Ailelerin karabasanı: Uyuşturucu!
Uyuşturucu madde nasıl tanınır? Yakınlarınızın ya da çocuğunuzun madde kullandığını nasıl anlarsınız? İstanbul Emniyet Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Müdürlüğü ekiplerinden ailelerin nelere dikkat etmesi gerektiği ve tedavi süreçleri hakkında bilgi aldık
Uyuşturucu madde kullanımı tüm dünyanın ortak problemi. Dünya Sağlık Örgütü raporuna göre alkol ve uyuşturucu kullanımı nedeniyle her yıl 3 milyondan fazla kişi yaşamını yitiriyor. Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Uyuşturucu Raporu'nun 2024 sonuçlarına göre ise dünya genelinde nitazen adı verilen sentetik opioidlerin kullanımındaki artış en önemli tehditlerden biri. 2022 yılına kadarki on yıllık dönemde yasadışı uyuşturucu kullanan kişi sayısı küresel seviyede 292 milyona yükseldi. Türkiye’de de durum pek parlak değil. Emniyet Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Başkanlığı 2023 raporuna göre 2022 yılında 246 madde bağlantılı ölüm yaşandı. Bu ölümlerin yüzde 56,9’unda (140) metamfetamine, yüzde 27,2’sinde (67) eroine, yüzde 18,7’sinde (46) ise ecstasye rastlandı. Büyük kayıplara neden olan uyuşturucu her ebeveynin korkulu rüyası. Aileler çocuklarının uyuşturucu kullanmasından çok korkarken diğer yandan da çocuklarına böyle bir şeyi yakıştıramıyor. Oysa ailelerin ve yakın çevrenin dikkati bu konuda çok önemli. İçişleri Bakanlığı’nın konuyla ilgili hayata geçirdiği projelerden biri “En İyi Narkotik Polisi; Anne” hem uyuşturucu kullanılmasını önlemeyi hem de uyuşturucuyla mücadelede annelere destek olmayı amaçlıyor.
“UYUŞTURUCUYA BAŞLAMA YAŞI 21”
23 Ekim 2020 tarihinde yürürlüğe giren “En İyi Narkotik Polisi; Anne” projesinin tanıtımının yapıldığı yerden biri de Uluslararası Kalamış Yaz Festivali oldu. Festivale konuk olan İstanbul Emniyet Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Müdürlüğü ekibi hem “En İyi Narkotik Polisi: Anne Projesi’ hem de “Uyuma Projesi” hakkında bilgi verdi. Biz de Gazete Kadıköy olarak Narkotik Suçlarla Mücadele Müdürlüğü ekibinden uyuşturucu madde kullanım yaşını, ailelerin nelere dikkat etmesi gerektiği ve tedavi süreçleri hakkında bilgi aldık. Uyuşturucu kullanım yaşının tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de ortalama ve ortanca yaş değerleri üzerinden hesaplandığını belirten yetkililer, verilere göre ülkemizde uyuşturucuya başlama yaşının 21.2 olduğunu söylüyor.
1040 ÇEŞİT UYUŞTURUCU MADDE VAR
Uyuşturucu maddeler elde ediliş şekillerine göre doğal, yarı sentetik ve sentetik olarak sınıflandırılıyor. T.C kanunları tarafından 1040 çeşit madde “uyuşturucu madde” olarak tanımlanıyor. Narkotik Suçlarla Mücadele Müdürlüğü ekiplerinin verdiği bilgilere göre uyuşturucu madde kullanımının yaygın olmasının en temel sebebi merak. Merak eden birey arkadaş etkisi, özenme, kişisel sorunlar ve eğlenme düşüncesi gibi nedenlerle uyuşturucu kullanmaya başlıyor.
NASIL ANLAŞILIR?
Peki uyuşturucu maddeyi nasıl tanıyacağız? Emniyet yetkilileri son yıllarda artan çeşitlilikle beraber uyuşturucu maddeleri belirli kalıplarla tarif etmenin yetersiz kaldığını belirtiyor. Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta madde şüphesiyle yaklaştığımız şeylerin alüminyum folyo, sarma kâğıtları, şırınga gibi aparatlarla beraber, gizli yerlerde muhafaza edilen sıkıca paketlenmiş halde bulunması.
Ailelerin en büyük korkusu çocuklarının uyuşturucu madde kullanmaya başlaması. ‘Bunun bir yaşı var mı?’ diye sorduğumuzda emniyet yetkilileri olmadığını söylüyor. Ancak özellikle ergenlik dönemi (15-24 yaş aralığı) konusunda uyarıda bulunuyorlar. Bu yaşlardaki bireyin sosyal çevresinin genişlemesiyle anne babaların kontrolü daha da güçleştiğinden özellikle bu yaş aralığında çocuğun arkadaş çevresine, bulunduğu ortamlara ve çocuğun aileyle iletişiminin kopmamasına dikkat edilmesi gerekiyor.
BELİRTİLERİ NELER?
Yakınınızın ya da çocuğunuzun uyuşturucu madde kullandığını anlamak ise çok kolay değil. Edindiğimiz bilgilere göre belirtiler üç grupta inceleniyor. Bu belirtiler her insanda farklılık gösterse de en sık rastlanan belirtiler fiziksel anlamda göz ve burun akıntısı, gözlerde kızarıklık, bitkinlik ve dalgınlık, uyku bozuklukları, yeme içme bozuklukları ile birlikte hızlı kilo alıp verme, vücutta saplantılı kaşıntılar olabiliyor. Yalan söyleme, para harcamada ciddi miktarda artışlar ve para arayışının kişiyi hırsızlık gasp gibi asayiş suçlarına itmesi de sosyal belirtiler arasında. Psikolojik belirtiler ise kişinin olmayan şeyleri oluyormuş gibi kafasında kurması, hayal görme, halüsinasyon ve paranoyak düşünceler şeklinde ortaya çıkabiliyor. Birey sürekli takip edildiği ve herkes tarafından izlendiği gibi endişelere ve korkuya kapılabiliyor.
TEDAVİ İÇİN ÇABA GEREKLİ
Edindiğimiz bilgilere göre madde bağımlılığı tedavisi yoğun bir çaba gerektiriyor. Madde kullanan birey 2-6 hafta arasında gözetim altında tutuluyor ve sonrasında da bu süreç psikoterapi ile devam ediyor. Tedavi sürecini en çok etkileyen durumlardan biri bireyin yakınlarının tutum ve davranışı. Ailelerin bu zorlu süreçte çocuklarına olabildiğince destek olmaları ve güçlü olabilmeleri için yapıcı yaklaşmaları gerekiyor. Madde Bağımlılığı tedavisi özel kurumlar dışında AMATEM ve ÇEMATEM’de ücretsiz olarak yapılıyor.
OKULLARDA DENETİM
Narkotik Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü, okulların etrafında görevlendirilen mobil okul timleriyle okullarda oluşabilecek herhangi bir soruna kısa sürede müdahale ediyor. Bunun dışında okul önü uygulamaları yapılıyor. Eğitimcilere de uyuşturucu madde kullanımı ile ilgili bilgiler veriliyor. “En İyi Narkotik Polisi Anne” projesin pek çok okulda kapsamlı bir şekilde anlatılıyor.
En İyi Narkotik Polisi Anne Projesi hakkında ayrıntılı bilgi için: https://narkotikpolisianne.com/