'Kadıköy'ün güzel bir doğası var'
Kadıköylü doğal tıp uzmanı Şaduman Karaca, ilçenin 100 yıl önceki bitkileri ile şimdikileri karşılaştıran bir çalışma yapmak istiyor
Gökçe UYGUN
Sokağınıza, yaşadığınız apartmanın yahut ofisinizin çevresine şöyle alıcı bir gözle bakınız. Bitkileri görüyor musunuz? Etrafımızı çepeçevre saran, bize hayat veren bitkileri… Peki kaçının adını biliyor, kaçını tanıyorsunuz?
Kadıköylü Şaduman Karaca detaylıca biliyor. Zira işi bu. Kendisi bir doğal tıp uzmanı. Bu işin eğitimini Almanya’da aldı. Üsküdar Üniversitesi Sağlık Meslek Yüksek Okulu’nda Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bölümü öğretim görevlisi olarak çalışıyor. 2012’den beri Türkiye’de düzenli olarak kurslar, eğitimler, bitki gezileri düzenleyen Karaca ile Kadıköy bitkilerini konuştuk.
Kadıköylü Şaduman Karaca detaylıca biliyor. Zira işi bu. Kendisi bir doğal tıp uzmanı. Bu işin eğitimini Almanya’da aldı. Üsküdar Üniversitesi Sağlık Meslek Yüksek Okulu’nda Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bölümü öğretim görevlisi olarak çalışıyor. 2012’den beri Türkiye’de düzenli olarak kurslar, eğitimler, bitki gezileri düzenleyen Karaca ile Kadıköy bitkilerini konuştuk.
• 3 yıldır Moda’da yaşıyorsunuz. Kadıköy’ün bitki örtüsü hakkındaki gözlemleriniz neler?Kadıköy sokaklarında, parklarında yürüyorum. Yeni çiçek açmış bitkileri fotoğraflıyorum. Kadıköy’ün iç kısımlarında diş dudak ve defne gibi ağaç türleri var. Benim asıl ilgi alanım Yoğurtçu Parkı’ndan itibaren, deniz kenarındaki yeşil şerit. Orada otsular, bahçe çiti olarak kullanılan çalılar ve yüksek ağaçlar var. Güzel bir görüntü. Minik bir alanda kendi mikroklimalarını oluşturmuşlar. Kadıköy’ün doğası çok verimli. Herhangi bir tohum toprağa düşerse toprak onu sahipleniyor, tutuyor ve devam ettiriyor.
• Geçmişte burada bitkiler nasıldı acaba?
Bu konuda St. Joseph Lisesi’nde bir envanter var. O envanteri inceleyip, 100 yıl öncesi ile bugünü karşılaştırmak gerek; hangi bitkiler kalmış, şehirleşme sürecinde hangi bitkiler dayanmış, hangileri yok olmuş diye. Gerçekten merak ediyorum ve karşılaştırmak istiyorum. Kadıköy’e bu vesileyle bir katkım olsun isterim.
MODA’DA “AYNI SAFA”
Bu konuda St. Joseph Lisesi’nde bir envanter var. O envanteri inceleyip, 100 yıl öncesi ile bugünü karşılaştırmak gerek; hangi bitkiler kalmış, şehirleşme sürecinde hangi bitkiler dayanmış, hangileri yok olmuş diye. Gerçekten merak ediyorum ve karşılaştırmak istiyorum. Kadıköy’e bu vesileyle bir katkım olsun isterim.
MODA’DA “AYNI SAFA”• Sadece Kadıköy’de olup da başka bir yerde olmayan özel bir çiçek/bitki türü var mı ?
Esasen bu kadar ufak bir alanda endemik bitki bulmak zor. Ama şöyle özel bir durumdan bahsedeyim; Moda Çay Bahçesi’nin alt tarafında soğanlı bitkiler gözlemliyorum. Orada bir, Aynı Safa bitkisi gördüm. Muhtemelen balkonlardan düşen tohumlardan kendi kendine yetişmiş.
