lobül (süt bezi) diyoruz. Salgılanan sütü memebaşına getiren kanallar ise ikinci kısım olup bunada tıp dilinde “duktus” denilir.
Memenin bu yapısal özelliğini bir üzüm salkımına benzetebiliriz. Salkımın taneleri lobulusler ve taneleri birleştiren sapçıklar iseduktus (süt kanalı) ve salkımın sapının ucu ise meme başı olarak düşünülebilinir.
Meme kanseri dediğimizde meme dokusu içerisinde normalde olmayan olağandışı yapıdaki kanser hücrelerinin var olması
anlaşılır. Meme kanseri kadınlarda 1. sıklıkla görülen, tüm kadın kanserlerinin neredeyse yüzde 25’ini oluşturan akciğer kanserinden sonra 2. en sık ölüme neden olan kanserdir. Meme kanserine karşı en iyi savunma erken tanı konusundaki tutumunuzdur.
anlaşılır. Meme kanseri kadınlarda 1. sıklıkla görülen, tüm kadın kanserlerinin neredeyse yüzde 25’ini oluşturan akciğer kanserinden sonra 2. en sık ölüme neden olan kanserdir. Meme kanserine karşı en iyi savunma erken tanı konusundaki tutumunuzdur.
Meme iki yapıdan meydana geldiği için meme kanseri de esas itibari ile 2 gruptadır:
a- Süt kanallarında görülen kanser(duktal kanser)
b- Süt bezlerinde görülen kanser(lobüler kanser)
Bu iki grup kanserde en sık görüleni duktal kanserdir. Birde bunlarda başka iltihabi meme kanserinden söz edilebilir. Bu kanser hem duktal hem de lobüler yapıda olabilir. Fakat görünüm olarak meme sıcak, kırmızı ve şişmiştir. Daha çok süt veren annelerde kanser geliştiği zaman böyle iltihabi yapı da görülür.
MEME KANSERİNDE RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
Bazı özellikleri taşıyan kadınlarda, meme kanserinin daha sık görüldüğünü biliyoruz. Bu özelliklere risk faktörleri diyoruz. Bu risk faktörlerini taşıyan kişilerin mutlaka meme kanserine yakalanacakları söylenemez. Sadece, bu faktörleri taşımayanlara göre, daha fazla meme kanserine yakalanma olasılıkları olduğunu biliyoruz. Bu faktörleri taşımayan kişiler de meme kanserine yakalanabilirler. Meme kanserine yakalanan kadınların yarısı, bu risk faktörlerini hiç taşımamaktadır. Bu nedenle, risk faktörlerinin taşımayan kişiler de olağan kontrollerini yaptırmalıdırlar.
Bir kadının meme kanserine yakalanmasında üç önemli risk faktörü vardır:
• Yaş (En sık 50-70 yaş arasındadır.)
• Aile hikayesi (Eğer bir kadının birinci derece yakınlarında (anne, kızkardeş) meme kanseri hikayesi varsa, kendisinde olma olasılığı 2-3 kat artar.)
• Önceki meme kanseri (Bir kadın 50 yaşından önce meme kanserine yakalanmışsa, diğer memede de kanser görülme riski artar.)
Meme kanseri riskini az da olsa artıran başka faktörler ise şunlardır:
• Yaş (En sık 50-70 yaş arasındadır.)
• Aile hikayesi (Eğer bir kadının birinci derece yakınlarında (anne, kızkardeş) meme kanseri hikayesi varsa, kendisinde olma olasılığı 2-3 kat artar.)
• Önceki meme kanseri (Bir kadın 50 yaşından önce meme kanserine yakalanmışsa, diğer memede de kanser görülme riski artar.)
Meme kanseri riskini az da olsa artıran başka faktörler ise şunlardır:
• Diğer akrabalarda (büyükanne, teyze) meme kanseri,
• Üreme öyküsü
- Gebe kalmama
- İleri yaş gebelik
- İsteyerek düşük
- Erken menarş(ilk adet)
- Geç menopoz
• Hormon tedavisi, doğum kontrol ilaçları
• Diyet
- Yüksek yağlı besin tüketimi
- Obesite / Uzun boy
- İyi huylu meme hastalığı
• Cinsiyet
• Radyasyon
• Alkol sigara kullanımı
Meme Kanseri Belirtileri
Meme kanserinin belirtileri neler olabilir?
Erken evre meme kanserinde hastanın hiç şikayeti olmayabilir, ya da aşağıdaki belirtilerden bir ya da birkaçı olabilir.
Memede ele kitle gelmesi en sık rastlanan belirtidir.
Memeden akıntı gelmesi (bulanık ya da kanlı)
Meme başında çekilme
Meme derisi üzerinde çekilme
Memede büyüme, ödem, kızarıklık, meme derisinin portakal kabuğu görünümünde olması
Meme başında iyileşmeyen yara
Memede daha önceden olmayan, gözle farkedilebilen herhangi bir değişiklik
Erken evre meme kanserinde hastanın hiç şikayeti olmayabilir, ya da aşağıdaki belirtilerden bir ya da birkaçı olabilir.
Memede ele kitle gelmesi en sık rastlanan belirtidir.
Memeden akıntı gelmesi (bulanık ya da kanlı)
Meme başında çekilme
Meme derisi üzerinde çekilme
Memede büyüme, ödem, kızarıklık, meme derisinin portakal kabuğu görünümünde olması
Meme başında iyileşmeyen yara
Memede daha önceden olmayan, gözle farkedilebilen herhangi bir değişiklik
Meme kanseri öncelikle lenf damarları ile koltuk altındaki lenf bezlerine sıçrar. İleri evrelerde kanserin meme dışında başka organlara sıçramasına metastaz yapma denir. Meme kanseri en çok kemik, akciğer ve karaciğere metastaz yapar. Metastatik hastalığı olanlarda hastalığın sıçradığı organa göre şikayetler ortaya çıkar. Örneğin kemiğe sıçramışsa, kemik ağrısı, kemik kırıkları meydana gelebilir. Beyine sıçramışsa felç, görme bozukluğu, başağrısı, başdönmesi gibi şikayetler gelişebilir.
Meme Kanseri Tedavisi
Meme kanserinde tedavi seçenekleri nelerdir?
1-Cerrahi (ameliyatla kanserli dokunun çıkarılmasıdır.)
2-Radyasyon tedavisi (ışınlar ile kanser hücrelerinin öldürülmesi amaçlanır.)
3-Kemoterapi (ilaçlarla kanser hücrelerinin öldürülmesi amaçlanır)
4-Hormon tedavisi (hormonların kanser hücrelerinin çoğalmasını sağlayan etkilerini yok etmek amacı ile hormonların çalışmasını bozan ilaçların veya hormon salgılayan bezleri çalışamaz hale getiren tedavilerin verilmesidir.)
1-Cerrahi (ameliyatla kanserli dokunun çıkarılmasıdır.)
2-Radyasyon tedavisi (ışınlar ile kanser hücrelerinin öldürülmesi amaçlanır.)
3-Kemoterapi (ilaçlarla kanser hücrelerinin öldürülmesi amaçlanır)
4-Hormon tedavisi (hormonların kanser hücrelerinin çoğalmasını sağlayan etkilerini yok etmek amacı ile hormonların çalışmasını bozan ilaçların veya hormon salgılayan bezleri çalışamaz hale getiren tedavilerin verilmesidir.)
Dr. Aygül İNCİSOY
(Kadıköy Belediyesi Mamografi ve Kadın Sağlığı Merkezi)