Yumuşak doku romatizması: Fibromiyalji
Sabah kalktığınızda kendinizi hiç uyumamış gibi hissediyor musunuz? O zaman fibromiyalji hastalığına yakalanmış olabilirsiniz
Yumuşak doku romatizması olarak bilinen fibromiyalji hastalığı yaygın görülen bir romatizma hastalığı. Kronik ağrı ve yorgunluk sendromu olarak da anılan fibromiyalji hakkında bilinmeyenleri, 30 Ocak Çarşamba günü Kozyatağı Kültür Merkezi’nde de konuyu Kadıköylülere açıklayan Doç. Dr. Pınar Doruk Analan anlattı.
Fibromiyalji hastalığını çoğu kişi bilmiyor. Nedir fibromiyalji?
Fibromiyalji aslında osteoartrit yani eklem kireçlenmesinden sonra en yaygın görülen romatizmal hastalıklardan bir tanesidir. Bu hastalık bireylerde yaygın vücut ağrısı, eklemlerde tutukluk hissi, vücudun çeşitli bölgelerinde görülen hassas noktaların varlığı ile belirti verir. Yaygın kas iskelet sistemi hastalığı olarak görülmekle birlikte kas-iskelet sistemi dışındaki bölgelerinde de rahatsızlık tanımlayan hasta sayısı oldukça yüksektir.
“PSİKOLOJİK FAKTÖRLER DE ETKİLİ”
Fibromiyalji, doğrudan psikolojinin etkilediği bir hastalık mı? “Mükemmeliyetçilerin hastalığı” tanımına katılıyor musunuz?
Aslında fibromiyaljinin sebepleri arasında çok sayıda faktör bulunmaktadır. Psikoloji bu sebeplerden bir tanesidir. Bu nedenle hastalığın tedavisine ek olarak psikiyatrist arkadaşlarımızın görüşünü almak yerinde bir davranıştır. “Mükemmeliyetçilerin hastalığı”, tanımına katılmıyorum. Fibromiyaljinin sebepleri, kimlerde görüldüğünü irdelemeden, tedavisi üzerine çok sayıda bilimsel veri elde edilen bir hastalığı sadece bu şekilde bir tanıma indirgemek hem bu hastalara hem de bu konuda çok emek harcayan sağlık çalışanlarına biraz haksızlık olabilir diye düşünüyorum.
- Sebepleri neler? Fibromiyalji hastası nelere dikkat etmelidir?
Fibromiyaljinin sebepleri çok fazladır. Bu konudaki çalışmalar da hala devam etmektedir. Kabaca özetlemeye çalışırsak; vücudumuzdaki biyokimyasal faktörler, hormonlar, beynimizdeki çeşitli mekanizmalar ve diğer sinir sistemi mekanizmalarımız, bağışıklık sistemimiz, psikolojik faktörler, çevresel faktörler, ağrıyı etkileyen her türlü olay ve mekanizma, ağrıya etki eden genetik faktörler ve bu hastalığa ailesel yatkınlığın bu hastalığı tetikleyebildiği düşünülmektedir.
SIKLIĞI YÜZDE 1-4 ARASI
- Fibromiyalji olma yoğunluğu nedir? Kadınlarda daha fazla mı görülüyor?
Genel olarak toplumda yüzde 1 ile 4 arası bir sıklıkta görülüyor. Ancak bu rakamlar, değerlendirilen ülke, cinsiyet, sosyo-ekonomik düzeye göre değişebildiği için bu konuda net bir rakam vermek doğru olmayabilir. Fibromiyalji sadece kadınlarda görülmemektedir, ancak erkek hastalar doktora daha az gittiği için akılda tutulmayabilmektedir. Fibromiyaljinin kadınlarda daha çok görüldüğü ise şu an bilinen bir gerçektir.
FİBROMİYALJİ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Fibromiyaljinin tedavisinde istikrar çok önemlidir. Doğru teşhis konulmaz ise farklı bir hastalığın tedavisine başlanmış olur ve hasta gereksiz bir ilaç yükü altında ek sorunlarla karşılaşabilir. Bu durum fibromiyaljinin kronikleşmesine de neden olur. Sürekli doktor değiştirmek, tedavisi yarıda kesmek ve farklı tedaviler arayışında olmak da fibromiyalji tedavisini olumsuz etkiler. İlaçla tedavi edilebilen fibromiyalji hastalığında özellikle tedaviyi sürdürülebilir kılmak çok önemlidir.
Fibromiyalji hastalarının ilaç tedavisine ek olarak günlük hayatlarında da birtakım değişiklikler yapması gerekmektedir. Stresten arındırılmış, düzenli bir yaşam, dengeli beslenme ve düzenli uyku tedavinin en önemli anahtarlarıdır. Vücut dinlenemediği sürece kişi, günlük yaşamda karşılaştığı en ufak bir olaya bile aşırı tepki verecektir.
Fibromiyalji tedavisinde en önemli prensip hasta-hekim işbirliğidir. Kişiye özel uygulanan tedavi seçenekleri arasında PRP uygulamaları, fizik tedavi ve rehabilitasyon yöntemleri, egzersiz programmlarından biri ya da hepsi birlikte uygulanabilir. Özellikle son dönemlerde PRP yöntemi ile fibromiyalji hastalığında asıl sebep olan fibrozitleri (ağrılı kas düğümleri) yok etmek çok daha kolay. Fibromiyalji tedavisinde kişiye bağlı olarak değişebilecek bazı fizik tedavi seçenekleri şöyledir;
Bölgesel Enjeksiyonlar,
Ozon Tedavisi,
Elektroterapi Uygulamaları
Sıcaklık Ajanları,
Doku Masajı,
Klasik Masaj,
Germe Gevşeme Eğitimleri
Prp (Trombositten Zengin Plazma),
Nöralterapi,
Proloterapi,
Manipülasyon.