85 yıl evvel Kadıköy’de, Halkevi’nde...
22 Şubat, Kadıköy Halkevi’nin 85. Yılı. Bugünkü kültür kurumlarının ilk örneklerinden olan, Kadıköy’ün sosyal, kültürel ve sanatsal hayatında derin izler bırakmış Kadıköy Halkevi’nin öyküsünü derledik…
Türkiye’de 1932-51 yılları arasında kültürel yaşamın yeniden yapılandırılmasına benzersiz katkıları olan Halkevleri içinde en önemli şubelerden biri de Kadıköy Halkevi idi. Eminalp Malkoç, Ali Şahin, Silvart Malhasyan ve Sertaç Solgun tarafından hazırlanan “Kadıköy Halkevi ve Faaliyetleri 1935-1951” başlıklı geniş çalışma da bu konuya açıklık getiriyor.
İşte bu araştırmadan yaptığımız alıntılarla Kadıköy Halkevi’nin hikayesi…
Kadıköy'de bir Halkevi açılması için çalışmaları başlatan kişi, CHP İstanbul Başkanı Cemal Tunca’ydı. Onun isteği doğrultusunda, oluşturulan komitenin çalışmaları çerçevesinde, Kadıköy halkından 6000 lira kadar bir bağış toplanmış ve böylece ilk aşamada gerekli olan finansman sağlanarak Kadıköy Halkevi'nin faaliyetlerine başlayacağı bina kiralanmıştı. Bahariye Gül sokağında kiralanan konakta gerekli düzenlemelerin yapılmasının ardından CHP'nin ilçe merkezi merkezi 1934 Ekim’inde buraya taşındı. Kadıköy Halkevi, 19 Şubat 1932 tarihinden itibaren faaliyette bulunan İstanbul Halkevi'nin lağvedilmesiyle 22 Şubat 1935 tarihinde kurulmuştu.
HALKEVİ REİSİ ARSEVEN
Kadıköy Halkevi, İstanbul il sınırları içinde bulunduğundan Halkevi reisliği için, ilçe teşkilatı tarafından aday gösterilen ve parti il yönetim kurulunca onaylanan Celal Esat Arseven görevine başlamıştr. Arseven bu görevi 1937’ye dek yürütmüştü. 1938’de Kadıköy Halkevi Başkanı Vecıhi Bereketoğlu olmuştu.
YENİ BİNA: HALKSARAYI
Kadıköy Halkevi'nin açılış hazırlıklarının sürdüğü sıralarda Parti Genel Sekreteri Recep Peker, Bahariye'deki konağa bir ziyarette bulunmuş ve binanın çalışmalara yetersiz geleceği konusunda görüş bildirmişti. Hemen yeni bir binanın inşası için arsa satın alınması yönünde Genel Sekreterliğe bir teklif yapılmış ve bu teklife olumlu cevap alınmıştır. Şubat 1939'da Muradiye Caddesi'nde yeni bina için arsa bulunmuş ve ilk aşamada bina inşasının 100.000 liraya mal olacağı hesaplanmıştı. Bu süre içinde yeni binanın projesinin hazırlanması için çalışmalara da başlanmıştı. Bir komisyon oluşturulmuş ve yarışma açılmıştı. Yarışmada birinciliği Yüksek Mimar Rüknettin Güney kazanmış ve proje belirlenmiş olduğu için hemen inşaata başlanmıştı . Halkevinin yeni binasının temel atma töreni, 10 Temmuz 1939'da Vali ve Belediye Başkanı Lütfı Kırdar tarafından yapılmıştı. Kadıköy Halkevinin yeni binasının açılışı, Suat Hayri Ürgüplü'nün CHP İstanbul İl Başkanı olduğu döneme rastlamıştı. Kadıköy Halkevi, 21 Şubat 1943'de yeni binaya taşınmış ve faaliyetlerine burada devam etmişti.
KENTİN EN AKTİF 2. HALKEVİ
Kadıköy Halkevi’nde Güzel Sanatlar; Sosyal Yardım; Halk Dersleri ve Kurslar; Dil , Tarih, Edebiyat; Kütüphane ve Yayın ve Temsil olmak üzere 8 şube bulunuyordu. Yeni binasına taşındıktan sonra Kadıköy Halkevi'nin etkinlik alanları ve toplumsal girişimleri artmış; Türk Devrimi'nin hedefleri doğrultusunda birçok alanda yoğun faaliyet göstermişti. Halkevleri arasında en büyük kütüphanelerden birine sahip olan Kadıköy Halkevi, özellikle düzenlediği konferanslar, konserler, temsiller ve spor karşılaşmalarıyla çarpıcı bir başarıya ulaşmıştı. Kadıköy Halkevi, 1951 yılında kapatılıncaya dek İstanbul'un en büyük ve en aktif ikinci halkevi olmuştu.
(Şimdiki Kadıköy Halk Eğitim Merkezi/Bahariye)
Kadıköy Halkevi, Halkevlerinin kuruluşunda yatan temel hedeflere ve bu kurumlardan beklenen öncelikli işlevlere uygun bir şekilde, yönetici kadrolar ile Kadıköy halkının buluşma platformu görevini üstlenmişti. Böylece Türk Devrimi'nin Halkçılık ilkesi doğrultusunda yönetici-halk yakınlaşmasına yardımcı olduğu gibi, halkın ihtiyaç ve isteklerinin üst kesimlere ulaştırılmasına da aracılık etmişti. Bununla birlikte çok partili hayata geçiş sürecinde, Kadıköy Halkevi, CHP'nin kültür organlarından birisi durumunda bulunması nedeniyle, diğer Halkevleri gibi doğal olarak, bu partinin yanında tavır sergilemişti.
ASKERE KADIKÖY’DEN BAĞIŞ 
Kadıköy Halkevi kendi programı dışında, toplumsal açıdan önemli bazı etkinlikler içinde bulunmuştu. İkinci Dünya Savaşı'nın başlaması üzerine Türk Silahlı Kuvvetleri için Kadıköy Halkevi tarafından yürütülen bağış kampanyası, bu tür girişimler arasında değerlendirilebilir. Ayrıca çeşitli sosyal ve siyasi cemiyetler Kadıköy Halkevi'nde toplanmışlar, bir takım çalışmalarını yürütmüşler ve kongreler düzenlemişlerdir. Böylece farklı birçok sivil kuruluşa hizmet etmiş, faaliyet göstermeleri için gerekli olanakları sunmuş ve çeşitli kültürel etkinliklere yuva olmuştu.
KADIKÖY HALKEVİ'NİN SONU
Demokrat Parti tarafından, İstanbul’daki Halkevleri, Hazine'ye devredilmek üzere teker teker teslim alınmaya başlanmıştı. Halkevleri yavaş yavaş sona yaklaşırken, Kadıköy Halkevi'nin teslim işlemi 2 Ekim 1951 Salı günü yapılmıştı. Kadıköy Halkevi'nin CHP tarafından tahliyesi üzerine partinin ilçe merkezi Muvakkithane Caddesindeki Şekerci Hacı Bekir'in üzerinde kiralanan yeni yerine nakledilmişti.