Çalışan her 100 öğrenciden 74’ü mobbinge uğruyor!
Türkiye'deki 55 farklı üniversiteden 271 öğrencinin katıldığı araştırmaya göre çalışan üniversite öğrencilerinin yüzde 74,5’inin iş hayatı sürecinde en az bir kez mobbinge maruz kalıyor
Üsküdar Üniversitesi İnsan Hakları Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, İzmir Demokrasi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Barış Çağırkan ve sosyolog İrem Pehlivan tarafından yapılan araştırma, üniversite öğrencisi çalışanların iş yerlerinde karşılaştıkları mobbingi mercek altına aldı. Araştırmaya katılan öğrenciler, İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerdeki devlet ve vakıf üniversitelerinden olduğu gibi, Antalya, Edirne, Denizli, Adana, Tunceli ve Muş gibi illerdeki üniversitelerde eğitim gören öğrencilerden de oluştu.
Araştırmaya göre, üniversite öğrencileri, ekonomik ihtiyaçlarını karşılamak, deneyim kazanmak ve kariyerlerine başlamak amacıyla iş hayatına adım atıyor. Ancak bu süreçte, katılımcıların yüzde 74,5’i en az bir kez mobbinge uğradığını ifade ediyor. Katılımcıların yüzde 48,7’si belirli aralıklarla, yüzde 25,8’i ise sık sık psikolojik baskıya maruz kaldıklarını belirtti. Mobbing, genellikle psikolojik şiddet, aşırı iş yükü ve baskılarla ilişkilendiriliyor.
Kadın çalışanlar ise, özellikle cinsiyet temelli ayrımcılığa ve “mansplaining” gibi küçümseyici tutumlara maruz kaldıklarını belirtti. Ayrıca, genç ve deneyimsiz çalışanlar, kıdem farkı nedeniyle yaşadıkları mobbingle daha fazla karşılaşıyor.
MOBBİNG KAYNAKLARI
Araştırma, mobbingin en çok yöneticiler, iş arkadaşları ve müşteriler tarafından gerçekleştirildiğini ortaya koydu. Katılımcıların yüzde 59’u, yöneticilerinden mobbing gördüklerini belirtirken, yüzde 38,4’ü müşteri kaynaklı psikolojik baskıya uğradıklarını söyledi. İş arkadaşlarından mobbing görenlerin oranı ise yüzde 22,9.
Katılımcıların yüzde 37,6’sı mobbingi görmezden gelmeyi tercih ederken, yüzde 27,7’si doğrudan karşılık verdiğini, yüzde 20,7’si ise bu duruma bağlı olarak işten ayrıldığını belirtti. Görülen psikolojik tacizi görmezden gelme oranının yüksek olması (yüzde 37,6), bu bireylerin iş kaybetme korkusu, ekonomik güvencesizlik ve iş yerinde çatışma yaratmaktan kaçınma gibi kaygılar nedeniyle sessiz kalma eğiliminde olduklarını gösteriyor.
Araştırma, mobbingin bireylerin iş hayatına yönelik tutumları ve motivasyonları üzerinde belirgin olumsuz etkiler yaratığına işaret ediyor. Katılımcıların yüzde 51,7’si, iş yerinde maruz kaldıkları mobbingin kendilerini iş hayatından uzaklaştırdığını belirtti. Yüzde 37,3’ü ise bu durumun kariyer ilgileri üzerinde belirgin bir etkisi olmadığını söyledi.
AKADEMİK HAYATA ETKİLERİ
Araştırma bulgularına göre, iş yerinde maruz kalınan mobbing, çalışan üniversite öğrencilerinin akademik performansları ve kariyer motivasyonları üzerinde önemli olumsuz etkiler yaratıyor. Katılımcıların yüzde 64,9’u, mobbingin akademik başarılarına zarar verdiğini ifade ederken, yüzde 23,2’si bu etkinin kısmen hissedildiğini belirtti.
Öğrencilerin büyük bir çoğunluğu, mobbingin akademik motivasyonlarını düşürdüğünü, derslere odaklanmalarını zorlaştırdığını ve stres seviyelerini artırdığını belirtti.
Üsküdar Üniversitesi İnsan Hakları Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, araştırmanın üniversite öğrencilerinin iş hayatında önemli düzeyde psikolojik baskıya maruz kaldığını ve bu durumun akademik başarılarını, sosyal ilişkilerini ve genel iyilik hallerini olumsuz etkilediğini ortaya koyduğunu vurguladı. Süleymanlı, genç çalışanların daha güvenli, adil ve insan onuruna yakışır çalışma koşullarına sahip olmaları için mobbing vakalarının önlenmesine yönelik hukuki düzenlemelerin güçlendirilmesi, kurumsal denetim mekanizmalarının etkinleştirilmesi ve farkındalık çalışmalarının yaygınlaştırılmasının gerekliliğine dikkat çekti.