Pandemide çocuk olmak
“COVID-19 ve Çocuğun İyi Olma Hali Araştırmaları”nın Türkiye bulguları İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi tarafından kamuoyuyla paylaşıldı. Türkiye, çocukların pandemide en fazla kaygı duyduğu ikinci ülke olurken, birinci sırada Endonezya yer aldı
“OECD ülkeleri arasında en eşitsiz gelir dağılımının olduğu ve en yüksek çocuk yoksulluk oranına sahip ülkelerden biri olan Türkiye’de nüfusun yüzde 27’sini oluşturan yaklaşık 23 milyon çocuk var. 2011 sonrası Suriye’den gelen 3,5 milyonu aşan geçici koruma altındaki nüfusun yarısından fazlası da 18 yaş altı.”
Bu bilgiler “Çocukların İyi Olma Halleri ve Hayatları Hakkındaki Görüşleri” başlıklı araştırmada yer alıyor. Pandemi döneminde çocukların durumunu ortaya koymak amacıyla 20 ülkede eş zamanlı bir çalışma yürütüldü. “COVID-19 ve Çocuğun İyi Olma Hali Araştırmaları”nın Türkiye bulgularını ise İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi (ÇOÇA) kamuoyuyla paylaştı. Araştırmaya göre Türkiye çocukların pandemide en fazla kaygı duyduğu ikinci ülke. Birinci sırada ise Endonezya yer alıyor.
“Çocukların İyi Olma Halleri ve Hayatları Hakkındaki Görüşleri” başlıklı araştırmaya ağırlıklı olarak İstanbul’dan olmak üzere 10-12 yaş aralığında 804 çocuk katıldı. Araştırma çocukların uzun süre evde kapalı kaldığı, okullarından ve arkadaşlarından uzak kaldıkları 2020 ve 2021 yaz dönemlerinde gerçekleştirildi. Uzaktan ve yüz yüze görüşmelerle yapılan araştırma, çocukların 20 ülkeden verilerle pandemi döneminde kendilerini birçok açıdan daha mutsuz hissettiklerini ortaya koyuyor.
PANDEMİDE UZAKTAN EĞİTİM
10-13 yaş aralığından farklı sosyo-ekonomik düzeydeki ailelerden gelen çocuklarla yapılan araştırmaya göre maddi imkânsızlıklar özellikle ev koşulları ve uzaktan eğitim açısından pandemi döneminde oldukça büyük eşitsizlikler yarattı. Araştırma salgın sırasında çocukların okul ile kurdukları ilişkilere, çocukların anlatılarına dayanarak yakın bir mercek tutuyor. Yüz yüze eğitimin yerini uzaktan eğitimin alması, okulun mekân olarak erişilmezliği ve öğretmenler ve arkadaşlar ile ilişkilerin dijital ortama taşınması çocukların iyi olma hallerinin üzerinde farklı etkiler yarattı. Çocukların anlatımları tüm çocukların uzaktan ders takibinde sıkıntı yaşadığını gösterdi. Ancak, özellikle sosyo-ekonomik farklılıklar, yani çocukların ev koşulları, teknolojik araçlara sahip olup olmamaları, internet erişimleri uzaktan eğitime erişimde eşitsizlikler yarattı.
TÜRKİYE MUTSUZLUKTA DÖRDÜNCÜ SIRADA
Nicel araştırmanın bulgularına göre;
>> Pandemi öncesine kıyasla çocukların öznel iyi olma hallerinde en fazla düşüş Bangladeş’te gözlemleniyor. Türkiye’de pandemi öncesinde 10 üzerinden 8,5 olan ortalama memnuniyet, 5,8 olarak hesaplandı, bu oranla Türkiye çocukların mutsuzluğu açısından dördüncü sırada yer aldı.
>> Bulgular, araştırmaya katılan en düşük sosyoekonomik statüye sahip çocukların daha düşük yaşamdan memnuniyete sahip olduklarını gösteriyor. Pandeminin bu çocukların iyi olma hali üzerindeki olumsuz etkisinin daha fazla olduğunu ortaya koyuyor. Çalışmada çocuklara son bir hafta içerisinde ne tür duygular hissettikleri sorulduğunda düşük sosyo-ekonomik statüye sahip çocukların mutluluk, sakinlik ve enerjiklik gibi olumlu duyguları daha az; üzüntü, sıkıntı, stres gibi olumsuz duyguları daha fazla hissettiğini belirttiği gözlemlendi.
>> Araştırma, saha çalışmasının yapıldığı dönemde çocukların önemli bir kesiminin korona virüsten dolayı kaygılandığını ortaya koydu. Araştırmaya katılan çocukların yüzde 51’i korona virüsü düşündüğünde ellerinin terlediğini, yüzde 44’ü korona virüse yakalanmaktan korktuğunu söylerken; üçte birlik kesimse televizyon ve diğer medyada korona virüsle ilgili haberler gördüğünde kaygılandığını belirtti. Türkiye çocukların duyduğu kaygılar açısından en yüksek ikinci ortalamaya sahip ülke.
>> Araştırma sonuçlarına göre Türkiye korona virüsün yaygın olduğu dönemde çocukların en fazla kısıtlamalarla karşılaştığı ülkeler arasında yer alıyor. En az kısıtlamayla karşılaşan çocuklarsa Finlandiya ve Estonya’da yaşayan çocuklar. Türkiye’den araştırmaya katılan çocukların kendilerini en fazla güvende hissettikleri yer evleriyken, okulda ya da mahallede kendisini güvende hissedenlerin oranı yüzde 40 civarında. Türkiye’de çocukların yaklaşık yüzde 84’ü arkadaşlarını özlediğini, yüzde 58’i ise pandemi döneminde sıkılmış hissettiğini belirtti.
>> Çocuklara konulan kısıtlanmaların önemli sonuçlarından biri de zamanlarını nasıl geçirdiklerinden hissettikleri memnuniyetin düşmesi. Araştırma kapsamındaki 20 ülkenin tamamında çocuklar pandemi öncesi zamanlarını geçirme biçimlerinden daha memnun olduklarını söylüyorlar, en fazla düşüş Almanya’da gözlemlenirken, Türkiye’deki çocukların memnuniyeti on üzerinden 8.4’ten 5’e düşmüş durumda.
>> Pandemi döneminde eğitimin nasıl gerçekleştiğine bakıldığında Türkiye’de araştırmaya katılan çocukların sadece yüzde 46’sı eğitimlerine uzaktan devam edebildiğini belirtti. Bu oranla Türkiye İtalya’yı takip ederek sondan ikinci sırada yer alıyor. Araştırmaya Türkiye’den katılan çocukların üçte ikisi internete düzenli erişebildiklerini söylerken, yüzde 5’lik bir kesim internetlerinin sürekli kesildiğini belirtti. Bu oran düşük sosyoekonomik statüye sahip çocuklarda daha fazla.
>> Araştırma bulgularına göre görüşülen çocukların dörtte biri kendisini “çok yüksek” ya da “yüksek” düzeyde bir sosyal medya kullanıcısı olarak görüyor. Bu konuda ülkeler arasındaki farklılıklar çok yüksek, Şili’den katılan çocukların dörtte üçü, Galler’den katılanların üçte ikisi kendilerini bu şekilde tanımlarken; Türkiye yüzde 26’lık oranla Bangladeş’i takiben sondan ikinci sırada yer alıyor.