Tırmanışın merkezi Kadıköy
Kadıköy’de tırmanış sporu meraklıları için bir merkez var. Rıhtım Caddesi’ndeki Boulderİstanbul, profesyonel ve amatör olarak bu sporu yapmak isteyenlere hizmet veriyor.
İSTANBUL’UN 2020 olimpiyatı için mücadele ettiği bu günlerde Tırmanış Sporu da olimpik olma yolunda ilerliyor. Ülkemizde fazla tanınmasa da dünyada hızla gelişen bu sporun Türkiye’deki en önemli adreslerinden biri ise Kadıköy’de. Rıhtım Caddesi’ne yakın Boulderİstanbul, antreman yapmak isteyen profesyonellere de bu sporla tanışmak isteyen acemilere de hizmet veriyor.
Tırmanma hissinin yükseğe çıkmak, limitlerini zorlamak ya da kendini aşmak gibi felsefi, avcıların bölgesini daha iyi gözlemesi gibi biyolojik ya da balkonda oturan sevgiliye ulaşmak gibi romantik sebepleri olabilir. Değişmeyen ise hemen hepimizin içinde tırmanma güdüsünün bulunması. Zamanla bu güdü törpülense bile birçoğumuzun anıları arasında komşunun meyve ağaçlarına ya da evin dar koridorunda yaptığımız basit tırmanışlar yer alır. Bu denemeler genellikle ebeveynlerin “İn oradan evladım düşeceksin” uyarısıyla biter. Günümüzde ise tırmanmanın tanımı oldukça değişti. Tırmanış, tüm kasları çalıştıran, çözümleme yeteneğini geliştiren, beyin ve vücut koordinasyonunu arttıran bir spor haline geldi.
DAĞCILIĞIN İÇİNDE DOĞDU
Sadece zirveye çıkmanın değil zirveye giden yolların da önem kazanmasıyla dağcılar gittikçe zorlaşan parkurlardan tırmanmaya başladılar. Bu parkurlarda önlerine çıkan büyük kaya bloklarının farklı malzeme ve teknikler kullanarak geçilmesiyle spor tırmanışın temelleri atıldı. Çok daha zor hamlelerin yer aldığı, fiziksel dayanıklılığın üst düzeyde olduğu bu disiplin zamanla dağcılıktan ayrıldı. Birçok ülkede Spor Tırmanış Federasyonu kuruldu. Bunu Uluslararası Spor Tırmanış Federasyonu (IFSC) izledi. Doğal kayalarda yapılan spor tırmanışın dezavantajı ise özellikle şehirlerde yaşayan insanların istedikleri zaman doğaya gidememeleriydi. Bunun çaresi de doğal kaya da yapılan spor tırmanışın yapay duvarlar ile şehre getirilmesiyle bulundu. Tırmanış, spor salonlarının kapalı ve güvenli ortamına taşındı. Profesyonel sporcular rahatça antreman yapma yeni başlayanlar ise tırmanışı güven içinde öğrenme şansını yakaladı. Özellikle yerden fazla yükselmeden yapılan ‘boulder’ zaman içinde kendi kitlesini oluşturdu.
TÜRKİYE’DE 90’LARDA BAŞLADI
Spor Tırmanışın Türkiye’deki tarihi ise dünyaya oranla oldukça yeni. İlk acemi denemeler 1990’larda Gebze’de ki Ballıkayalar Vadisi’nde başladı. Bir grup spor akademesi öğrencisi yurt dışından getirttikleri ya da kendileri imal ettikleri malzemelerle spor tırmanışın ülkemizdeki temelini attı. Özellikle 2000’li yıllardan sonra tırmanış üniversite öğrencileri arasında hızla yayıldı. Türkiye’nin birçok yerinde tırmanış bahçeleri oluşturuldu. Özellikle Antalya Geyikbayırı’nda açılan yüzlerce rota şu günlerde bütün dünyadan sporcuların buluştuğu bir merkez haline geldi.
