“Türkiye’nin Arkeoloji Dergisi” olarak 2007 yılında üç arkadaş tarafından kurulan Aktüel Arkeoloji Dergisi, 2011 yılına kadar inişler çıkışlar ile birlikte 22 sayı ve bir yurt dışı İngilizce sayı yayınladı. 2007 yılında Yüksek Lisans eğitimlerini sürdüren üç arkeoloji öğrencisi, yaklaşık 100 yıllık bilimsel arkeoloji çalışmalarının yürütüldüğü ve dünyanın en önemli arkeolojik alanlarından biri olan Anadolu’da, toplumu aydınlatmak ve arkeoloji biliminin kamusal alana anlatılmasını sağlayacak bir derginin eksikliğini hissetmişlerdi. Türkiye dışında neredeyse her ülkenin bir arkeoloji dergisi yayınladığı günümüzde Türkiye’de bu önemli bir eksiklik ve boşluk olarak görülüyordu. Bu nedenle “Anadolu İnsanına Anadolu Tarihini Öğretiyor” sloganı ile birlikte ilk sayısını 2007 yılı haziranında yayınladı. Yayınlandığı zaman hiç kimsenin beklenmediği bir ilgi ile karşılaşan dergi, kısa sürede birçok önemli çalışma gerçekleştirdi. 2009 yılında “ÇİZGİLERLE ANADOLU” başlıklı bir karikatür yarışması başlattı ve Türkiye’nin dört bir yanından yüzlerce karikatürün katıldığı bir yarışma yapıldı. Amaç artık değişmişti, Anadolu insanı her ne kadar tarihine uzak tutulsa da kendi tarihi ile içsel bir bağı vardı ve ilk sayı ile bu ilişki kurulmuştu. Artık yeni amaç “GELECEĞE BİR ANADOLU BIRAKMAK İÇİN…” di. Bu sloganla birlikte yeni bir çalışma dönemi başladı ve dergi artık sadece Anadolu tarihini değil Anadolu mirasının korunması için de çalışmaya başlamıştı. Bu çalışmalar elbette kolay değildi, dergi yayınlanabilmesi için reklam ve gelir desteğine ihtiyaç duyuyordu ama bağımsız bir dergi olduğu için hiç reklam alamamıştı. 2009 yılında sadece satıştan elde edilen gelir yetmeyince bir süre kapandı, 2010 yılına girdiğinde ise son bir sayı çıkardı ve tam dergi artık yayın hayatına veda ederken KOÇ GRUBU-TÜPRAŞ sponsor olacağını açıkladı ve dergi yayın hayatına devam etmeye başladı. 2010 ve 2011 yılları boyunca TÜPRAŞ’ın ana sponsorluğunda devam eden dergi, 2011 yılında arkeolojik ve kültürel miras alanlarının korunması ve gelecek kuşaklara bırakılması için bir fotoğraf yarışması başlattı, “BİR FOTOĞRAF KARESİ İLE ARKEOLOJİNİN HİKAYESİNİ ANLAT!!!” sloganı ile tanıtılan yarışma, arkeoloji tahribat ve koruma, Troya Antik Kenti ve Sagalassos Antik Kentleri üzerinden üç kategori de fotoğraf ve arkeolojiseverlerden katılım bekliyor.
Aktüel Arkeoloji Dergisi 4 yıllık yayın hayatı boyunca öncelikle misyonu ve amacı, Anadolu insanına sahip olduğu binlerce yıla yayılan tarihini öğretmek ve bu şekilde koruma bilincinin gelişmesini sağlamaktı. Çünkü Anadolu ilk neolitik topluluk Çatalhöyük- Göbekli Tepe ile başlayan yerleşik uygarlık yolculuğuna 12 bin (on iki bin yıl) yıl boyunca hiç ara vermeden devam etti. Dünyanın ilk imparatorluklarından biri Hititler Anadolu’daydı, madeni sanata çeviren madenci uygarlık Urartular bu coğrafya da kök saldı, çivisiz dünyanın en güzel mobilyasını yapan Frigler Anadolu’da medeniyetlerini kurdu ve daha nicesi bu topraklarda kuruldu ve yok oldu. Bizler onların bıraktıklarının sadece koruyucusu olmalıyız ve biz de onlar gibi kültür yaratarak gelecek kuşaklara bir miras olarak sahip olduklarımızı yok etmeden devretmeliyiz.
