"Önlemleri yeniden gözden geçirmeliyiz"
Unutulmaya başlanan Covid-19, yükselen vakalarla kendini yeniden hatırlattı. Dr. Levent Akyıldız, “Sonbahar aylarında yeni bir pikle karşılaşmamak için önlemlerimizi yeniden gözden geçirmeliyiz” diyor
Yaklaşık üç yıldır tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19, yeni varyantlarla ve artan hasta sayılarıyla yeniden gündeme geldi. Ülkemizde pandemi önlemlerinin kaldırılmasıyla “normal” hayata hızlı bir geçiş yapıldı. Fakat uzmanlar önlemlerin uygulanması konusunda uyarıyor. Türk Tabipleri Birliği Çalışma Grubu üyesi ve göğüs hastalıkları uzmanı Dr. Levent Akyıldız, “Süreç bireylerin kişisel özen, dikkat, gayreti ile adeta akışına bırakıldı. Yurttaşlar olarak tedbiri elden bırakmamalıyız.” dedi.
“YETERLİ VERİDEN YOKSUNUZ”
Son zamanlarda artan korona virüsü vakaları hakkında konuşan Akyıldız, “Vaka sayılarını bilimsel açıdan doğru ve anlamlı bir şekilde değerlendirebilmek için yeterli veriden yoksun olduğumuzu söyleyebiliriz. Ama meslektaşlar arası diyaloglar, poliklinik başvurularında kıpırdanma, kimi birimlerde servis düzenleme gereksinimi doğması gibi gözlemsel olgular, vaka sayılarının artışı ve sağlık bakanlığının paylaştığı ‘eksik/yetersiz veriler’ üzerinden de artış ifade etmektedir. Haftalık olarak kimi sayılar açıklanıyor. Vaka sayısı, vefat sayısı ve iyileşen sayısı gibi. Bunlara toplam olgu sayısı ve toplam vefat sayıları eşlik ediyor. Toplam yapılan test sayısı açıklanmıyor. Bu nedenle test pozitiflik oranı da bizim açımızdan hesaplanabilir durumda değil. Böylece ne durumda olduğumuzu gözleme dayalı olarak açıklayabiliyoruz.” şeklinde konuştu.
“ÖLÜMLER RESMİ RAKAMLARIN ÜZERİNDE”
Vaka sayısının resmi rakamların üstünde olduğunu düşündüklerini belirten Akyıldız, “Avrupa ve ABD’de Covid-19 vakaları haziran ayı başında artmaya başladı. Türkiye’de ise artış son iki haftada tablolara yansımaya başladı. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, 30 Mayıs -5 Haziran arasında 7 bin 322 olgu, 6-12 Haziran arasında 7 bin 556 olgu, 13-19 Haziran arasında 10 bin 954 olgu, 20-26 Haziran arasında 26 bin 635 olgu olarak kayıtlara geçtiği sunulan sayılar vaka sayısı artışını teyit eder niteliktedir. Kaldı ki test yapılma sayılarında belirgin düşüş olduğunu dikkate alırsak ve test pozitiflik oranının da açıklanmadığını eklersek bu sayılardan daha yüksek sayıların mevcut durumu yansıttığını düşünebiliriz. Bilindiği gibi ölüm istatistiklerinin açıklanması da yeniden ertelendi. Gerek TTB Pandemi Çalışma Grubu’ndan Güçlü Yaman arkadaşımızın yaptığı projeksiyonlar gerek diğer halk sağlığından bilim insanlarının modellemeleri resmi sayıların çok üzerinde ölümler yaşadığımızı ortaya koydu.” dedi.
AMELİYAT ÖNCESİ PCR ZORUNLULUĞU KALKTI
Ülkemizde pandemi önlemlerinin kaldırılmasına ilişkin de konuşan Akyıldız, “22 Nisan 2022’de toplu taşımada maske zorunluluğu, 5 Mayıs 2022 tarihi itibariyle ameliyat/girişim yapılacak hastalarda işlem öncesi PCR zorunluluğu kaldırılmıştır. Sadece belirti gösteren kimselere, o da istenir ve ikna olurlarsa PCR testi yapılmakta ve pozitif sonuç veren kişilerde izolasyon uygulanmaktadır. Geniş toplumsal gruplarda yaygın kullanılmadığını bildiğimiz hızlı antijen testleri kayda geçmediği için o açıdan da gerçek rakamları bilmiyoruz. Hangi varyanta bağlı vakalar artmaya başladı? Ayrıca test sayılarını bilmiyoruz.” dedi.
