Fotoğraflar, Çamlıca Kız Lisesi'ni yaşatmak için…
Çamlıca Kız Lisesi mezunları, yıllarca içinde eğitim gördükleri tarihi Ahmet Ratip Paşa Konağı’nı yaşatmak ve restorasyonla yeniden ayağa kaldırmak için bir fotoğraf sergisi düzenliyor.
Semra ÇELEBİ
İstanbul’un o eski güzel çehresinde büyük payı olan Mimar Kemalettin Bey’in en önemli ahşap eserlerinden tarihi Ahmet Ratip Paşa Köşkü, tıpkı benzerleri gibi kaderine terk edilmiş durumda. Hayatlarının en coşkulu, en güzel yıllarını Acıbadem’deki bu konakta geçirmiş olan Çamlıca Kız Lisesi’nin eski mezunlarıysa, bu tarihi köşkle birlikte hatıralarına da sahip çıkıyorlar.
Çamlıca Kız Liseliler Derneği İstanbul Şubesi, uzun süre eğitim gördükleri sonra da kaderine terk edilen bu özel konağı yaşatmak ve restorasyonunu sağlamak için bir fotoğraf sergisi düzenliyor. 11 Mart Pazartesi günü Kadıköy Belediyesi Şehremaneti Binası Merkez Sanat Galerisi’nde açılacak olan sergide Çamlıca Kız Lisesi’nin eski ve son dönem fotoğrafları yer alacak. Çamlıcalı Dr. Hatice Baltacıoğlu ve fotoğraf eğitmenleri Metin Kop eşliğinde, lise yıllarının geçtiği tarihi konağı fotoğraflayan Çamlıca Kız Lisesi mezunlarının, okulun iç ve dış mekânlarında çektiği 70 fotoğraf, sanatseverlerle buluşacak. Liselerine sahip çıkan mezunlar, fotoğraf sergileriyle ilgili şunları söylüyorlar:
“Mimari tarihimizin özel bir örneği olarak yıllara göğüs geren ama son nefesini yaşayan Ratip Paşa Konağı (Çamlıca Kız Lisesi) köşk binasının acilen restore edilmesi amacını taşıyan fotoğraf sergisi; Acıbadem caddesi üzerinde, çam ağaçları arasında, böyle olağanüstü bir yapı olduğunu bilmeyenleri hayrete düşürürken, Çamlıca Kız Liselilerin anılarını canlandıracak ve kültür hayatımızda yer alan başarılı kadınların nasıl değerli bir mekânda değerli hocalarla yetiştiğini gözler önüne serecek. Kartal kanatlı lisemiz kara ve yağmura teslim, her gün biraz daha harap oluyor. Tarihçilerimiz Pargalı İbrahim Paşanın kayıp sarayını aramak yerine yok olmadan bir tarihi mirasımıza sahip çıkarak kamuoyu yaratabilirler. Her fotoğraf karesinin ayrı bir anlam taşıdığı bu amatör sergiyi gezerek tarihimize ve geleceğimize sahip çıkmak için bir adım atabilirsiniz.” Kadıköy Belediyesi Şehremaneti Binası’nda 11 Mart Pazartesi saat 17.00’de bir kokteylle açılacak olan “Çamlıca Kız Lisesi Fotoğraf Sergisi” 18 Mart’a kadar ziyaret edilebilir.
AHMET RATİP PAŞA KONAĞI
Köşk, Acıbadem semtinde ve bu isimle anılan cadde üzerinde. Etrafındaki tarihi köşklerden hemen hemen hiç birisi bugün mevcut değil. Ahmet Ratıp Paşa'nın ahşap, dört katlı, beyaz boyalı köşkü bir bahçe içinde ve çok güzel bir manzarası var. Uzaktan bakıldığında uçmaya hazırlanan bir kartalı andıran bu muazzam yapının kademeli arka bahçesi Faik Bey Mescidi Sokağı'na kadar uzanıyor.
Acıbadem’de ihtişamlı görüntüsüyle hâlâ insanları büyüleyen köşkün tarihi de bir o kadar renkli. Bütün kapı ve pencereleri oyma sanatçıları tarafından yapılan 54 odalı köşkün, merdiven korkuluklarında değerli bakara kristali kullanılmış. Bütün ahşap aksamı Viyana'da yapılarak getirilmiş. Ahmet Ratıp Paşa'nın yazlık köşkü, 30 bin 929 metrekarelik büyük bir bahçe içinde bulunuyor. Yapının bütün kapı ve pencereleri, oyma sanatçıları tarafından bir kuyumcu hüneriyle, mücevher gibi işlenmiş. Merdiven başlarında kristal avizeler bulunuyor. Tarihî binada bulunan odaların bir kısmı, yıllar önce burada eğitim veren Çamlıca Kız Lisesi'nin yemekhanesi ve yatakhanesi olarak kullanılıyordu. Ahmet Ratıp Paşa Köşkü, 1908 İkinci Meşrutiyeti'nden sonra bahçesi ve bütün müştemilâtı ile beraber, bakanlık adına okul yapılması amacıyla satın alınmış. Burada, Acıbadem Yatılı Numune Kız Lisesi açılmış. Okul kısa zamanda kapanmış ve yerine İnas (Kız) Sultanîsi açılmış. Bu, Cumhuriyet dönemine kadar devam etmiş ve Birinci Dünya Savaşı’yla birlikte kapanan ve savaşın hemen ertesinde yeniden açılan okul Çamlıca Kız Lisesi adını almış. 1923-1934 yılları arasında Çamlıca Ortaokulu olarak hizmet veren okul, 1939-1940 öğretim yılında yapılan bir düzenlemeyle Çamlıca Kız Lisesi’ne dönüştürülmüş ve yatılı olarak hizmet vermeyi sürdürmüş.
MİMAR KEMALETTİN: “ZAVALLI İSTANBUL…”
1900’lerin başında Osmanlı’nın son, Cumhuriyet’in ilk yıllarında İstanbul’a çok önemli eserler kazandıran, Çamlıca Kız Lisesi’nin de mimarı olan ayrıca bugün kullandığımız 20 TL’nin üstünde resmi bulunan Kemalettin Bey’in sözleri, aradan geçen bir asra rağmen sizce de geçerliliğini korumuyor mu? “Zavallı İstanbul! Son düşüş devrinde imâr adı altında ne câhilane, ne zafimâne yıkıma uğradı. Üçüncü Selim´den sonra, eski Türk sanatının incelik ve temizlikle millî ruh doğuran eserleri takdir edilmedi; batı tesiri altında batının bakış açışıyla kabalaşma başladı... Asırlar içinde gelişe gelişe yüzey süslemesinin en kıymetlı eserlerini üretmiş olan koca bir sanat birikimi çirkin görülmeye başlandı ve neticede millî sanatımızı yitirdik. Ziyân ettik, koruyamadık... Batının seri imâlatcıları karınlarını şişirdiler ama aklımız başımıza gelmedi... Hatta onların memleketimize döktüğü ruhsuz tek tip yapılar gözümüze güzel görünmeye başladı. Sonuçta bu surette iktidarsız ve câhil halde kaldık”