Engelsiz bir Kadıköy için…
Kadıköy Belediyesi’nin engelli yurttaşların sosyal yaşama katılabilmesi için uygulamaya koyduğu Engelsiz Sosyal Hizmet Merkezi’ni, Dünya Engelliler Günü vesilesiyle merkezin sorumlusu Psikolog Demet Gülaldı’dan dinledik
Birleşmiş Milletler tarafından uluslarararası bir gün olarak kabul edilen ve 1992’den bugüne çeşitli etkinliklere sahne olan 3 Aralık Dünya Engelliler Günü’nde Türkiye’de de birçok etkinlik gerçekleşecek. Biz ise bu güne denk gelen sayımızda size Kadıköy Belediyesi’nin engelli vatandaşların ilçede sosyal yaşama katılabilmesi için eğitimden sağlığa, ulaşımdan iş ve istihdama kadar geniş bir yelpazede projelerini sürdüren Engelsiz Sosyal Hizmet Merkezi’nden bahsetmek istiyoruz. 2014’ten bu yana faaliyette olan engelli bireylere yönelik eğitim, sağlık, iş ve istihdam, danışmanlık hizmetleri gibi temel hizmetlerin yanı sıra “Sesli Kütüphane”, “Engelsiz Taksi” gibi birçok özel projeyi içinde barındıran merkezi, sorumlusu Uzman Çocuk Gelişim ve Gelişim Psikoloğu Demet Gülaldı’dan dinledik.
“AMAÇ YAŞAMLARI KOLAYLAŞTIRMAK”
Gülaldı, merkezin kuruluşunun 2002 - 2005 yılları arasında Kadıköy Belediyesi’nin liderliğinde yürütülen bir Avrupa Birliği projesinin sonucu olduğunu belirtirken, merkezin bu çalışmalar sonucunda 2005 yılında kurulduğunu belirtti. Gülaldı, merkezin temel kuruluş amacını, “Toplumun dezavantajlı kesimleri arasında yer alan engelli birey ve ailelerine danışmanlık hizmetleri vererek yaşamlarını kolaylaştırmak, bu bireylerin kent hayatına katılımını sağlamak üzere destekleyen etkinlik ve organizasyonlar gerçekleştirmek, engellilik konusunda bilgilendirici ve farkındalık sağlayıcı faaliyetler organize etmek” olarak nitelendirirken, bu kapsamda “Toplumun tüm kesimlerinin hizmetleri eşit ve adil erişebilirliği, sosyal ekonomik destek hizmetleri, psikososyal destek hizmetleri, koruyucu ve önleyici çalışmalar, alan araştırmaları, projeler, hane bazlı durum tespit çalışmaları, sosyal incelemeler, eğitim, farkındalık ve güçlendirme” çalışmaları yaptıklarını aktardı.
“BELEDİYECİLİK, SOSYAL YARDIM DEĞİLDİR”
Yerel yönetimlerin bu gibi çalışmalarda daha aktif olmasının gerektiğinin altını çizen Gülaldı, “Günümüz Türkiye’sinde, bireylerin gelişimi, yaşam standartlarının geliştirilmesi, hizmetlere eşit ve adil erişimin sağlanması adına, farklı alanlarda sosyal destek mekanizmalarının işlerliği, özellikle yerel yönetimlerin görev ve sorumlulukları kapsamına giriyor. Dezavantajlı kesimlere yani toplumsal hizmetlere ve alanlara erişimlerinde engeller bulunan kesimlere götürülen hizmetlerin klasik belediyecilik anlayışının ötesinde sosyal belediyecilik anlayışıyla götürülmesi gerekiyor. Sosyal belediyecilikten sosyal yardımları kastetmiyoruz. Aksi takdirde belediyeler hayır kurumlarına dönecektir. Sosyal belediyecilik, sosyal yardımın ötesinde sosyal refahın gerçekleşmesi için alt yapıyı ve destek sistemlerini hazırlamaktır.” dedi.
