Bahçesinde ya da balkonunda meyve sebze yetiştirmek isteyenler için ekim mevsimi geldi. Yükseltilmiş Yatak Bahçeciliği ve Bahçıvanlar için Kocakarı İlmi/ Bahçıvanın Büyüsü kitapları balkon bahçeciliği yapmak isteyen acemi veya meraklılar için rehber niteliği taşıyor

22 Eylül 2023 - 07:05

A ⁺ A^- Yazdır

Bir demeti 15 liradan satılan maydanoz, demeti 20 lira olan yeşil soğan, kilosu 30 liradan satılan havuç nedeniyle küçük bahçelerde ve balkonlarda meyve, sebze yetiştirmek çekici hale geldi. Küçük bahçelerde, balkonlarda hatta saksılarda biraz emek, sabır ve çabayla ektiğiniz tohumların yeşerip ürün verdiğini görmeniz mümkün. 

Sonbahar gelmesiyle balkonlarında veya bahçelerinde meyve ve sebze yetiştirmek isteyenler için ekim zamanı da gelmiş oldu. Özellikle kapalı balkonu olanlar bu alanı sera gibi kullanabilecekleri için sonbaharda da pek çok sebzeyi ekebilirler. Örneğin eylül- ekim aylarında marul, ıspanak, lahana, roka ve turp ekerek 30 gün sonra yiyebilirsiniz.

Yükseltilmiş Yatak Bahçeciliği ve Bahçıvanlar için Kocakarı İlmi/ Bahçıvanın Büyüsü kitapları balkon bahçeciliği yapmak isteyen acemiler ve meraklıları için rehber niteliği taşıyan iki kitap.

YÜKSELTİLMİŞ YATAK BAHÇECİLİĞİ

Yeniİnsan Yayınları etiketiyle çıkan Yükseltilmiş Yatak Bahçeciliği, bahçeyi tasarlama, bahçe yatağının kurulumu, ekim dikim ve bitki profilleri konusunda meraklıları için yardımcı bilgiler veriyor. Tammy Wylie imzalı kitabın çevirisi Fulya Çelik Özkan tarafından yapılmış. Tarlanıza, bahçenize, bostanınıza, terasınıza, balkonunuza, ister kırda ister şehirde yükseltilmiş yataklar yapmanız için hazırlanmış rehber niteliğindeki kitap sebzelerinizi ve meyvelerinizi en verimli şekilde yetiştirmeniz için ideal kaynaklardan biri. Bahçe tasarlama, bahçe yatağının kurulumu, toprak, ekim/dikim, yetiştirme ve hasat ve bitki profilleri olmak üzere altı bölümden oluşan kitap özellikle yükseltilmiş yatak bahçeciliği konusunda ayrıntılı bilgiler veriyor. 

Kitaptan seçtiğimiz ipuçları şöyle:

• Çoğu bahçe sebzesi günde en az altı saat güneş ışığına ihtiyaç duyar.
• Bütçeniz kısıtlıysa bahçenizdeki çimleri temizlenmiş üst toprağı kullanabilirsiniz. Bu toprağı bir elekten geçirin ve üst toprağın yüzde 25’ine denk gelecek şekilde kompostla karıştırın.
• Gerçekten ev yapımı bir toprak karışımı denemek istiyorsanız şu basit ve garantili formülü kullanın: Yosun, vermikülit ve kompostu temiz bir çöp kutusunda hepsinden eşit miktarda olacak şekilde karıştırın.
• Tohumlarını veya bitkilerinizi ekerken boşluk bırakma kuralına uymanız önemlidir. Tohumlarınızı birbirine çok yakın ekerseniz; su, besin öğeleri ve güneş ışığı için rekabet edeceklerdir.

