Obezite, kanser nedeni olabilir!
Fazla kilo alımının kalp damar hastalıklarına, hipertansiyona ve diyabete neden olabileceğine dikkat çeken Evrim Demirel, “Şişmanlık en çok çocukluk yaşlarda başlar. O yüzden beslenmenin dengeli ve düzenli olması çok önemlidir” diyor
En önemli sağlık sorunlarının başında gelen obezite “çağımızın hastalığı” olarak nitelendiriliyor. Biz de 24 Ekim Dünya Obezite Günü nedeniyle okuyucularımızı obezitenin nedenleri ve obeziteden korunmak için neler yapılması hakkında bilgilendirmek için Acıbadem Kadıköy Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Evrim Demirel’i sayfamıza konuk ettik.
1-Obeziteyi nasıl tanımlarız?
Şişmanlık (obezite) günlük yaşantımızda alınan enerjinin harcanan enerjiden fazla olması ve hareketsizlikle birlikte yağ depolanması olarak tanımlanabilir. Her kilosu idealinden fazla olan kişiyi obez olarak tanımlayamayız. Obezite teşhisi koyabilmek için en bilinen hesaplama yöntemi beden kitle endeksidir. Kolay olan bu yöntemde kişinin kilosu metre olarak boyunun karesine bölümü ile hesaplanır. Çıkan sonuç 20-24 arası ise normal, 24-30 arası hafif şişman, 30 üzeri obez, 40 üzeri ise tüm ölümcül hastalıklara kapımızı açtığımız “morbit obez” olarak tanımlanır. Bunun dışında biz hastanemiz polikliniklerinde vücut yağ yüzdelerini ölçtüğümüz özel tartılarımız ile de obezite hesaplamalarını yapıyoruz.
2- Çağımızın hastalığı mıdır?
Çağımızın en önemli ve en büyük problemlerinden biri diyebiliriz. Birçok hastalığın altında yatan sıkıntıların ve problemlerin temelini oluşturduğu için onu da bir hastalık olarak değerlendirebiliriz.
3-Obezitenin nedenleri nelerdir?
20 yıldır bu meslek içerisindeyim, birçok kişiye zayıflama ve hastalıklarda tıbbi beslenme tedavisinde destek olmaktayım. Gün geçtikçe kilo alma sebepleri daha da fazlalaşmaya başladı. Özellikle teknolojinin hızla ilerlemesinin bunda olumsuz etkisi çok fazladır. İşlerimizi beden gücü gerektirmeden makinelerle yapmaktayız. Bilgisayar ve televizyon gibi sürekli hareketsiz kalmamıza neden olan cihazlarla gün içinde çok fazla temas içindeyiz. Özellikle çocuklarımız ve gençlerimiz bilgisayar başından hiç kalkmadan oyun oynayabiliyor ve bu esnada kötü kalitede birçok yiyecek tüketerek gereksiz enerji alabiliyor. Bu süreç aynı zamanda olması gereken öğün ve uyku düzeninden uzaklaştırarak kilo alınmasına sebep oluyor.
Hızlı yaşam içersinde kahvaltı alışkanlıklarımızın olmaması, sağlıklı kahvaltı yerine hazır pastane ürünlerine yönelme kilo almada etkenlerden biridir. Akşamları eve geç ulaşmaktan kaynaklı hazır ve hızlı, besin değeri düşük yiyecekler pişirmek veya dışarıdan sürekli yemek sipariş vermek de ayrı bir problem diyebiliriz. Günümüzde hiç bir gıdanın doğal yetiştirilmemesi ve mutfağımıza gelinceye kadar ki aşamasının doğal olmaması özellikle çocukluk çağındaki şişmanlığı artırmaktadır. Şişmanlığın diğer etmenlerinden biri de geleneklerimiz göreneklerimiz ve kültürel farklılıklarımızdır.
Günümüzde paketli hazır gıda tüketimi çok arttı ve bu durumdan da en çok çocuklarımız etkileniyor. Şişmanlık en çok çocuklukta başlar. O nedenle aile beslenmesinin dengeli ve düzenli olması çok önemlidir. Okullarımızdaki kafeterya ve yemekhanelerdeki yemek içeriklerinin yine dengeli ve düzenli olması önemlidir. Çocuk yaşta kilo problemi yaşayanlar ergenlikten sonra hala kilolarından kurtulamamış ise hayatı boyunca hep kilo problemiyle ve beraberinde birçok kronik hastalıkla karşılaşması kaçınılmazdır.
4-Hangi hastalıkları tetikliyor?
Günümüzde şişmanlıkla karşılaşılan problemlerin en yaygını insülin direncidir. Şeker hastalığının (tip 2 diyabetin) bir kaç basamak altı olarak düşünülebilir. İnsülin direnci tedavi edilmezse gün geçtikçe kilo daha da artacaktır ve bu da zamanla hiç geri dönüşü olmayan tip 2 diyabete dönüşecektir. Tip2 diyabet eski dönemlerde ilk teşhis yaşı 45-50 yaşlarında iken günümüzde ne yazık ki sağlıksız ve düzensiz beslenme, hareketsizlikle birlikte 20-30 yaş aralıklarına kadar düşmüştür. Bunun dışında fazla kilo alımı diğer kronik hastalıklar kalp damar hastalıkları, hipertansiyon ve birçok eklem hastalıklarına da sebep olmaktadır. Günümüzün bu hazır gıda tüketimine bağlı kilo fazlalığı durumu birçok sindirim sistemi kanserlerine de sebep olmaktadır.
5-Obeziteden korunmak için nasıl beslenmeliyiz?
Beslenmede çocukluk çağından başlanarak alışkanlıklar düzenlenmelidir. Hiçbir zaman tek tip gıda tüketilmemelidir. Gün içerisinde kişiye özgü düzenli öğün aralıkları ile her besin grubundan gıda tüketerek beslenilmelidir. Üç ana öğünü, bulunduğumuz koşullara göre kesinlikle tüketmeli, ihtiyaç duyuluyor ise sağlıklı atıştırmalıklardan ara öğün yapmalıyız (meyve, ceviz, fındık, badem, süt, yoğurt, yulaf gibi). Gün içinde bol su tüketmeli (kg başına 20-30 ml kadar), kalorisi yüksek hazır veya taze sıkılmış meyve sularından uzak durmalıyız. Bunların hepsine destek olarak kendimize uygun düzenli bir spor yapmalı ve iyi kalitede uykumuzu almalıyız.