İspanya'nın utanç takımı
Modern olimpiyat oyunlarının uzun tarihi çok sayıda hile skandalıyla doluyken, 1960 yılından beri engelli sporcular için organize edilen paralimpik oyunları da dolandırıcılık girişimlerinden kurtulamadı
Bunların en ünlüsü ve tüm spor dünyasını şoke edeni ise hiç şüphesiz 2000 yılındaki Sydney Paralimpik Oyunları sırasında meydana geldi. 2000 Sydney’de, paralimpik oyunlarının geleneksel sporu tekerlekli basketbolun yanında zihinsel engelliler için ayrılmış bir basketbol turnuvası da oynanmasına karar verildi. Paralimpik Komite, zihinsel engelliler turnuvasına katılmak için 70 IQ testi eşiği belirledi. Ekim ayında başlayan oyunların basketbol turnuvasında İspanyol takımının etkileyici performansı kısa sürede herkesin dikkatini çekti. Tüm maçlarında en az 15 sayı farkla galip gelen İspanyol ekibi, tüm izleyicileri şaşırtıyordu. Kısa sürede ve kolayca finale yükselen İspanyollar, son maçta da Rusya’yı 87-63 mağlup ederek şampiyonluğa uzandı.
ŞÜPHELER ORTAYA ÇIKIYOR
Her maçın farklı skorlarla kazanılması, oyuncuların saha içindeki bireysel ve takım oyunları, hareketleri… Herkesin kafasında İspanya takımı için bazı şüpheler vardı ancak dile getirilemiyordu. Avustralya paralimpik takımının üyelerinden Bradley Lee, “Herkesi kolayca sahadan sildiler. Bir şeyler olabileceğine dair endişelerimiz vardı, şüpheleniyor ama dile getiremiyorduk” diyordu daha sonra basına verdiği bir demeçte. Gizem nihayet sonraki haftalarda çözüldü. İspanya’nın en ünlü spor gazetesi Marca, şampiyon takımın boynunda altın madalyalarla seremonideki fotolarını yayınlayınca gazetenin telefonları günlerce susmadı. Arayanlar takımın bazı oyuncularını tanıdıklarını ve hiçbir engelleri olmadığını söylüyorlardı. İddiaların ve şüphelerin kesinleşmesi ise birkaç ay sonra, şampiyon takımın üyelerinden Carlos Ribagorda’nın konuşmasıyla patladı. Ribagorda, engelinin bulunmadığını, medya sektöründe çalıştığını üstelik takımdaki 12 kişiden 10’unun da bu şekilde olduğunu iddia ediyordu. Huffington Post’a konuşan Ribagorda, tıbbi muayene ve test olarak sadece altı şınav çektiklerini ve tansiyonlarının ölçüldüğünü söylüyordu. İfşaları akıl alır gibi değildi. İspanyol ekibi bütün dünyanın gözü önünde utanmaz bir skandala imza atmıştı. Öyle ki ilk maçlarında Çin karşısında 30 sayı farka ulaştıktan sonra gelen bir molada hocaları, oyunculara “Çocuklar, vites düşürün yoksa her şey açığa çıkacak” demişti.
GEREKÇE: SPONSOR GELİRLERİ
İddialar sonrası soruşturmalar çok hızlı şekilde ilerledi. Uluslararası Paralimpik Federasyonu (IPC) ve İspanyol devletinin soruşturmaları sonucu gerçekten de 12 kişilik basketbol takımının 10’unun bir engeli olmadığı ortaya çıktı. Tüm takımın altın madalyaları geri alındı. İspanya Zihinsel Engelliler Sporları Federasyonu Martin Vicente görevinden istifa etti. Vicente mahkemede yaptığı savunmada yaptıklarının gerekçesi olarak, sponsorluk gelirlerini ve maddi kazançları gösterdi. Ama itirafı da on kurtaramadı, hapis cezası aldı. IPC ise bu sarsıcı kriz sonrası zihinsel engelli sporcuların yarışlarını paralimpik oyunlarından çıkarma kararı aldı. Bu karar da çok sayıda tartışmayı beraberinde getirdi. Çoğu kişi İspanyolların yaptığı hile sebebiyle tüm zihinsel engelli sporcuların cezalandırıldığını düşünüyordu. Ancak ICP zihinsel engelin tespitinin ve derecelendirmesinin zor olduğu cevabını verdi. Bu karar 2012 Londra Paralimpik Oyunları’nda geri alındı ve zihinsel engeliler de oyunlara katılma hakkını geri aldılar.