SULAMAYI SABAH YAPIN

• Bitkilerinizin suya ihtiyacı olup olmadığını test etmenin en iyi yolu, parmağınızı toprağa sokmaktır. Yaklaşık 2,5 cm aşağıdaki toprak ıslaksa bitkinin suya ihtiyacı yoktur.
• En etkili sulama sabahın erken saatlerinde yapılır.
• Pörsümüş bir bitkiyi asla günün en sıcak saatlerinde sulamayın. Akşama kadar bekleyin.
• Fesleğen gibi otlar olgunlaştığında çiçek açar. Daha gür ve daha sıkı bir bitki elde etmek için bu çiçekleri koparmalısınız. Haşere ve hastalıklara davetiye çıkaran kuru otları ve dalları da ayıklamalısınız.

BAHÇIVANLAR İÇİN KOCAKARI İLMİ

Alef Yayınları etiketiyle çıkan Bahçıvanlar için Kocakarı İlmi/ Bahçıvanın Büyüsü ise oldukça eğlenceli bir dille tohum ekerken nelere dikkat etmek gerektiği, yabani otlarla nasıl mücadele edileceği, hangi bitkinin neyin yanına dikilebileceği konusunda bilgiler veriyor. Bridget ve Maureen Boland kızkardeşler tarafından yazılan kitabın çevirisi Çiçek Öztek’e ait. Bahçeyle ilgili bilgileri kocakarı ilmiyle birleştiren kitap bitki yetiştirmenin püf noktalarını neşeli, eğlenceli bir dille anlatıyor. Tohumları ay büyürken dikmenin daha iyi olduğu, bira mayasının bitkileri coşturduğu gibi bilgilerin yer aldığı kitap hem pratik hem de bahçecilik ile ilgilenenler için cankurtaran bilgiler veriyor.

Sarımsak dikimi

Vaktiyle bir otacı sarımsak tanelerini dikmeden önce hafifçe ezip zedelerseniz, bir de aralarına zeytin çekirdekleri dizerseniz çıkan sarımsağın pek tatlı olacağını söylemiş.

Çilek dikimi

Çilekleri ama sadece çilekler, dikerken dibine çam ve ladinlerin altından topladığınız humustan koyun, sonra da hep çam ve ladin iğnelerinden, köknar kozalaklarından ve hatta ince dallardan malç yapın, çileğinizin tadı güzelleşecektir.

Mevsim dışı fide dikimi

Yılın gerçekten soğuk bir zamanında bir nedenden ötürü fideleri yerlerine dikmek zorunda kalırsanız, bitkilerin etrafına soğuk yerine bol sıcak su döküp birikinti oluşturun.

Mutfak artıkları

• Sebzelerin dış yaprakları komposta gönderilmese de doğrudan yeşil gübre olarak kullanılabilir.
• Süt bitip sıra şişesini temizlemeye gelince suya doldurup güzelce sallayın, sonra bu suyu hem evdeki hem bahçedeki bitkilerin dibine çok hafif bir gübre niyetine dökün.
• Bira bittikten sonra şişesini sütte yaptığınız gibi çalkalayın, bahçenize dökün.
• Toprak yüzeyinin hemen altına gömülen muz kabuklarının oldum olası güllere çok iyi geldiği söylenir, şimdilerde bilim insanları da bunu doğruluyor. Hızla çürüyüp toprağa ciddi miktarlarda kalsiyum, magnezyum, sülfür, fosfat, sodyum ve silis verdiği anlaşıldı.

Tohum ekimi

• Ekim her zaman ayın büyüdüğü evrelerde yapılmalıdır, küçülürken değil.
• Maydanoz kesinlikle tohumdan yetiştirilmeli, asla ama asla yeri değiştirilmemelidir.

 BALKONDA SEBZE YETİŞTİRİRKEN

• Teneke kutuları, plastik şişeleri saksı olarak kullanabilirsiniz.
• Sonbaharda saksıda maydanoz, soğan, sarımsak, havuç kolayca yetiştirebileceğiniz bitkilerdir.
• Sebze tohumlarını saksıya yetiştireceğiniz bitkinin büyüklüğüne göre ekin. Birbirine çok yakın ekmeyin. Bitkiler yeşerdikten sonra birbirine çok yakın olan fideleri seyreltin.
• Sebze ve meyvelerinizi fazla sulamayın, saksı diplerinde fazla suyun akmasını sağlayacak delikler olmasına dikkat edin.