Esasen bu kadar ufak bir alanda endemik bitki bulmak zor. Ama şöyle özel bir durumdan bahsedeyim; Moda Çay Bahçesi’nin alt tarafında soğanlı bitkiler gözlemliyorum. Orada bir, Aynı Safa bitkisi gördüm. Muhtemelen balkonlardan düşen tohumlardan kendi kendine yetişmiş.
• Kadıköy’de kentsel dönüşüm nedeniyle kimi zaman ağaçlar kesiliyor, bitkiler zarar görüyor. Bu, ekosistemi nasıl etkiliyor?
Sebebi ne olursa olsun ağaç kesilmemeli. Böylesi milyonluk şehirde o kadar az yeşillik var ki bunların her birinin ziyanı bizim için bir kayıp. Ağaçların bu yüksek binaların aralarında olması bize yaşam veren kaynak oluyor. Bunu elimizden alıyorlar. Bazen de budanan ağaç, yeniden sürgün vermesin diye beton ile sıvanıyor. Ağaç da bir canlı, ona bu kötülüğü yapmasınlar!
Sebebi ne olursa olsun ağaç kesilmemeli. Böylesi milyonluk şehirde o kadar az yeşillik var ki bunların her birinin ziyanı bizim için bir kayıp. Ağaçların bu yüksek binaların aralarında olması bize yaşam veren kaynak oluyor. Bunu elimizden alıyorlar. Bazen de budanan ağaç, yeniden sürgün vermesin diye beton ile sıvanıyor. Ağaç da bir canlı, ona bu kötülüğü yapmasınlar!
• Kurbağalıdere’deki kirliliğin bitkilere etkisi nedir?
Biz insanlar koku nedeniyle oraya gitmeyi reddediyoruz, orada sabit olan bitkiler ne yapsın? Sorunu sadece koku olarak algılıyoruz ama boyutu çok derin. Oysa toprağa da bozucu etkileri oluyordur. Bu etkiler kısa sürede göstermez kendini, sonra göreceğiz. Uzun vadede, bir vejetasyon (bitki örtüsü) bozukluğu olacaktır.
Biz insanlar koku nedeniyle oraya gitmeyi reddediyoruz, orada sabit olan bitkiler ne yapsın? Sorunu sadece koku olarak algılıyoruz ama boyutu çok derin. Oysa toprağa da bozucu etkileri oluyordur. Bu etkiler kısa sürede göstermez kendini, sonra göreceğiz. Uzun vadede, bir vejetasyon (bitki örtüsü) bozukluğu olacaktır.
• Ne gibi önlemler alınabilir?
Toprağa besleyici mineral takviyesi yapılabilir. Öte yandan bunun gibi lumsuz durumlarda toprağı şifalandıran bitkiler oluşuyor ki bunlar zehirli bitkiler oluyor çoğunlukla. Yani bitkiler oradaki hasarı kendileri tamir etmeye çalışıyor.
Toprağa besleyici mineral takviyesi yapılabilir. Öte yandan bunun gibi lumsuz durumlarda toprağı şifalandıran bitkiler oluşuyor ki bunlar zehirli bitkiler oluyor çoğunlukla. Yani bitkiler oradaki hasarı kendileri tamir etmeye çalışıyor.
• Civarda yaşayan Kadıköylülere, kokuya karşı balkonlarında hangi bitkileri yetiştirmelerini önerirsiniz?
Uçucu yağa sahip bitkileri yetiştirmelerinde fayda var. Mesela lavanta, biberiye rüzgarla beraber hoş bir koku verir. Bahçe katında olanlar da çitlerini orman sarmaşığı yerine bu bitkilerden yapabilirler.
Uçucu yağa sahip bitkileri yetiştirmelerinde fayda var. Mesela lavanta, biberiye rüzgarla beraber hoş bir koku verir. Bahçe katında olanlar da çitlerini orman sarmaşığı yerine bu bitkilerden yapabilirler.