Dünya genelinde, tarihin en büyük aşılama kampanyası başladı ve Covid-19’a karşı 30 milyonun üzerinde insan aşı oldu. Our World in Data’nın verilerine göre dünyada yaklaşık 50’ye yakın ülkede aşılama yapılıyor ve şu anda aşılananların toplam dünya nüfusuna oranı yüzde 0,4.
İsrail, nüfusunun yüzde 23’ünü aşılayarak bu alanda en başarılı ülke konumuna geldi. İsrail’i nüfusunun yüzde 14’den fazlasını aşılayan Birleşik Arap Emirlikleri takip ediyor ve listenin üçüncü sırasında nüfusunun yüzde 5’inden fazlasını aşılayan Bahreyn yer alıyor. Dünya genelinde en fazla aşılama ise şu ana kadar Çin’de yapıldı. Çin’de 10 milyon kişi aşılanırken ikinci sıradaki ABD’de de bu sayı 8 milyonu aştı.
TÜRKİYE’DE SÜREKLİ ERTELENMİŞTİ
Türkiye’de ise aşılama aşamasına bir türlü geçilemedi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Çinli şirket Sinovac’ın ürettiği Coronavac aşısının Türkiye’de 11 Aralık’ta uygulanmaya başlanacağını duyurmuştu. 11 Aralık’ta gelmesi beklenen aşı gelmedi. Bakan Koca, 50 milyon dozluk bir anlaşma yapıldığını söylese de şu ana kadar yalnızca 3 milyon doz aşı Türkiye’ye getirildi.
Bakan Koca, Sinovac’ın dışında Alman Biontech şirketiyle de bir anlaşma imzalandığını ve oradan da 30 milyon doz aşı getirilebileceğini açıklamıştı. Ancak bu konuda da herhangi bir gelişme yaşanmadı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, en son kabine toplantısı çıkışında yaptığı açıklamada, aşılamanın perşembe veya cuma günleri başlayacağını duyurmuştu. Tarihin en büyük aşılama kampanyası, Türkiye’de çarşamba akşamı başladı. İlk aşıyı Sağlık Bakanı Fahrettin Koca oldu, Koca şu açıklamayı yaptı: “Aşılama programının son derece şeffaf yürütülmesi en büyük önceliğimizdir. Devlet büyüklerimizin aşılanması örnek teşkil edecektir. Aşıların üzerinde bulunan karekod sebebiyle ismine tahsis edilen kişi dışında aşının kullanılması mümkün değildir. Vatandaşlarımız aşılama programının seyrini web sayfası üzerinden canlı olarak takip edebileceklerdir.”
Bakan Koca’nın ardından Bilim Kurulu üyeleri de aşı oldu. Sağlık çalışanlarından başlanarak kademeli olarak herkes aşılanacak.
Sağlık Bakanlığı’nın 81 ile gönderdiği yazıya göre Türkiye’ye gelen 3 milyon doz aşı, aile sağlığı merkezleri ile kamu, özel ve üniversitelere ait hastanelerde yapılacak. Bu hastanelerde aşı odaları kurudu. 50 ve altında yatak sayısı olan hastanelerde 5, yatak sayısı 51-199 arasında olan hastanelerde 10, yatak sayısı 200-399 olan hastanelerde ise 15 aşı odası hazır hale getirildi. Bu sayı, hastanenin yatak kapasitesine göre 25’e kadar çıkabilecek.
KİM ÖNCE AŞILANACAK?
İlk aşamada, diğer ülkelerde de olduğu gibi sağlık çalışanlarının aşılanması bekleniyor. Sağlık Bakanlığı kimlerin öncelikli aşılanacağına yönelik bir genelge yayınladı. Buna göre aşı çalışmalarında uygulanacak programıaçıklandı. Aşılama üç aşamada yapılacak ve bu aşamalar A,B ve C harfleriyle belirtildi. Birinci aşamanın A grubunda sağlık çalışanları, B grubunda yaşlı, engelli, koruma evleri gibi yerlerde kalan ve çalışanlar, C grubunda ise 85 yaş üstünden başlayarak 65 yaş üstü bireyler bulunuyor.
İkinci aşamada ise belirlenen öncelikli iş kolları aşılanacak. (Polisler, askerler, cezaevlerinde kalanlar ve görevliler, zabıtalar, öğretmenler, akademisyenler, taşımacılık yapanlar, özel güvenlikler) Daha sonra 50-64 yaş arası vatandaşların aşılanmasına geçilecek. Üçüncü aşamada ise kronik hastalığı bulunanlar ve geri kalan vatandaşlar yaşlarına göre aşılanacak.
Aşı sırası için ise hastanelere veya aile sağlığı merkezlerine gitmeye gerek yok. Merkezi Randevu Sistemi, e-Nabız ile aşı sırasının gelip gelmediği kontrol edilebilecek, randevu alınabilecek. Aşı olmak zorunlu değil ve aşı 28 gün arayla iki doz şeklinde uygulanacak.
Bakanlık aşılama takvimi ve bilgilendirme konusunda bir de mobil uygulama hazırladı. Vatandaşlar, “Aşıla” adı verilen uygulamayı telefonlarına, tabletlerine indirdiklerinde kayıt yaptırabilecek. Bakanlık tarafından aşı uygunluğu kontrol edilecek ve kare kod ile kayıt tamamlanabilecek. Önce kayıt, sonra aşı yapılacak.
Uygulamayla ilgili tüm bilgilere https://asila.saglik.gov.tr adresinden erişilebilir, Aşıla mobil uygulamasını https://mobilmarket.saglik.gov.tr adresi üzerinden İOS, Android ve Huawei telefonları için indirebilirsiniz.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da AKP MKYK üyeleriyle birlikte üye oldu. AKP MKYK üyelerinin aşı olmasının yanı sıra, mesleği eczacılık olan AKP milletvekili Selim Gültekin’in mesleğini aktif olarak sürdürmemesine rağmen aşı olması da tepki topladı.
AŞININ ETKİNLİĞİ YÜZDE 50,38
Sinovac aşısının Brezilya’daki genel etkinliği yüzde 50,38 olarak açıklandı. Yeni veriler, aşı konusundaki kafa karışıklığını artırırken daha önce Türkiye’de denemeleri devam eden aynı aşının etkinliği yüzde 91 olarak duyurulmuştu.
Oran, onay olmak için gerekli sınırın üstünde yer alsa da, geçtiğimiz hafta açıklanan yüzde 78 etkinlik oranının çok altında gerçekleşti. Endonezya’da yapılan çalışmalar sonucunda ise aşının etkinliği yüzde 65 olarak açıklanmıştı. Bu konuda Çin tarafından ve şirketten detaylı bir analizin yayımlanması bekleniyor.
Uzmanlar, aşının bu yeterliliğinin dahi önemli olduğunu söylüyor. Halk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Kayıhan Pala: “En fazla çekindiğimiz ağır hastalar. Ağır hastalardan yüzde yüze yakın koruyor” derken Virolog Dr. Semih Tareen: "Koruma oranları arasındaki farklılık, aşı sonrası virüse yakalananlarda hastalığın hangi ağırlıkta seyrettiğine bağlı olarak değişkenlik gösteriyor” demişti.