Sigara yasağında yaz ihlalleri
Mayıs 2008’de başlayan sigara yasağına uyulup uyulmadığı büyük kentlerde iyi kötü de olsa denetleniyor ama tatil yörelerinde durum daha vahim….
Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi (SSUK), yaz aylarında kentlerden tatil yörelerine hareketin başlamasıyla sigara firmalarının yasa dışı uygulamalarını bu bölgelere kaydırdıklarının görüldüğünü belirtti. Tatil beldelerinde yapılan gözlemlerde sigara endüstrisinin yaz mevsimine özgü yeni pazarlama yöntemleri geliştirdiklerinin belirlendiğini açıkladı.
Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi’nin verdiği bilgiye göre, 4207 sayılı kanun, tütün ürünlerinin her türlü reklam ve promosyonunu, ürünün dıştan görülecek şekilde sergilenmesini, teşhir noktasında tek bir firma ürününün satılmasını, teşhir noktasının bir ürünün logo ve renklerini taşımasını, teşhir noktasının 18 yaşından küçüklerin ulaşabileceği yerde olmasını ve TAPDK (Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu) tarafından ruhsat verilmemiş işletmenin tütün ürünü satmasını yasaklıyor.
4207 sayılı kanunla getirilen tütün ürünü reklam ve satış noktası teşhir yasakları büyük kentlerde eğitimli denetim ekipleri ve bilinçli gönüllüler tarafından izleniyor ve ihlal saptanması halinde ilgili kurumların takibat başlatması sağlanıyor.
KANUN TATİL BELDELERINDE UYGULANIYOR MU?
Tütün ürünlerinin reklam ve teşhiri ile ilgili kanunlara uyumun düzenli denetiminin yapılamayacağı tatil kasabalarında durumun değerlendirilmesi yapmak amacıyla Sağlık Enstitüsü Derneği, gözlemsel bir çalışma yürüttü.
İzmir Çeşme sahillerindeki “beach kulüp”lerin biri hariç hepsinde, sigara firmalarının renklerini taşıyan, ürünlerin herkes tarafından görülebildiği, 18 yaşından küçüklerin ulaşabildiği, tek bir firma ürünü bulunduran, başında reklam elemanı olan stantların bulunduğu izlendi.
Bu reklam amaçlı kullanılan sergi noktalarından satış da yapıldığı ve çoğunun satış ruhsatı olmadığı veya yasal olmayan bir ruhsat bulundurdukları görüldü.
Tatil yörelerindeki çoğu restoranların ve barların duvarlarında “satış ünitesi” ibaresi taşıyan ve sadece 3-4 sigarayı sergileyen çerçevelerin reklam amaçlı bulundurulduğu izlendi. TAPDK yönetmeliğine uygun olmayarak çoğu restoran ve barlarda sigara satış ruhsatları saptandı.
Çalışma sonucunda tatil yörelerinde 4207 sayılı kanuna uyumun çok düşük olduğu anlaşıldı.
‘YAZLIK YERLERDE SİGARA YASAĞINA UYULMUYOR’
Konuyla ilgili olarak bir değerlendirme yapan Sağlık Enstitüsü Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, “Reklamlar çocukların sigaraya başlamasını kolaylaştıran görsel araçlardır. Endüstri reklam yasaklarını delebilmek için her gün yeni yöntemler geliştiriyor. ‘Beach kulüpler’” sigara endüstrisinin paylaştığı yasa dışı reklam alanları haline gelmiş durumda” dedi.
Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi Dönem Başkanı Prof. Dr. Tezer Kutluk ise “Tütün ürünü reklamları ülkemizin her yerinde yasaktır ve bu yasak uygulanmalıdır. Kanser yapıcı bir ürünün sağlık, spor, eğlence simgesi şeklinde sunulmasına mutlaka engel olunmalıdır” diye konuştu.