Bu bağlamda Kadıköy Belediyesi’nin, ilçe halkının refah düzeyinin artırılması amacıyla yerel sosyal politikalar ürettiğini ve sosyal belediyecilik kapsamında yürüttüğü hizmet modellerini sürekli geliştirdiğini söyleyen Gülaldı, “Bu nokta da bireylerin yönetim ve uygulama süreçlerine katılımlarını da azami ölçüde destekliyoruz.” ifadelerini kullandı
KUTU
Engelsiz Sosyal Hizmet Merkezi’nin engelli vatandaşlara yönelik yürüttüğü proje ve hizmetlerden başlıcaları şunlar:
- Engelsiz Taksi:
Demet Gülaldı “Engelsiz Taksi” hizmetini şu sözlerle anlatıyor: “Engelsiz Taksi, Kadıköy ilçesinde ikamet eden, öncelikle yüzde 40 ve üzeri ortopedik engelli raporu bulunan tekerlekli sandalye kullanıcılarına hizmet vermekte. Yolcuların asansörlü araçlarla ve görevli refakatçiler eşliğinde güvenli bir şekilde seyahat etmeleri sağlanmakta. Hizmetin düzenli olabilmesi amacıyla randevu sistemi ile çalışılmaktadır. Kullanıcıların 3 gün öncesinde randevu alması önerilir. Vatandaşlarımız öncelikle sağlık olmak üzere eğitim ve sosyal-kültürel amaçlı geziler için Engelsiz Taksi hizmetinden ücretsiz olarak yararlanmakta.”
- Sesli Kütüphane
Sesli kütüphane ise görme engellilerin kitap dinleyebilmeleri için sesli betimlemelerin yapıldığı, braille ve kabartma baskı alınabilen, kitapların mekanik ses formatına dönüştürülebildiği, mürekkep baskılı metinlerin büyütülebildiği bir birim. Çalışma kapsamında yüzlerce gönüllü, binlerce kitabı görme engellilerin dinlemesi için sesli betimlerken, bu kapsamda onlarca kitap Braille alfabesine uygun olarak basıldı.
- İş ve İstihdam Ofisi:
İş ve istihdam ofisi üyelere istihdam öncesinde özgeçmiş formu oluşturma, iş başvurusunda bulunma, iş mülakatlarında sağlıklı iletişim kurma konularında danışmanlık hizmeti veriyor. Birime kayıtlı üyelerin, engelli açığı bulunan firmalara nitelikleri doğrultusunda yönlendirilmeleri sağlanıyor. Birime kayıt yaptırmak için tam teşekküllü devlet hastanesinden yüzde 40 ve üzerinde engelli olduğunu gösteren bir engelli raporu alınması gerekiyor. Engelliler birime internet üzerinden de kayıt yaptırabiliyorlar.
- Destekli İstihdam ve İş Koçluğu:
Kadıköy Belediyesi’nin bu konuda bir ilki gerçekleştirdiğini ifade eden Engelsiz Sosyal Hizmet Merkezi Sorumlusu Demet Gülaldı, Destekli İstihdam ve İş Koçluğu projesini otizmde uygulayan ilk belediye olduklarını belirtti. Gülaldı, bu modeli başarıyla uygulayarak otizmli bir bireyin istihdamını sağladıklarını ifade etti.
- Tekerlekli Sandalye Şarj İstasyonu:
Engelli bireyin tekerlekli sandalye aküsünü şarj edebilmesi için düşünülen istasyonlar, Kadıköy Belediyesi bahçesi, Bahariye Caddesi ve Kalamış Parkı’na yerleştirildi. Kalamış Parkı tamamen engelsiz park haline getirildi. Engelli bireyler için bir tuvalet ve anneler içinde bebek bakım ünitesinden oluşan bir ünite yapıldı.
- Okullarda farkındalık çalışması:
Düzenli olarak okullara gidip ortaokul ve lise öğrencilerine engellilik anlamında eğitimler veriliyor. Bu dönem haftada 2 okul olmak üzere ilçemizde toplamda 30-32 okulda eğitimler verildi. Eğitimlere psikolog ve özel eğitimci, merkez bünyesinde çalışan tekerlekli sandalye kullanıcısı uzman görevli katılıyor. 2 meslek elemanı gidip öğrencilere engelli farkındalığı anlamında eğitimler veriyor.
- Sosyal Yaşam Birimi:
Kadıköy Belediyesi Engelsiz Sosyal Hizmet Merkezi’nde, ebeveynlerin hastane randevusu, alışveriş vb. gibi acil işleri çıktığında çocuklarını yarım gün veya birkaç saat gönül rahatlığıyla bırakabilecekleri bir sosyal kulüp var.
Engelsiz Sosyal Hizmet Merkezi’nde yapılan resim, ritim, el sanatları, dans, drama gibi atölye çalışmalarıyla engelli bireylerin sosyalleşmesi, hobi edinmeleri, özgüvenlerinin artması sağlanıyor. Sinema, tiyatro, yemek, piknik, yaz kampı gibi sosyal etkinlikler de unutulmuyor.