Festival, futbol, samba; Brezilya
Türkiye’de Brezilya kültürünü tanıtan tek kurum olma özelliğini taşıyan, Kadıköy’deki Brezilya Kültür Merkezi, Türkiye’de yaşayan Brezilya vatandaşları ile bu kültüre ilgi duyanların buluşma noktası…
Ziverbey’de, cadde üzerinde bir Kadıköy apartmanındaki bir dairede konuşlanan Brezilya Kültür Merkezi, Türkiye ve Brezilya’nın buluşma noktası olarak hizmet veriyor. Merkezin kurucusu Can Gümüş, grafik tasarım okumuş bir müzisyen. Bundan 7 yıl evvel hem farklı bir kültürle tanışmak hem de müzikal çalışmalar yapmak üzere Brezilya’ya gitmiş. 1 yıllığına planladığı bu seyahat, Brezilya’dan çok etkilendiği için 3-4 seneye uzamış. Sonrasında yani 2003 yılında Türkiye’ye dönüş yaparak, müzisyenliğe devam etmeye başlamış. Brezilya’dan dönmüş dönmesine ama orayı unutamamış; insanlarını, kültürünü... İstanbul’da çok fazla Brezilyalı yaşadığını öğrenince, onlarla Türk vatandaşlarını bir araya getirmek istemiş. Çünkü kendisi Brezilya kültüründen oldukça etkilenmiş ve bunu ülkesindeki insanlarla da paylaşmak istemiş.
Gümüş, “Brezilyalılar farklılar. Hep denir ya Türkler Brezilyalılarla çok benzer diye. Alakası yok, çok farklılar. Müzik kültürü, eğlence kültürü, yemek kültürü… Dili çok etkiliyor beni mesela, müzikal bir dil bence Portekizce. Her eyaletin farklı kültürlerinin olması; farklı müzik anlayışları, farklı yemek kültürlerinin olması ilginç. Ayrıca sinema sektöründe, futbolda çok başarılılar.” diye anlatıyor ilgisini.
Can Gümüş,Flavia Azevedo ve Roberto de Souza (soldan sağa)
ZİVERBEY’DEKİ BREZİLYA MEKÂNI
Can Gümüş, bir arkadaşının da önerisiyle 2013 Eylül’ünde Brezilya Kültür Merkezi’ni kurdu. Brezilya Konsolosluğu tarafından desteklenerek onaylanan, ilk ve tek resmi kültür merkezi olan Brezilya Kültür Merkezi’nin amacı Brezilya dilini ve kültürünü en doğru şekliyle tanıtmak, Brezilya ile Türkiye arasındaki kültürel ilişkileri derinleştirmek.
Mekânları Kadıköy-Ziverbey’de. Başka bir yer pek düşünmemiş zaten Can Gümüş zira kendisi doğma büyüme Kadıköylü ve burayı çok seviyor. Şimdilerde Brezilya Kültür Merkezi’nde düzenli çalışan 5’i Brezilyalı, 4’ü Türk olmak üzere 9 kişilik bir ekip var. Aynı zamanda hem etkinliklerden faydalanan hem de etkinliklerin düzenlenmesine destek olan İstanbul’da yaşayan Brezilya vatandaşları var.
Brezilya Kültür Merkezi’nin ilk etkinliği 2015 yazında Kadıköy-Moda’da yapılmış. Beklenenin çok üstünde bir katılım olmuş. Merkez, kurulduğundan bu yana her yıl 1-2 kere festival yapıyor. Ayrıca Brezilya’dan gelen sanatçıların resim ve fotoğraf sergileri, Portekizce dersleri, samba kursları, konserler, gastronomi atölyeleri, konserler ve konferanslar gibi küçük etkinlikler düzenleniyor. Tüm bu etkinliklerin yanı sıra gerek İstanbul’da yaşayan Brezilya vatandaşlarına gerekse de Brezilyalılarla evli Türk vatandaşlarına çeşitli konularda destek sağlıyorlar.
İSTANBUL’DA RİO KARNAVALI!
Brezilya Kültür Merkezi, Brezilya’da her yıl haziranda yapılan Festa Junina (Haziran Partileri) etkinliğini, yaz aylarında İstanbul’a taşıyor. Şimdiye dek 3 kez yapılan bu festivalin dördüncüsünü de ağustos gibi yapmayı hedefliyorlar. Ayrıca Brezilya’nın bağımsızlık gününün olduğu eylül ayında da bir festival daha yapılması planlar arasında.
Can Gümüş’e “Sitenizde Brezilya ile eş zamanlı etkinlikler düzenlediğinize dair bir cümle var. Mesela İstanbul’da da bir Rio Karnavalı düzenler misiniz?” diye soruyorum, yanıt veriyor; “Dansçıların, müzisyenlerin olduğu küçük etkinlikler yapıyoruz zaten ama oradaki gibi bir şey yapmak için büyük bir bütçe lazım maalesef. Ama öyle bir hayalimiz var!” diye yanıtlıyor.
Brezilyalı çift anlatıyor
Can Gümüş’ün verdiği rakamlara göre en çok İstanbul, Ankara, İzmir, Artvin, Trabzon, Antalya olmak üzere Türkiye genelinde 500 Brezilyalı kişi yaşıyor. İstanbul dışındaki Brezilyaların çoğu bir Türk ile evlenmiş Brezilyalı kadınlar. İstanbul’daki Brezilyalılar ise çoğunlukla futbolcu, İngilizce öğretmeni veya tercüman olarak çalışıyorlar. Onlardan biri de 4 yıldır Türkiye’de yaşayan Brezilyalı psikolojik danışman çift Roberto de Souza ve Flavia Azevedo. Çift, Brezilya Konsolosluğu işbirliğiyle Türkiye hapishanelerdeki Brezilyalılara (ve Portekizce konuşan diğer kişilere) destek ve danışmanlık yapıyorlar. Çiftin Türkiye’ye dair izlenimleri şöyle;
- Türkiye’yi seviyoruz. Ülkenizin her bölgesinde çalışabiliriz, fark etmez. Ama Brezilyalı popülasyonun çoğu burada olduğu için İstanbul’dayız.
- Türkler ile Brezilyalılar kültürel olarak çok farklıyız aslında fakat karakter olarak çok benziyoruz. Türkler, yabancılara karşı açık insanlar. Mesela Avrupalılar daha kapalı. Bu noktada Türkler ile Brezilyalılar benzeşiyor. Ayrıca yardımsever ve çalışkan oluşumuz da benziyor.
- Brezilya ile Türkiye arasındaki ilişkiler de iyi. Türkiye’de her zaman her yerde iyi ağırlanıyoruz, hiçbir şekilde önyargıyla karşılaşmıyoruz. Burada kendimizi evimizde gibi hissediyoruz.
- Brezilya, dünyadaki 70 ülkeye vize uygulamıyor. Türkiye de bunlardan biri. Türklere, Brezilya’yı görmelerini tavsiye ederiz.