I. ULUSAL “AKTÜEL ARKEOLOJİ” FOTOĞRAF YARIŞMASI
“Bir Fotoğraf Karesi İle Arkeolojinin Hikâyesini Anlat!” sloganı ile Anadolu’nun on bin yıllık kültürel, tarihsel ve arkeolojik birikiminin bilincini taşıyan sanatseverlerin ve fotoğrafçıların davet edildiği “I. Ulusal Aktüel Arkeoloji Fotoğraf Yarışması” başladı. Yarışmaya son katılım tarihi, 30 Eylül 2011 tarihi.
Yarışma; üzerinde yaşadığımız coğrafya olan Anadolu’nun bin yıllara yayılmış olan zengin kültürel ve arkeolojik birikiminin evrensel ölçekte korunması amacı ile başlatıldı. Yarışma, koruma amacından önce toplumun üretken sanatçıları ve sanatçı adaylarını üzerinde yaşadıkları bu coğrafyanın onlara sunduğu mirası tanıması, anlaması ve sevmesi için ortak çalışma alanları oluşturarak farklılıklar yaratmayı amaçlıyor.
Arkeoloji-insan-tahribat, Sagalassos Antik Kenti ve Troya Antik Kenti başlıkları ile üç kategoriye odaklanan yarışmada, toplam üç büyük ödül olmak üzere altı esere ödül verilecek.
Kategoriler;
1- Arkeoloji - İnsan - Tahribat: Arkeolojik alanlardaki insanı, Anadolu’nun binlerce yıllık eşsiz kültürünün ürünleri olan antik kentleri, mimari yapıları ve eserleri ön plana çıkaran fotoğrafların değerlendirileceği genel kategori.
- Arkeolojik alanlardaki insanı ön plana çıkaran fotoğrafların değerlendirileceği kategoride, arkeolojik alanda çalışan arkeologlar, alana gelen ziyaretçiler, turist kafileleri, bölgede yaşayan halk, kazı alanındaki görevliler gibi insan manzaralarını detaya taşıyan kareler değerlendirilecek.
- Mirasımıza sahip çıkmak ve gelecek nesillere aktarma sorumluluğu sadece kurumlara bırakılamayacak kadar önemli bir konu, işte bu noktada bu sessiz çığlığı karelerinize sığdırmanız isteniyor.
2-Sagalassos Antik Kenti: Burdur’un Ağlasun İlçesindeki Antik Pisidia kentlerinden biri olan Sagalassos, MÖ 4200 yılından itibaren çiftçi toplulukların yaşadığı küçük bir yerleşim olmuştur. MÖ 333’te Büyük İskender tarafından kanlı bir savaşla ele geçirilir. Yüzyıllar boyunca salgınların, istilaların, depremlerin odak noktası olan görkemli kent, MS 7. yüzyılda terk edilir. Bugün birçok önemli yapısı onarılarak ayağa kaldırılan antik kentte, dünyanın birçok ülkesinden gelen yüzlerce bilim insanının yürüttüğü geniş kapsamlı kazı çalışmaları yürütülmektedir.
3-Troya Antik Kenti: Çanakkale’nin Yenice İlçesinde Hisarlık Tepe olarak adlandırılan alanda kurulmuş olan Troya’nın kurulduğu tepe mitolojiye göre, Zeus'u yanılttığı için Zeus tarafından Olympus’tan aşağı atılan tanrıça Ate'nin ilk düştüğü yerdir. Farklı dillerde, yazılış ve söyleniş biçimi olan Troia ismi, Türkçe'de "Troya", Fransızca okunuşu nedeniyle de, 19. yüzyıldan itibaren "Truva" olarak bilinir. Kent için kullanılmış iki isim de Homeros'tan çok daha eskiye dayanmaktadır. Destan eskilerden anlatıla gelerek Homeros'a kadar ulaşmıştır.
2009 yılında yapılan “I Ulusal Çizgilerde Anadolu Karikatür Yarışması” ile sağlanan sinerji ve birikimi 2011 yılında fotoğraf sanatçıları ile bir üst seviyeye çıkarmayı, bu şekilde arkeolojik alanların, yok olmaya yüz tutmuş bir alan değil, binyıllardır yaşayan geçmişin mirası olarak kabul edileceği ve topluma benimsetileceği bir fotoğraf yarışması arzu ediliyor.
Yarışma, geçmişimizden geleceğimize miras kalan ve bugün, bizim sadece korumak ile görevli olduğumuz arkeolojik alanların var olan koşullarını, konumlarını, insan ve doğal çevre ile olan ilişkilerini ve en önemlisi ayakta kalabilen değerlerini görsel bir iletim aracı olan fotoğraf sanatı ile başka dünyalara taşımayı amaç ediniyor.