“BAYRAM VE TATİLDE DİKKAT!”
Toplumda risk algısının azaldığını dile getiren Akyıldız, “Kamu otoritesinin özellikle pandemi bitti yaklaşımı zaten pandemiden yana bıkkınlık, sıkıntı yaşamış geniş toplumsal kesimlerce tehditin gerilediği temennisiyle benimsenmiştir. Süreç bireylerin kişisel özen, dikkat, gayreti ile adeta akışına bırakılmıştır. Düğünler, bayramlar, kutlamalar gibi salgını yayabilecek etkinlikler ve her türden toplu ulaşım tedbirsiz, maskesiz devam etmektedir. Önümüzde tatil ve bayram var. Zaten olgular yaz artışı olarak görülmekteyken sonbahar aylarında yeni bir pikle karşılaşmamak için önlemlerimizi yeniden gözden geçirmeliyiz. Aşılama oranları bakımından istenilen toplumsal hedef sayılarının uzağındayız. Yaz aylarına geçişle birlikte zaten düşük ivmeli seyreden aşılama etkinliği giderek azalmıştır. Öte yandan dünyada zengin ülkelerdeki aşılanma oranları, yoksul ülkelerden hala 8 kat fazladır. Güncel varyantlar olarak BA4 ve BA5’in aşıdan daha çok kaçtığı bilinmektedir. Bu nedenle risk gruplarında hatırlatma dozu ve Omicron varyant aşısı önemli hale gelmiştir. Omicron'un alt varyantları olan BA4 ve BA5 şimdiye kadar oluşan varyantlardan daha hızlı yayılma gücündedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) nisan ayında yaptığı bildirimde bu varyantların yakından izlendiğini açıklamıştır. Vaka sayısının azalmasının tehlikenin geçtiği anlamına gelmediğini belirtmiş, bu iki varyantın akciğerler üzerinde etkili olduğu uyarısında bulunmuştur.” ifadelerini kullandı.
“TEDBİRLERİ ELDEN BIRAKMAYALIM”
Akyıldız, içinde bulunduğumuz süreç için tavsiyelerde de bulundu: “Mevcut yeni varyantlar önceden aşılı ve hastalığı geçirmiş olanlarda bile infeksiyon oluşturma etkinliğine sahiptir. Kamu otoritesinin genel düzenleme ihtiyacı kadar bizler de yurttaşlar olarak tedbiri elden bırakmamalıyız. Toplu ulaşımda ve kapalı mekanlarda yüksek korumalı maske kullanımı, belirti gösterdiğimizde izolasyonun yanı sıra test yaptırmaya yönelme oldukça önemlidir. Kapalı ortamların doğal havalandırma süreleri, sıklığı vb. koşullara azami özen göstermeliyiz. Unutulmamalıdır ki kimin hastalığı nasıl geçireceğini bilemiyoruz.”
TÜM DÜNYADA ARTTI
Dr. Levent Akyıldız dünyadaki artışa da dikkat çekerek şu bilgilendirmelerde bulundu: “Dünya Sağlık Örgütü’nün açıkladığı son verilere göre, tüm dünyada Covid-19 toplam vaka sayısı 536 milyona, ölüm sayısı ise 6.3 milyona ulaşmıştır. Haftalık vaka sayısı 3 milyonu aşmış, ölüm sayısı ise 8 bin civarında seyretmektedir. Özellikle Güneydoğu Asya’da vaka sayılarında yüzde 46’lık bir artış gözlenirken aynı oran Doğu Akdeniz’de yüzde 45, Avrupa’da ise yüzde 6’dır. Avrupa ülkelerinin 31’inde son haftada yüzde 20’den daha yüksek oranda vaka artışları vardır. ABD, Çin, Almanya, Brezilya en çok vaka artışı olan ülkelerdir. Almanya’da yüzde 10’luk, Fransa’da ise yüzde 33’lük artış varken, Fransa’da yoğun bakıma yatış oranları yüzde 17’ye yükselmiştir. Özellikle ABD, Çin, Brezilya, Rusya ve İtalya’da ölümler artmaktadır. Şu anda ülkemizde de kliniklerde Covid-19 vakalarında artış eğilimi gözlenmektedir. Dünya ülkeleri önlemleri tekrar gözden geçirmeye başlamışken, bizler pandemi bitmiş gibi davranamayız.”