ÇOCUĞUNUZUN ÖFKESİ İLE BAŞETME
Uzman klinik psikolog Özge Öner Özcan
Kadıköy Belediyesi Çocuk Koruyucu Ruh Sağlığı Merkezi
Öfke Nedir?
Öfke normal bir duygudur.
Öfke bastırarak önleyebileceğimiz bir duygu değildir ki bu durum gelecekte daha büyük problemlere yol açabilir.
Öfkeli çocuklara öfkesini pek çok yolla ifade etmelerinde yardımcı olabiliriz.
‘Öfkenin kendisi problem değildir, öfkenin ifade edilme şekli problemdir.’
Genellikle öfke patlamalarına öncülük eden 3 algılama vardır. Bu algılamalar tabii ki her zaman doğru olmayabilir.
Kendine ve eşyaya saldırma; diğerlerinin daima kendilerine veya bir eşyasına zarar verdiğini düşünüp, öfkelenirler.
Yetersizlik (değersiz hissetme); eğer çocuk kendini bir alanda iyi hissetmiyorsa, diğerlerinin bu konuda yorum yapması onu öfkelendirir.
Haksızlık; eğer çocuk yapmadığı bir şey yüzünden suçlandığında kendisine adaletsiz davranıldığını hissederse öfkelenir.
*Çocuğunuzun öfke ile baş etmekte zorlandığı nokta, ailesi olarak sizin kendi çocukluk deneyimlerinizde öfke ile nasıl baş ettiğinizle yakından alakalıdır.
Eğer çocuklar düşük özgüvene sahipse, diğer insanların kendilerine saldırdığını, tehdit ettiğini ve adaletsiz davrandığını daha fazla hisseder ve bu yüzden daha fazla öfkelenmektedirler. Bu nedenle anne-baba olarak çocuğunuzun özgüvenini yapılandırmak, dolaylı olarak onun öfke ile baş etmesine de yardımcı olacaktır.
Çocuğunuzun özgüvenini yapılandırmanın yolları;
Onlara olumlu geri bildirim verin.
Onları belirli bir şey yapınca övün (‘iyi bir kızsın’ demek yerine ‘odanı toplaman hoşuma gitti’ gibi).
Davranışını eleştirin, çocuğunuzu değil. (‘çok yaramaz bir çocuksun’ demek yerine ‘yaptığın davranış hoşuma gitmedi’ demek gibi).
Seyreklikle doğru olan şeyleri abartıp genellemeyin. (‘hiçbir zaman okula zamanında gitmiyorsun’ demek gibi, mutlaka zamanında yetiştiği günler de oluyordur).
Diğer çocuklarla kıyaslamayın.
Çocuğunuzla vakit geçirirken veya onunla konuşurken eğlendiğinizi ona gösterin.
‘Öfke Kuralları’ tablosunu evde bulundurup, bunlarla ilgili çocuğunuza hatırlatma yapmak yardımcı olabilir. Bunu bir yere asabilirsiniz. Ancak unutmayın bu kurallar çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de geçerlidir.
ÖFKE KURALLARI
Kızgınlık hissetmek normaldir fakat;
DİĞERLERİNE ZARAR VERME!
KENDİNE ZARAR VERME!
EŞYALARA ZARAR VERME!
ÖFKEN HAKKINDA KONUŞ