Bir olimpiyat efsanesi: Cep Herkülü
3 olimpiyat 7 dünya şampiyonluğu ve 46 dünya rekoru bulunan bir isim o... Naim Süleymanoğlu...
50 yıllık ömrüne 3 olimpiyat ve 7 dünya şampiyonluğu sığdıran, 46 dünya rekoru kıran ve tüm zamanların en büyük haltercisi seçilen Naim Süleymanoğlu, 1967 yılında Bulgaristan’ın Kırcaali şehrindeki Mestanlı köyünde dünyaya geldi. Bulgaristan’da komünist rejimin devam ettiği yıllardı ve 1962 yılında liderlik koltuğuna oturan Todor Jivkov 35 yıllık tek adam rejiminin yıkılışında Naim Süleymanoğlu ile yollarının kesişeceğini o günlerde tahmin bile edemezdi.
9 yaşında spora yatkınlığı keşfedilen Süleymanoğlu kısa sürede nasıl bir potansiyel taşıdığını gösterdi. 1982 yılında Brezilya’da düzenlenen Dünya Gençler Şampiyonası’nda hafif sıklette dünya rekoru kırmayı başardı. Daha 15 yaşında en genç dünya rekortmeni unvanını eline almıştı. Gerisi çorap söküğü gibi geldi; 1983’te 16 yaşında büyüklerde ilk dünya şampiyonluğuna ulaştı. 1983-1986 yılları arasında gençlerde 13, büyüklerde 50 rekor kırdı. 1984, 1985 ve 1986’da dünyada yılın haltercisi seçildi. 1984 Los Angeles Olimpiyatları’nı, Doğu Bloku ülkeleri boykot etmese belki de bir olimpiyat altını daha boynunda olacaktı.
NAUM ŞALAMANOV
Naim’in spor kariyeri baş döndürücü bir hızla ilerlerken Bulgaristan siyaseti de aynı hızla yalpalıyordu. Komünist Parti, 1984 yılında “Soya Dönüş” isimli bir politikayı devreye soktu. Bulgaristan devleti Türkler, Tatarlar, Romanlar ve Pomakların isimlerini değiştiriyor, din değiştirmelerini teşvik ediyor, ana dili yasaklıyordu. Naim de bu politikadan nasibini almıştı, ismi Naum Şalamanov olarak değiştirildi. Genç sporcunun aklına iltica seçeneği de bu değişiklikle birlikte düştü. İltica için en uygun zamanı kollayan Naim takvimi incelediğinde en uygun yerin 1986’da Avustralya’nın Melbourne şehrinde düzenlenecek Dünya Halter Şampiyonası olduğuna karar verdi. Takım otelde kamptayken kafileden ayrılan genç sporcu Türkiye Büyükelçiliği’ne sığınarak iltica talebin-
de bulundu.
TÜRKİYE DEVREDE
Haber Türkiye’ye ulaştığı gibi Dışişleri Bakanlığı devreye girdi. Genç sporcu ülkeye getirildi. Ülkede gündem olan Naim, aynı zamanda Bulgaristan’daki Türklerin yaşadıkları sorunların sözcüsü olmuştu. 1988’de Seul’de gerçekleşen olimpiyatlar, Naim Süleymanoğlu’nun efsane olma yolundaki mihenk taşı oldu. Türkiye adına yarıştığı bu ilk olimpiyatlarda, 60 kiloda 6 dünya 9 olimpiyat rekoru kırdı. 342.5 kilo kaldırarak altın madalya kazandı. Ağırlığının 3 katından fazlasını kaldırarak dünyanın en iyi haltercisi ödülünü de aldı. Bu aynı zamanda Türkiye’nin olimpiyatlarda güreş branşı dışında kazandığı ilk altın madalyaydı. Ülkeye dönüşünde kahramanlar gibi karşılandı. İnsanlar yollara döküldü, Time dergisine kapak oldu.
Dört yıl sonra Barcelona’da gerçekleşen olimpiyatlarda da hikâye değişmedi. Naim çok rahattı ve rakiplerine karşı ezici bir üstünlüğü vardı. Baştan sona büyük bir üstünlükle götürdüğü yarışmadan yine 3 olimpiyat altınıyla ayrıldı. Bu olimpiyat sonrası hal-
terde dünyanın en iyi sporcusu seçildi. Adeta makine gibiydi, 1994 İstanbul ve 1995 Guangzhou dünya şampiyonalarında rakiplerinin yanına bile yaklaşmasına izin vermedi ve altını boynuna taktı.
ABD Atlanta da gerçekleşen 1996 olimpiyatlarında da tarife değişmedi. Tüm dünyada artık efsane statüsüne erişmişti; 4 rekor ve 3 altınla bu olimpiyatlardan ayrıldı.
SDYNEY KARARI...
1996 sonrasında halteri zirvede bıraktığı kararını açıkladı ancak 2000 Sydney Olimpiyatları öncesinde tekrar geri döndü. Ancak hem verdiği ara hem de yaşı efsanenin Sdyney kararının yerinde olmadığını gösterdi. Belki de hikâyenin başladığı yer olan Avustralya sonu da oldu. Naim bu olimpiyatlar sonrasında aktif sporculuk yaşantısına nokta koyduğunu açıkladı. Bütün dünya onu kısa boyu nedeniyle takılan “Cep Herkülü” lakabıyla tanıdı ve unutulmazlar arasına kazıdı.
Sporculuk yaşamı sonrasında bir dönem siyasete ilgi duydu ancak başarılı olamadı. Yakınlarının söylediklerine göre ticaret hayatında da istediği başarılar gelmedi. 3 olimpiyat 7 dünya şampiyonluğu bulunan bu spor efsanesi 2017 yılında, 50 yaşında karaciğer yetmezliğinden hayata veda etti.