Barış Fayansları Projesi
Rio de Janeiro çoğunlukla Rio Karnavalı ile biliniyor olsa da, bu şehrin birbirinden farklı ve özel yanları vardır.
Rio de Janeiro çoğunlukla Rio Karnavalı ile biliniyor olsa da, bu şehrin birbirinden farklı ve özel yanları vardır. Bir fırsatını yakaladığınızda turistik yerleri değil halkını tanımaya yanaştığınızda bu kent sizi hayalinizin çok daha ötesinde bir yere taşır. Arka mahalelleri, özel halk otobüslerindeki akıl almaz maceraları, sarkarak binmeyi kabul ettiğinizde ücretsiz olan tramvayı, Lapa diye bilinen merkezinin küçük ve kendisini göstermeyi sevmeyen restaurantları ve cafeleri…
Bunların arasında size eşlik eden Brezilyalılar ile de birlikteyseniz, oldukça keyifli bir Rio de Janeiro yolculuğuna çıktınız demektir.
Bugün Rio de Janeiro ile yazıya başlamamın sebebi, bu kentte rastladığım bir hikâyeyle ilgili. 2009 yılında bir akşamüstü arkadaşım Francisco ile Lapa’da dolaşırken birden, tamamı fayansla kaplanmış, sokakların arasını biribirine bağlayan basamaklarla karşılaşmıştım. Bu basamakların dünyanın her tarafından gelen fayanslarla yapıldığını, hatta bunun bir canlı sanat performansı olarak 15 yıldır yapıldığını bu sanatı yapan kişiden öğrendim, adı Selaron, Şili’li bir sanatçı. 15 yıl önce yaptığı bu fayanstan merdivenlere, her gün dünyanın bir yerinden gelen ya da kendisinin yaptığı bir başka fayansla değiştiriyor. Eskisini kırıyor, yenisini yapıştırıyor. İşte bu haliyle bir önceki tasarım ile bir yenisi asla aynı olmuyor.
Selaron kendisine özgü bir sanatçı, fayanslarda yansıttığı dünya renkleri bugün bir sosyal tasarım başlığının da konusu oldu.
The Global Peace Tiles Project-Global Barış Fayansları Projesi 2005 yılında hayata geçirilmiş. Dünyanın çeşitli bölgelerinden projeye dahil olan sanatçılar, eğitmenler, organizatörler, öğrenciler ve aileler bu sayede kendilerinin barışa yönelik bakış açılarını, eğlenceli bir şekilde fayansları boyayarak yansıtıyorlar. Sanat ile barışa katkı sağlama yolunu seçiyorlar.
100’ün üzerinde atölye çalışmasını, dünyanın birçok ülkesinde uygulamışlar. Binlerce genç pek çok konuya dair çalışmasını, bu fayanslara yansıtmış.
Fayanslardan oluşan bu harmonik duvarlar Senegal, İsviçre, Güney Afrika, Hindistan, Kanada, Uganda ve A.B.D. gibi birçok ülkede sergilenmiş.
Bu sayede büyüyen bir diyalog imkanı, sanat sayesinde bireyleri ve toplumları birbirine yakınlaştırmış durumda. Oluşum eğitim materyallerini de sınıflandırıp yeni katılımcılara sunuyor, bunlar arasında eğitmenler için eğitim kitleri, katılımcılar için kitler, önceden yapılmış fayans çalışmalarının anlattıklarından derlemeler ve atölye çalışmalarının nasıl yürütüleceğine dair başlıklar var.
Barış fayansı 8’x8’ boyutlarında aslında odundan yapılan bir ürün. Bu fayansın üzerine neler çizileceği konusunda açılımlar, o atölyenin konusu ile eşlenik oluyor. Konu başlığı hakkında çeşitli görüşleri paylaşan katılımcılara ardından bunları yazıya dökmeleri isteniyor, son olarak bu yazılanları görsel bir etkiye dönüştürecek fayansa resim olarak aktarmaları...
Fayansın üzerinde bir gazete sayfası, resim, mektup, dergilerden kesilen parçalar, kumaş parçaları, organik ürünler, yaprak, kum ve boya gibi ahşap zemine uygulanabilecek bir çok materyel eklenerek resmedilebiliyor.
Bu çalışmalar birbiriyle bağlantılı olursa daha da etkili oluyor. Oluşan toplu resim bir mana ihtiva edebileceği gibi, her bireyin yaptığı çalışmanın da bir anlamı olabiliyor. Hatta bu çalışmalar yapıldığı noktadan çok uzaklardaki bir konuya ait olabiliyor ve çalışmanın sonunda oraya bu çalışmalar gönderilerek bir özel paylaşım yapılıyor.
8 Nisan’da Kıbrıs’ta iki halkın gençlerinden oluşan 140 kişinin katıldığı bir atölye “Pieces of Youth”– “Gençliğin Mozaik Parçaları” adıyla yapılmış. Her bir adımın bireylerin biribirini anlamaya ve olduğu gibi kabul etmeye yönelik bir sürece katkı sağladığını bu çalışmada da görmüşler.
Sanatın evrensel sesi de bu olsa gerek...