Afetlerde nelere dikkat edilmeli?
AKUT İstanbul Ekip lideri Adem Ceran, olası afet durumlarında nelere dikkat dilmesi gerektiği hakkında bilgi verdi
Arama Kurtarma Derneği AKUT, İstanbul Yelken Kulübü’nde 'Bilinçli Hayat Kurtarır' başlıklı afet bilinçlendirme seminerini verdi. AKUT İstanbul Ekip lideri Adem Ceran, tarafından verilen seminerde deprem, yangın ve sel gibi afetlerin öncesi, anı ve sonrasında neler yapılması gerektiği konuşuldu.
DEPREM ÖNCESİ
Eve mobilya alınırken depremin de düşünülmesi gerektiğini söyleyen Ceran, “Kesinlikte ‘temperli cam’ alın. Düz cam ürünler kırıldığında bıçak gibi olur ve zarar verme ihtimali çok yüksektir. Ama kırıldığında boncuk kadar olan temperli camlar veya dağılmayan lamine camları tercih edin. Banyolar çok önemli” dedi. Çamaşır suyu ve deterjan gibi kimyasal maddelerin sayıca çok fazla stoklanmaması ve yaşam alanlarından izole edilmesi gerektiğini ve kimyasal tepkime için birbirinden ayrı saklanmasının tavsiye edildiğini dile getiren Ceran, “10 litre çamaşır suyuna ihtiyaç yok, o miktar iki veya üç sene götürür. Daha kısa vadeli birkaç aylık bulundurmada fayda var” şeklinde konuştu. Ceran, “Birbiri ile reaksiyona girecek kimyasal maddeler mutlaka ayrı tutulmalı. Kapağı kapalıyken birbirleriyle 100 yıl kalsa karışmaz ama deprem durumunda kapak açılabilir, ürünlerin üzerine bası gelebilir, patlayabilir” dedi.
DEPREM ANI
Deprem anında yapılacakların oldukça sınırlı olduğunu belirten Ceran, “Sallanma başladıktan sonraki hareketlerimiz bizi kurtarmaz. Çoğunlukla gördüğüm vakalar, hareket eden insanların daha fazla zarar gördüğü yönünde. Antakya’da Askeri Lojman’a gittiğimizde, bir beyefendi deprem anında dışarı çıktığı için vefat ettiğini gördük” şeklinde konuştu. Sallanma başladığından çök, kapan, tutun veya yat, korun tutun hareketlerin yapılması gerektiğini belirten Ceran, “Her ikisinde de hedefini küçültüyorsun, yere yaklaşıyorsun, kendine bir tane baret üretiyorsun ve bir tane ‘şemsiye’ yakalıyorsun. İkisinin de ana teması aynı. Şemsiye yapısal olmayan hasarlardan koruyor, örneğin masanın altına veya yanına girdiğinde avizeden korur” dedi.
DEPREM SONRASI
Deprem sonrası yat, tutun, korun hareketinden kalkılıp herhangi bir yaralanma durumu yoksa mutlaka yardım edilmesi gerektiğini vurgulayan Ceran, “Ben iyiysem, iyi olmayan birine yardım etmek zorundayım. Yaşlı, yaralanmış, engelli veya küçük bir çocuk olabilir, ben yardım etmek zorundayım. Sen yardım etmezsen kimse yardım etmeyecek, görmeyecek bile” şeklinde konuştu. Ceran, deprem sonrasında telefon hatlarına yük olmamak ve acil yardıma ihtiyacı olanların iletişimini engellememek için, aramaların kısa olmasını hatta sms mesajı atılmasını veya internet tabanlı mesajlaşma uygulamalarının kullanılması gerektiğini söyledi.
YANGIN
Ceran, “Gaz kaçağı hissettiğinde, doğalgaz vanasını kapat, kapıyı ve pencereyi aç, dışarı çık. Telefonla doğalgaz acil servisi 187’ye bildir” dedi. Yangın müdahale edilemeyecek durumdaysa hemen kaçılması gerektiğini söyleyen Ceran, “Yangın çok büyükse bile zemin seviyesinde, hava sirkülasyonu vardır, zemindeki hava hem oksijenlidir hem de serindir. Sıcaklığı 20 derece olmasa da 30-40 dereceyi aşmayacaktır” şeklinde konuştu. Yangın alanından kaçarken pencerelerin kapatılması gerektiğini, yangına temiz hava desteğinin yapılmaması gerektiğini ve kapıların da kaçanların engellenmemesi ve görevlilerin kolayca girebilmesi için kilitlenmemesi gerektiğini vurgulayan Ceran, “Kapıyı açarken elinin arkası ile aşağıdan yukarı kontrol edersin ve tutamaç yerine elinin tersiyle dokunursun, çünkü orası metal” dedi. Yangın alanına müdahale için iki kişinin girmesi gerektiğini söyleyen Ceran, “Ben girdim başıma bir şey geldi, diğer kişi beni çıkartacak ya da dışarı haber verecek” dedi. Ceran, “Biri tutuştuysa ve koşuyorsa bu üzerindeki alevi daha da parlatır. Kişinin yere yatıp yuvarlanması gerekir ki yangının oksijenle irtibatı kesilsin” şeklinde konuştu.
“SU BİRİKİNTİSİ VARSA, GİRİLMEZ”
Ceran sel hakkında ise şöyle konuştu: “Bir yerde su birikintisi varsa, girilmez. Su toplama mazgalları, aksi gibi bazen vakum etkisi yaratırlar. Bunun içerisine düştüğünde hayatta kalmak çok zor. Arabada giderken tekerleğin girer orada kalırsın. Acil müdahale hizmetlerinin geçişini engellersin. Elektriğe kapılabilirsin, kimyasal atığa denk gelip hastalanırsın, dikenli veya jiletli tele takılırsın. Köprüler ile üst geçitler saatli bombadır, hem üstü hem de altı tehlikelidir. Sel sonrası ise hijyen problemleri olur, çeşmeden akan su kesinlikle kirlidir. Su arıtılsa bile 10-15 dakika kaynatılmak zorundadır”.
OLURSA NE YAPARIM?
Adem Ceran, konuşmasında aile afet planının mutlaka yapılması gerektiğinin altını çizdi. Aile bireylerinin deprem anında iş, okul gibi farklı yerlerde oldukları bir senaryonun düşünülerek, deprem sonrası buluşma noktasının belirlenmesinin önemli olduğunu vurgulayan Ceran, “Şu an deprem olsa ailenize nasıl ulaşacaksınız, nasıl iletişim sağlayacaksınız. Bunun için ‘olursa ne yaparım’ senaryolarına ihtiyaç var” dedi.