Beyaz baston, sarı bant...
Arabasını engelli rampasının önüne park eden sürücüler, sarı bandın üzerine masa sandalye atan esnaf... Engellilerin yüzde 66,9’u yollardan ve kaldırımlardan, yüzde 66,3’ü ise konutların erişilebilir olmamasından şikâyetçi
Engelli vatandaşların yaşadığı sorunlara dikkat çekmek ve toplumsal farkındalık yaratmak amacıyla 1992 yılından beri 3 Aralık “Uluslararası Engelliler Günü” olarak kabul ediliyor. TÜİK verilerine göre Türkiye’de yaklaşık 5 milyon engelli var. Bunun yüzde 42,8’i erkek, yüzde 57,2’si kadın. TÜİK’in 2011 verilerine göre ise engellilerin yüzde 66,9’u yollardan ve kaldırımlardan, yüzde 66,3’ü ise konutların erişilebilir olmamasından şikâyetçi. Ancak, Temmuz 2005’te yürürlüğe giren Engelliler Kanunu’na göre kamuya açık alanların, binaların ve toplu taşıma araçlarının 7 yıl içinde engelliler için erişilebilir hale gelmesi gerekiyordu.
Peki, engelli bireylerin kullandığı araçları ya da sahip oldukları hakları ve öncelikleri ne kadar biliyoruz?
BEYAZ BASTON
Beyaz bastonlar pek çok ülkede kör veya görme engelli kişilerin bir sembolü olarak biliniyor. Beyaz baston, görme engellilerin kullandığı en çok bilinen araçlardan. Tamamen beyaz bastonlu bir insan görürseniz, bu genellikle kör ya da belli bir düzeyde görme engelli oldukları anlamına gelir.
KIRMIZI ŞERİTLİ BEYAZ BASTON
Görme engelli bir kişi kırmızı - beyaz renkli baston taşıyorsa bu, görme engeli olan kişinin aynı zamanda işitme engelli olduğunu gösterir. Pek çok ülkede sağırlığın sembolü olarak beyaz bastona kırmızı şeritler veya bantlar koymaya başlandı. Altı Nokta Körler Derneği’nin paylaştığı bilgilere göre, kırmızı-beyaz baston titreşimli bir cihaz ve pahalı. Bu nedenle Türkiye’de kullanılmıyor.
SARI BAND –ENGELLİ YOLU
Kaldırımlardaki sarı bantlar, görme engelli vatandaşların bastonlarıyla dokundukları sarı çizgi üzerindeki küçük çentikleri hissederek yollarını bulabilmelerini sağlıyor. Sarı bandın üzerinde yürüyen görme engelliler çukurlara düşmeden, araç yoluna çıkmadan, dönemeçlerde bir yere çarpmadan yola devam edebiliyorlar. Ancak sarı bandın kullanımını önleyen birçok kötü örnek de mevcut. Kaldırımlara konulan çöp kutuları, yaya yoluna park eden araçlar, esnaf tarafından kaldırıma konan masa ve sandalyeler...
KALDIRIM RAMPALARI
Görme engelliler gibi felçli ya da yürüme engeli olanlar da günlük hayatta çeşitli sorunlarla karşı karşıya kalıyor. Tekerlekli sandalye kullananların yaşadığı en büyük problemlerden biri de kaldırım ile yol arasında bağlantı görevi gören ve engellilerin rahat bir şekilde kaldırıma çıkmalarını sağlayan rampaların önüne park eden araçlar ya da mühendislik hataları.
ENGELLİ PARK YERİ
Otoparklarda veya caddelerde sadece engelli bireylerin araçlarını park edebileceği bazı bölümler yer alıyor. Engelli araçların park edebildiği bölgeleri anlamak çok güç değil. Tekerlekli sandalye amblemi taşıyan bölgeler engelli bireylere ait.