Çocuklara oyuncaklı sağlık
Kadıköy Belediyesi Çocuk Koruyucu Ruh Sağlığı Merkezi bugün ilk misyonunun üstüne çıkarak, 5 bine yakın çocuğa ve aileye hizmet veriyor
Eylül BİROL
2011’de Kadıköy bölgesindeki 0-6 yaş grubu çocuklara koruyucu hizmet sağlama projesinin hayata geçmesi ile kurulan Kadıköy Belediyesi Çocuk Koruyucu Ruh Sağlığı Merkezi bugün ilk misyonunun çokça üstüne çıkarak, 5 bine yakın çocuğa ve aileye verdiği hizmet ile yoluna devam ediyor.
Göztepe’de bulunan merkezin idari sorumlusu Ayşenur Sayılan “İlk açıldığımızda belli bir yaş grubuna koruyucu hizmet veriyorduk. Ancak birkaç ay sonra taleplerin çok da koruyucu talepler olmadığını fark ettik ve daha çok tedavi eden bir merkez haline dönüştük.” diyerek başlangıçta 0-6 yaş grubu ile çalışırken, dönem içersinde 7-14 ve yetişkin grupları ile de çalıştıklarını belirtiyor. Aslında merkezin çalışma biçimi oldukça basit: “0-6 yaş grubu ablaları ile odaya oyun oynamaya gittiklerini zannediyorlar. Bizim öyle cihazlarımız teknik araştırma araçlarımız yok. Bizim için en önemli tıbbi cihazımız oyuncaklar. Hangi oyuncağı seçtiğinden tutun da hangi resmi yaptığına dair çocuk ruhsal dünyasına dair birçok şey aktarıyor. Bunun yanında gerek gördüğümüzde testler de yapabiliyoruz.”
ERKEN YAŞTA RUH SAĞLIĞI Ayşenur Sayılan ruh sağlığının genellikle kabullenilen bir durum olmadığını belirterek “Bu alanda şöyle bir risk var: Dişiniz çürür çektirmek veya dolgu yaptırmak zorundasınızdır ama ruh sağlığı noktasında genelde çok direnç gösterilir. Genelde bir süre yararlanılır ama sonra insanlar çocuklarının duygusal ya da zihinsel bozukluklarını kabul etmek istemezler.” diyor.
Aslında çocukların ruh sağlığını korumak bizim “Çok da kritik değil!” dediğimiz süreçlerden başlıyor. Merkez, danışmanlık ve tedavi hizmetini bu noktada ikiye ayırıyor. Sayılan danışmanlık hizmetini “Aile gelir. Ben çocuğum için daha iyi bir aile olmak istiyorum, onu daha iyi bir şekilde yönlendirmek istiyorum, çocuğumda bazı ruhsal değişimlerin olmasını istemiyorum, bunun için ne yapabilirim, çocuğu okula başlatacak adaptasyon döneminde nasıl yardımcı olabilirim, boşanacağım nasıl atlatabilirim ya da baba kaybı anne kaybı nasıl destek olunmalı sorularına koruyucu hizmet vererek danışmanlık ediyoruz.” diye açıklarken tedavinin ise zamanında gerçekleşen tüm bu süreçlerde çocukların destek alamamalarından kaynaklanan kötü kriz yönetimleri sonucunda gerektiğini söylüyor. Sayılan, “Elbette sadece bu süreçlerden değil, daha kötü durumlarda çocuğun travmatik olarak bir öykü edinmesinden kaynaklanan bir tedavi süreci yürütüyoruz” diye de ekliyor.
TÜRKİYE’DE TEKMerkez bünyesinde psikolog ve psikiyatristlerin bulunduğu kadrosu ile hem çocuğun durumunu inceliyor hem de çocuğunu desteklemesi için aileyle çalışıyor. Projenin kendisi Türkiye’de tek. Bu projenin en önemli kısmı da Kadıköy Belediyesi’nin, lüks zannedilen hizmeti ücretsiz olarak ulaştırması.
Elbette projenin sınırları var. Merkezin idari sorumlusu Sayılan bu durumu, “Bir yerel yönetim projesi olduğu için, bir danışana yıllarca yardımcı olamıyoruz. Durum böyle olunca da bazı kotalarımız var. Danışmanlık için gelen ailelerle 10 seans, geri kalan ailelerle de her psikologun inisiyatifinde ancak belli bir sayıda seans koyuyoruz. Bize danışanlarla vedalaştığımızda dışarıda bu hizmeti almak isteyip bizden öneriler alıyorlar. Dışarıda devam eden çok danışanımız var.” diye açıklıyor.
Ayrıca bazı çocuklarda ortaya çıkan intihar eğilimi gibi merkezde değerlendirilemeyecek kritik vakalarda da Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi ile yapılan protokol doğrultusuna hastaneye yönlendirme gerçekleşiyor. Merkezdeki süreçte de psikolog ve psikiyatrist gözetiminde takibi yapılıyor.
OKULLARLA TEMAS VE EĞİTİMLER SÜRÜYOR
Merkez, Milli Eğitim Bakanlığı onayı ile ilçede anasınıfı bulunan yaklaşık 47 okulla çalışıyor. Merkez sınıfları, SDQ adında bir değerlendirme testine tabi tutuyor ve ailelere geri bildirim yapıyor. Ayrıca her cuma öğleden sonra aileler istedikleri saatte gelip bir psikologla karşı karşıya danışmanlık hizmeti alabiliyorlar. Merkez, ilçede bulunan Çocuk Esirgeme Kurumu’nda bakım sağlayan kişilere de her hafta eğitim veriyor. Bazı kronik hastalıkların taşıyıcılarının ve yakınlarının hastalık sürecindeki ruh halleri ile ilgili de çalışmalar yapılıyor. Bu yıl Göztepe Hastanesi’nde diyabetli çocukların kendileri ve ailelerine yönelik ruhsal destek programı hazırlayan merkez, çalışmalarına bu yönde de devam ediyor.
KİMLER FAYDALANABİLİR?
Kadıköy ilçesinde ikamet eden her yaştan çocuğun yanında aileler de merkezin hizmetlerinden faydalanabilirler. Diğer ilçelerde oturan vatandaşların ise, programın yoğunluğu göz önüne alınarak yararlanma şansları var. Hizmetlerin tamamı ücretsiz.
KADROSU
1 Çocuk ve Ergen Psikiyatristi (Tıbbi Sorumlu)
1 Erişkin Psikiyatristi
3 Erişkin Psikoloğu,
10 Çocuk Psikoloğu,
1 İdari Sorumlu,
1 Halkla İlişkiler Sorumlusu,
2 Kayıt Kabul ve 3 Yardımcı Personel
HİZMETLERİ
Bireysel Danışmanlık,
Grup Terapisi,
Eğitim Grupları,
Zihinsel ve Duygusal Durum Değerlendirmesi,
Anne-Baba Eğitim Seminerleri,
Okul ve Yuva Danışmanlık Uygulamaları,
Toplum Bilincini Arttırmaya Yönelik Yazılı ve Görsel Çalışmalar,
Başvuran Her Çocuğa Standart Seans Uygulaması (3 Seans)