Uzman Klinik Psikolog Özge Öner Özcan
Kadıköy Belediyesi Çocuk Koruyucu Ruh Sağlığı Merkezi
Bir çocuk öfkelendiğinde yetişkinler ne yapabilir?
- Ona geri öfkelenip bağırmayın. Sakin kalmaya çalışın. Çocuğun öfkesine katılmak, çocuğu daha da öfkeli hale getirir. Ayrıca bu yöntem çatışmayı çözmek için etkili bir yol da değildir.
- Çocuğun öğrenmesini istediğiniz davranışın modeli siz olun. Eğer ona vurursanız, o da vurmayı öğrenir. Eğer kontrolden çıkarsanız, o da bunu modelleyecektir. Ayrıca öfkesinin de korkuttuğunu öğrenecektir.
- Onun nasıl hissettiğini anladığınızı gösterin. Örneğin;‘ne kadar kızgın olduğunu görebiliyorum’, ‘çok öfkeli görünüyorsun’, ‘bu seni çok kızdırmış olmalı’ diyebilirsiniz.
- Herkes sakinleştiğinde öfke patlaması hakkında konuşun.
- Bakış açısını dikkatlice dinleyin ve duygularına saygı gösterin. Ona olayları farklı açılardan görebilmek için yardımcı olun. Örneğin; ‘ peki böyle yapsan nasıl olurdu ?’
Hakkında Düşünün:
- Çocuğun öfke patlamasında bir model var mıdır? Öfke patlamalarının ne zaman olduğunu ve bu durumlarda neler olduğunu not ederseniz, öfke krizinin ne hakkında olduğunu daha iyi anlayabilirsiniz
- Güvenli bir şekilde küçük öfke çıkışlarını görmemezlikten gelebilir misiniz?
- Evinizde net davranış kuralları var mı?
- Zor davranışlarla baş etme konusunda tutarlı mısınız?
- Çocuğun öfke krizlerine katkıda bulunan diğer devam eden durumlar var mı? Örneğin; anne babanın sıklıkla tartışması, okul ödevlerinin baskısı, akran zorbalığı gibi nedenler olabilir.
Rahatlama Teknikleri
Çocuklar veya gençler öfkelenmeye başladıklarında onlara yardımcı olacak bazı teknikler vardır. Ancak bu teknikler onlara sakin iken ileride kullanılmak üzere öğretilmeli ve önerilmelidir. Öfkelenmeye başladıklarında bu öneriler söylenirse hiçbir işe yaramayacaktır. Her çocukta farklı öneriler işe yarayabilir.
- Olay yerinden uzaklaşmak
- Kafasında 10’a kadar saymak
- Saçma deyim, ikilem, sözler düşünmek
- Hayalinde canlandırdığın, rahat bir resim içinde kendini düşünmek
- Evde kendine özel bir alan bulmak
- Evde özel bir kişi ile birlikte vakit geçirmek
- Müzik dinlemek
- Derin ve yavaş nefes almak
- Kendini kabuğunun içine saklanmış bir kaplumbağa olarak hayal etmek