Aşırı hava olaylarının sayısı ve şiddeti artıyor
MGM’nin raporuna göre aşırı hava olaylarının sayısı ve şiddeti artmaya devam ediyor. 2023 yılında en tehlikeli ekstrem olaylar yüzde 38 ile şiddetli yağış ve sel, yüzde 23 ile fırtına, yüzde 16 ile dolu oldu
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğünün hazırladığı “2023 Yılı İklim Değerlendirmesi” raporu yayınlandı. Araştırmada, ülke genelinde yaşanan sıcak hava dalgalarına, orman yangınlarına, kuraklık ve sel felaketlerine kadar birçok konuyla ilgili veriler paylaşıldı.
ORTALAMANIN ÜZERİNDE
Araştırmanın sonuçlarına göre 2023 yılı Türkiye ortalama sıcaklığı 15,1 °C ile 1991–2020 ortalaması olan 13,9 °C’nin 1,2°C üzerinde gerçekleşti. 2023 yılı ortalama sıcaklıkları 1 istasyonda uzun yıllar ortalamalarının altında gerçekleşirken; 219 istasyonda uzun yıllar ortalamalarının üzerinde gerçekleşti. MGM’nin raporuna göre Marmara Bölgesinde 2023 yılı aylık ortalama sıcaklıklarının mayıs, haziran aylarında normallerinin altında, diğer aylarda normallerinin üzerinde olduğu kaydedildi.
YAĞIŞLAR ARTTI
Türkiye’nin 2023 yılı alansal yağışı 641.5 mm olarak gerçekleşti. Türkiye geneli yıllık ortalama alansal yağış miktarı 573.4 mm olurken, yağışlarda yüzde 27,3 artış yaşandı. Türkiye geneli aylık alansal yağışlar ocak, şubat, ağustos, eylül, ekim ve aralık aylarında normallerine göre azalma gösterdi. 2023 yılında aylara göre en fazla yağış 109.3 mm ile kasım ayında meydana gelirken, 2023 yılı Ocak ayı yağışlarında son 22 yılın en düşük seviyesi görüldü, kasım ayı ise son 34 yılın en yağışlı ayı olarak kaydedildi.
YAĞIŞ VE SEL BİRİNCİ SIRADA
MGM’nin verilerine göre 2023 yılında ekstrem olay sayısı bin 475'e ulaşarak yeni bir rekor kırdı. Bir önceki yıl Türkiye’de görülen aşırı hava olaylarının sayısı bin 30’du. 2023 yılında en tehlikeli ekstrem olaylar yüzde 38 ile şiddetli yağış ve sel, yüzde 23 ile fırtına, yüzde 16 ile dolu, yüzde 6 ile yıldırım düşmesi, yüzde 6 ile şiddetli kar, yüzde 5 ile heyelan ve yüzde 2 ile hortum oldu. Çığ, don, orman yangını, sis ve kum fırtınası gibi aşırı olaylar toplam olayların yüzde 1'ini veya daha azını oluşturdu.
DEPREM İLLERİNİ ETKİLEDİ
6 Şubat 2023'teki büyük depremden etkilenen Adıyaman ve Şanlıurfa illerinde 14 Mart 2023 ve 15 Mart 2023 tarihlerinde sağanak yağış ve gök gürültülü sağanak yağışlar meydana geldi. Gök gürültülü sağanak yağışlar sonucunda sel, su baskını ve heyelanlar yaşandı. Şanlıurfa'da da rekor yağış gözlendi. 119 mm'lik toplam günlük yağış, uzun vadeli günlük maksimum yağış olan 90,5 mm'yi aştı. Dereler taştı, depremzedelerin yaşadığı çadır ve konteynerler sular altında kaldı. Tarım arazileri zarar gördü. Asfalt yollar ve birçok köprü çöktü. Ulaşımda aksamalar ve kazalar yaşandı.
Adıyaman ve ilçelerinde zaman zaman şiddetli rüzgâr nedeniyle ciddi trafik kazaları meydana geldi ve uçaklar iniş yapamadı. Barajların yağışlardan kirlenmesi nedeniyle su sıkıntısı yaşandı. Kültürel, tarihi ve turistik alanlar olumsuz etkilendi. Enerji nakil hatlarındaki hasar nedeniyle uzun süreli elektrik kesintisi yaşandı. Sel ve taşkın nedeniyle 3000'den fazla kişinin evi, iş yeri, aracı ve çeşitli ev eşyaları zarar gördü. Sel felaketinde 21 kişi hayatını kaybetti.
SICAKLIK REKORU KIRILDI
Ağustos 2023'te Türkiye'de geniş bir alanda sıcak hava dalgası yaşandı. Birçok istasyonda sıcaklık rekorları kırıldı. Türkiye'nin orta ve iç batı kesimlerindeki 22 istasyonda 1991-2020 ortalamasının 5°C ve üzerinde süren ve 5-10 gün arasında değişen süreler süren sıcak hava dalgaları meydana geldi.
KURAKLIK HARİTASI
MGM’nin raporunda ülke genelinde etkili olan kuraklık tehlikesine dair de veriler paylaşıldı. Buna göre, Marmara Bölgesi’nde Edirne (Uzunköprü), Ege Bölgesi’nde Muğla (Köyceğiz, Bodrum ve Marmaris), Akdeniz Bölgesi’nde Antalya (Elmalı, Finike, Alanya, Manavgat ve Gazipaşa), Mersin, Adana (Yumurtalık ve Kozan), Kahramanmaraş, Antakya, Osmaniye, İç Anadolu Bölgesi’nde Karaman, Konya (Çumra ve Hadim), Doğu Anadolu Bölgesi’nde Van (Erciş ve Başkale), Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Batman, Mardin, Siirt, Şırnak (Cizre) ve çevrelerinde değişen şiddetlerde meteorolojik kuraklık etkili oluyor.