PİKNİK YAPMAYA GİTTİĞİNDE GÖRDÜ
Türkiye’nin halka açık ve en büyük yüzey alanına sahip tırmanış salonlarından birinin sahibi Kamil Yay’ın bu sporla tanışması ise tamamen tesadüf. 2008 yazında arkadaşlarıyla İstanbul’a yakın gezi alanlarını keşfe çıktığını söyleyen Yay o günü şöyle anlatıyor: “Yuvacık’da güzel bir gezinti ve yemeğin ardından manzaralara bakarak dönerken Gazeteci Coşkun Aral’ın Haberci logolu otobüsünü görüp peşine takıldık. Coşkun Aral’ı yakalayacağımızı umuyorduk ama araçtan İsmail Şahinbaş ve Nazım Alpman çıktı. Onları da İz TV’deki belgesellerinden tanıyıp seviyordum. Keyifli bir sohbetin ardından İsmail Şahinbaş bize Kocaeli Doğa Yürüyüş Parkurları rehber kitabını hediye ederek Gebze yakınındaki Ballıkayalar Vadisi’ne gitmemizi tavsiye etti. Ertesi gün eşimle birlikte bu vadiye gittiğimde 37 yaşıma kadar İstanbul’a bu kadar yakın güzel bir yerin varlığını bilmemenin utancını hissettim”
Kanyon içinde yürüyüş yapan Kamil Yay bu sırada iki taraftaki kaya blokları üzerinde tırmanan insanları fark eder. Yıllardır iyi kötü sporla ilgilenmesine rağmen bu sporu ilk defa görmenin şaşkınlığını yaşayan Yay ne yapıp edip tırmanış sporunu öğrenmeye karar verir. Eve döndükten sonra internette yaptığı araştırmada Türkçe fazla bilgi bulamasa da dünyada ne kadar yaygın bir spor olduğunu fark eder. Avrupa’da ki devasa tırmanış salonlarının fotoğraflarını görünce “Neden Türkiye’de birileri bu işi yapmıyor?” diye düşünür ve araştırmalarını kapalı bir tırmanış salonu açma yolunda derinleştirir. O sıralarda Ferrarisini Satan Bilge’yi okuduğunu belirten Kamil Yay “İşi gücü bırakıp eldeki avuçtakini satıp böyle bir salon açmaya karar verdim. Ballıkayalar’a ikinci gidişimde eğitim alabileceğim birilerini buldum. Salon açma fikrimi milli sporcular olan Akın Taşkıran ve Gürgel Özver’e açtığımda onların duyduğu heyecan beni daha da cesaretlendirdi. İnternet sağ olsun işin teknik kısmını, yapay duvarın nasıl yapılabileceğiyle ilgili tüm bilgileri buldum” dedi.
7-8 aylık hazırlık döneminin ardından Kamil Yay ilk tırmanış salonu Boulderİstanbul’u 4 Mayıs 2009’da Göztepe’de hizmete sokar. İlk başta tırmanışçılar dışarıdan gelen birinin bu işe el atmasını garipsese de daha sonra Boulderİstanbul sporcuların bir araya geldiği adreslerden biri olur. Üç sene burada hizmet veren Kamil Yay bununla yetinmez ve daha iyi bir salon aramaya başlar. Daha büyük ve ulaşımı daha kolay olan yeri Kadıköy’de bulur. Zorlu inşaat aşamasından sonra Boulderİstanbul şimdiki yeri olan ikinci adresine 18 Mart 2012’de taşınır.
5 YILDA NELER OLDU
Türkiye’de halka açık iki tırmanış salonundan biri olan Boulderİstanbul’da 5 yıl içinde binlerce kişi antreman yapma ya da tırmanış sporuyla tanışma imkanı buldu. Türkiye’de tırmanışla ilgilenen yerli ve yabancı herkes tarafından bilinen bir yer haline geldi. Yüzlerce yetişkin ve çocuk başlangıç eğitimi aldı. 300 ‘den fazla kişiye Spor Tırmanış Milli Takım sporcuları tarafından kaya tırmanış eğitimleri verildi.
Biri, Türkiye Dağcılık Federasyonu Milli Takım Marmara bölge seçmeleri olmak üzere 4 yarışmaya ev sahipliği yaptı ki bu yarışmaların rotaları dünyadaki sayılı ‘şef rota yapıcı’lardan (Chief routesetter) biri Kalin Garbov tarafından hazırlandı.
AÇIK HAVADA YARIŞMA
Dışarıdan gelen biri olarak Tırmanış sporunun Türkiye’deki gelişimi için elinden geleni yapan Kamil Yay şu sıralar sporu halka tanıtabilmek için daha büyük bir organizasyona hazırlanıyor. Caddebostan Sahilde açık alanda yapılacak Boulder Yarışması için çalışmalarını sürdürüyor. Bu güne kadar genellikle kapalı alanlarda sadece sporla ilgilenenlerin katılımıyla yapılan yarışma anlayışı ilk defa halkında izleyip güzel vakit geçirebileceği bir şekle bürünecek. Yay “Bu sayede insanlar tırmanışın tehlikeli değil isteyen herkesin yapabileceği bir spor olduğunu görecek” diyor.