"40 yaşındaki kadınlar iş dünyasında yok mu olsun?"
40 yaş ve üzerindeki kadınların iş hayatında yaşadıkları zorlukları anlattığı videosuyla dikkat çeken İlknur Güneş ile konuştuk
20 yılı aşkın süre tekstil sektöründe grafik tasarımcı olarak çalışan ve “ily Soleil” imzası ile kendi sanat tasarımlarını üreten İlknur Güneş, kendi YouTube kanalı üzerinden yayınlamış olduğu “40 yaşındaki kadınlar iş dünyasında yok mu olsun?” başlıklı videosunda, hem Kadıköy sokaklarını arşınlıyor hem de orta yaşlardaki kadınların iş hayatında yaşadıkları zorlukları anlatıyor. Kadınların yaş aldıkça iş hayatının dışına itildiğini kendi deneyimleri ile anlatan Güneş, “Kadınların iş dünyasında yaşadığı en büyük handikap görünür olmamak. Kabuğunuza çekilmeyin ve talepkar olmaktan korkmayın.” diyor.
“YAŞADIKLARIMI PAYLAŞMAK İSTEDİM”
Önemli bir konuya dikkat çektiğini düşündüğümüz İlknur Güneş ile konuştuk. “Youtube kanalım çok yeni ve kanalı ilk açtığım zaman düşüncem şehrin sokaklarını, sokak sanatını, manzarayı paylaşmaktı.” diyerek söze başlayan Güneş şöyle devam ediyor: “Daha sonra iş arama sürecinde yaşadıklarımı insanlarla paylaşma ihtiyacı duydum ve kanalımın bunun için en uygun platform olabileceğini fark ettim. Uzun yıllar aynı firmada çalıştıktan sonra yeniden iş arama sürecine döndüğüm zaman beni, öngördüğüm ama bu derece büyük bir sıkıntı yaratacağını asla kestiremediğim bir problem karşıladı: ‘40 yaşını geçmiş olmak’. En son görüşmeye gittiğim firmanın sahibi olan yetkili kişi CV’mi tam incelemediğini ve üslubumdan ve tarzımdan dolayı benim en fazla 35 yaşında olduğumu düşündüğünü, fakat aslında 40 yaşı geçtiğim için bu pozisyonu artık bana uygun görmediğini söyledi. Ben de yaşanan bu durumdan sonra yaşadıklarımı anlattığım bir video çekmeye karar verdim.”
Kendi sektörü hakkında da bilgi veren Güneş, “Burada kendi sektörümle alakalı da bir handikap var çünkü eğer tekstil sektöründe grafik tasarım yapıyorsanız yükselebileceğiniz bir pozisyon olmadığı için kendinizden en az 10-15 yaş genç tasarımcılarla dirsek dirseğe çalışmanız gerekebiliyor. Nedense belirli bir yaşı geçince ‘tecrübeli’ değil, işlere taş koyan ‘tarihi eser’ olarak algılanıyorsunuz. Liyakat zaten bizim ülkemizde pek değer gören bir kavram değil ve bir kadın olarak uzun yıllarda edinilmiş tecrübeniz sizin sadece ayağınıza dolanan bir engel oluyor. Müdür olabileceğiniz pozisyonların bulunduğu kariyerlere yöneldiğiniz zaman da şahsen benim aklıma şu soru takılıyor; ‘Herkes müdür olmak zorunda mı?’. Videomda ben özellikle kendi sektörümdeki yaş nedeniyle oluşacak kariyer tıkanmasını ve ardından genel olarak bir kadının kariyerinde 40 yaşın iş bulamamak nedeniyle zoraki bir emekliliğe davetiye çıkardığını anlatmaya çalıştım.” diyor.
“YAŞ ALMAK İŞ HAYATIMIZA SİRAYET EDİYOR”
Belirli bir yaşın üzerindeki kadınların iş hayatında yaşadıkları zorluklara dikkat çeken Güneş, “Dikkatle bakarsanız eğer fark edeceksiniz, kadınların çalışmak için bir erkekten daha fazla para kazanması gerekmekte.” diyor ve ekliyor: “Çünkü bizlerin masrafları daha fazla. Bir noktadan sonra kadınlar işe gidebilmek için para harcar oluyorlar. Belirli bir yaşı geçince masraflarınız da o oranda artıyor. Çevremde üniversite okumak için İstanbul’a gelen, iş burada olduğu için yerleşen ve yalnız yaşayan birçok kadın var. Bu kadınlar güvenlik ve sosyalleşme ihtiyacından dolayı Kadıköy gibi semtlerde oturuyorlar. Kiraların durumu da malumunuz. Bunun yanında bir kadın olarak belli bir yaşı geçtikten sonra tişört ve pantolonla işe gidemiyorsunuz, sizden çok daha özenli olmanız bekleniyor. Yaş almanın getirdiği bazı deformasyonlar iş yaşamına sirayet ediyor. Kendimden bir örnek vermem gerekirse, iki kaşımın arasında oluşan çizgi belirginleşince bir toplantı esnasında ‘agresif’ göründüğüm ima edildiği için botoks yaptırmaya başlamıştım. Bu şekilde anlatınca belki komik geliyor olabilir ama saç boyanızdan, yemek yiyeceğiniz yerlere kadar kadının yaşı büyüdükçe masrafları artıyor. Fakat kadınların maaşları ya da terfileri aynı oranda artmıyor. Ayrıca iş görüşmesinden başlayarak çalıştığınız sürece maruz kaldığınız bazı dayatmalar da var. Örneğin evlilik veya çocuk konusu. Bir iş görüşmesinde erkeklerin ailenizle mi yaşıyorsunuz veya neden evlenmediniz, neden boşandınız gibi sorularla muhatap olduğunu hiç duymadım çevremde.”
“KİMSENİN ANNESİ DEĞİLSİNİZ”
Güneş, yaşı ilerlemiş ve hala çalışma hayatının içinde olan kadınlara şu tavsiyelerde bulunuyor: “İleri yaştaki kadınlar için net bir tavsiye vermem mümkün değil çünkü ben de şu an yapılması gerekenler ve yapılmaması gerekenleri bizatihi yaşayarak deneyimliyorum. Yine de naçizane şunları demek isterim: Bir yere başvurduğunuz zaman geri aramadıklarında ya da benim sıklıkla duyduğum ‘Ama yaşını göstermiyorsun biz daha genç sanıyorduk’ gibi bir cümle duyduğunuz zaman kendinizi ‘yaşlı ve işi bitmiş’ hissetmeyin. Bu cümleler nedeniyle kabuğunuza çekilmeyin. Kadınların iş dünyasında yaşadığı en büyük handikap zaten görünür olmamak. Teknolojiden, yeniliklerden uzak kalmayın. Bir de kimsenin annesi değilsiniz. İş hayatında kadınlara çeşitli çağlarda dayatılan misyonlar var. Belirli bir yaştan sonra kadından şirket içerisinde anne rolünü benimseyip özellikle genç personele daimi bir mentorluk yapması bekleniyor. Bu da özellikle 40 yaş üzerindeki kadının daha da geri düşmesine sebep oluyor. Yapmayın ve talepkar olmaktan korkmayın.”