Adını tarihe yazdıran öncü kadınlar...
‘Nisvan’ isimli belgesel, mesleklerinde ilk olan 19 kadını beyazperdeye taşıyor. Belgeselde, ilk kadın sinema oyuncusundan ilk kadın avukata, ilk kadın cerrahtan ilk kadın belediye başkanına dek pek çok alandaki öncü kadınların başarı dolu yaşam öyküleri anlatılıyor.
Gökçe UYGUN
Fotoğraflar: Naim SALMAN
Cüzdanınızda 50 liralık bir banknot varsa hemen çıkarıp bakmanızı rica ediyorum... Fatma Aliye'nin ismini ve resmini gördünüz, değil mi? Peki Fatma Aliye kim? Türkiye’nin ilk kadın romancısı, aynı zamanda edebiyatımızda ilk kez çeviri yapan, kadın haklarından ve kadın-erkek eşitliğinden ilk kez bahseden yazar.... Fatma Aliye Hanım gibi pek çok kadın var tarihimizde. Cesaret, kararlılık ve çalışkanlıkları ile çalıştıkları alanda ilk ve öncü olmuş, zorluklara göğüs germiş ve başarmış onlarca kadın... Peki onları daha yakından tanımak ister miydiniz? O halde önümüzdeki günlerde TRT'yi izlemeniz yeterli olacak. Zira TRT ekranlarında bir belgesel yayınlanmaya başlanacak; “Nisvan/Tarihe Adını Yazdıran Kadınlar”. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın kadına şiddet ile mücadele programı kapsamında hayata geçirilen Nisvan/Tarihe Adını Yazdıran Kadınlar belgeseli, mesleklerinde ilklere imza atan kadınları bir araya getiriyor. Yakında TRT'de yayımlanacak olan 17 bölümlük belgeselde, 19 kadının başadığı büyük işler gözler önüne seriliyor. Tamamı dramatize canlandırmalar içeren belgeselde, tarihsel verilerin en iyi şekilde aktarabilmesi için arşiv fotoğraflar, videolar ve belgelerle birlikte, Türkiye'nin önemli tarihçileri, siyasileri, akademisyenleri, gazetecileri ve tarihin şahitlerinden oluşan 180 söyleşi yer alıyor. Osmanlıca “kadınlar” anlamına gelen Nisvan ile erkeklerin yazdığı varsayılan tarihte, kadınların sarsılmaz rolü bir kez daha anlaşılacak.
KADIN DEĞİL ÖRNEK İNSAN...Belgeselin yapımcı-yönetmeni Mustafa Karadiş, belgeselde anlatılan kadınların, ''kadın'' olarak değil, örnek insan olarak anılmak istediklerini belirterek, ''Eğitimli olmanın, bütün yanlışları süpüren bir doğru olduğunu söylüyorlar. Kendini ifade edebilmenin, hedef belirlemenin, dirençli olmanın ve mücadele etmenin önemine işaret ediyorlar. Ve onlar kendi tarihlerini yazarken, kadınlar adına da tarih yazıyorlar...'' diyor.
KOÇYİĞİT VE SOYGAZİ ROL ALDI
Belgeselde ilk kadın belediye başkanı Müfide İlhan’ı Hülya Koçyiğit’in, ilk kadın Yönetmen Cahide Sonku’yu Hale Soygazi’nin canlandırdığı belgeselde rol alan diğer kadın oyuncular da şöyle: Duygu Yetiş, Nehir Büyükakçay, Aslı Arbel, Asena Keskinci, Merih Gazioğlu, Çağla Şimşek, Nurgül Bayram, Elif Tayhan, Güldeniz Akyüz, İlim Çağla Demir, Selin Selçuk, Dilek Yurdusev, Eda Çiçekçi, Burcu Erden, Burcu Burkut Erenkul, Selam Özkanlı, Aylin Özgür, Çilem Tuğba Alkan, Şengül Akpınar.
RESİM SERGİSİ KADIKÖY'DE
Belgeselin, geçtiğimiz günlerde İstanbul Kongre Merkezi'nde yapılan galasında bir de sergi açıldı. “Kadınlarımız adına daha iyi bir gelecek” sloganı ile bir araya gelen Türkiye'nin 19 duyarlı sanatçısı, Nisvan kadınlarının yağlıboya resim ve heykellerini hazırladılar. Bu önemli sergi daha sonra Kadıköy'e taşındı. Sergiyi 15 Ocak tarihine dek Karaköy-Eminönü iskelesinin üstünde yer alan Şirket-i Hayriye Sanat Galerisi'nde görmek mümkün. Serginin küratörü, ressam Kamer Batıoğlu,
Nisvan belgeselinin doğru bilgilerle ve büyük özenle yapılmış olmasının sanatçıları da böyle bir sergi oluşumunun içine çektiğini vurgulayarak, “Her sanatçının kendi tekniği ve tarzıyla çalıştığı portreler, kadınlarımızın başarılı olduğu mesleki çeşitlilik gibi zengin bir yelpazeye sahip. 100’ün üzerinde yapılması planlanan portrelerle tarihi bir görsel arşiv oluşturulacak ve bu çalışmalar bir müzede yerini alacak. Böylece gelecek kuşaklara kadınlarımızla ilgili en doğru bilgiler, fırçaların ucundaki renklerle birlikte aktarılmış olacak. Biz sanatçılar da, hiç değilse bu önemli konuya dikkat çekip sosyal sorumluluğumuzu yerine getirmiş olmanın mutluluğunu yaşayacağız” diyor.
Sergide Nihat Şirin, Hasan Nazım Balaban, Ahmet Özol, Gültekin Serbest, Adil Ocak, Sabir Mehtiyev, Remzi İren, Belgin Atalay, Kamer Batıoğlu, Rüzgar Fidan, Gülay Yüksel, Özcan Tunç, Bahattin Odabaşı, Yaşar Çallı, Teymur Ağalıoğlu, Ahmet Türe, Ceylan Mutlu, Basri Erdem, Müjde Yan ve Sait İsmaili'nin eserleri yer alıyor.
19 NİSVAN KADINI
- Aysima ALTINOK: İlk kadın beyin cerrahı
- Bedia MUVAHHİD: İlk kadın sinema oyuncusu
- Cahide SONKU: İlk kadın yönetmen, film yıldızı.
- Fatma Aliye Hanım: İlk kadın romancı
- Feriha SANERK: İlk kadın emniyet müdürü
- İnci ÖZDİL: İlk kadın orkestra şefi
- Lale ORTA: FİFA kokartlı ilk kadın futbol hakemi, ilk kadın antrenör, ilk kadın futbol spikeri
- Müfide İLHAN: İlk kadın belediye başkanı
- SabihaBENGÜTAŞ: İlk kadın heykeltraş
- Samiye MORKAYA: İlk kadın otomobil yarışçısı, şampiyon, ilk ehliyetli kadın
- Satı KADIN: İlk kadın milletvekillerinden
- Seher AYTAÇ: İlk kadın makinist
- Semiha ES: İlk kadın savaş foto muhabiri
- Süreyya AĞAOĞLU: İlk kadın avukat
- Yıldız MORAN: İlk kadın akademik fotoğrafçı
- Yıldız YALÇINLAR: İlk kadın beyin cerrahlarından
- Perihan BAKANOĞLU: İlk kadın öğretmenlerden
- Perihan ONGAN: İlk kadın öğretmenlerden
- Refet ANGIN: İlk kadın öğretmenlerden