Getafe yurttaş katılım modeli
Dünyadan ve Türkiye’den yerel yönetim deneyimleri yazı dizimize İspanya’nın Madrid Özerk Bölgesi (Comunidad de Madrid) içerisinde yer alan Getafe’nin yurttaş katılım modeli ile devam ediyoruz
Madrid şehrinin bir uzantısı olarak gelişen Getafe 2014 yılı verilerine göre, 173 bin 057 kişinin yaşadığı bir kent. Coğrafi olarak İber Yarımdası’nın orta kısmında bulunan şehir, Madrid’in 13 km güneyinde yer alıyor. Kent, Madrid’e yakınlığının verdiği avantajla, Madrid Özerk Bölgesi içinde önemli bir sanayi merkezi konumunda.
Sendikal faaliyetlerin oldukça güçlü olduğu kentte 2011-2015 arası dönem hariç, 1979’dan beri sosyal demokrat bir siyasi parti olan İspanyol Sosyalist İşçi Partisi'ne (Partido Socialista Obrero Español) mensup belediye başkanlarınca yönetiliyor. Kentin ilk kadın belediye başkanı olan Sara Hernández Barroso da bu partinin adayı olarak, 2015 yılında göreve başlamış.
173 bin nüfuslu kent yerel yönetimde yurttaş katılımını esas alıyor.
GÖNÜLLÜ GETAFE
Gönüllü Getafe yurttaşların çeşitli kuruluşların ve/ veya belediyenin düzenlendiği etkinliklerde gönüllü olarak çalışmasını düzenlemek amacıyla oluşturulmuş olan bir ağ. Gönüllü Getafe, herhangi bir koşul olmaksızın, tüm yurttaşların katılımına açık bir şekilde yürütülüyor. Gönüllülük faaliyetlerini düzenlemek için oluşturulan bu ağ sayesinde, gönüllülerin çalışma yürütmeyi istedikleri ilgi alanları belirleyip çeşitli eğitim planları sunulabiliyor.
ŞEFFAFLIK PORTALI
Şeffaflık Portalı (Portal de la Transparencia) adını taşıyan bir internet portalı sayesinde, belediye yapısına ve iç işleyişine ilişkin, yurttaşlara detaylı bilgi aktarımında bulunuluyor. Belediyenin, mali yapısına ilişkin raporlar, belediyenin kurumsal gündemi, kamudaki iş imkanları, kentin ve belediyenin idari mekanizmaları, kiralanmış ya da satın alınmış resmi araçların listesi, belediyenin varlıklarına ve ödemelerine ilişkin bir envanter, belediye meclis kararları gibi pek çok bilgiye bu platformda yer veriliyor. Bu portalda, yurttaşların, kurum ve kuruluşların belediye yetkililerine yönelttikleri sorulara ve bu sorulara yetkililerce verilen cevaplara ilişkin bilgiler de bulunuyor.
Belediyenin resmi internet sitesinde, çeşitli siyasi düşüncelerin paylaşılabileceği bir alan ve tartışma platformu da bulunuyor. Yurttaşın karar alma süreçlerine doğrudan katılımını arttırabilmek için, platformda, yurttaş katılımına ilişkin yönetmeliğe, belediye meclisi ve diğer katılım yollarına ilişkin bilgilere yer veriliyor.
BELEDİYE BÜTÇESİ AÇIK
Getafe’de belediye bütçesinin oluşturulması, yurttaş görüş ve önerilerine açık. Belediye sitesinde ayrıca kent sakini başına düşen bütçe fazlası (veya açığı), yatırım miktarı, vergi geliri, borçluluk durumu, altyapı yatırımı düzenli aralıklarla yayınlanıyor.
Benzer bir yaklaşımla, şehir ve bölge planlamasına ilişkin yürütülen çalışmalar ve yapılan anlaşmalar da kamuoyuyla paylaşılıyor. Belediyenin çevre programı ve politikaları portal aracılığıyla paylaşılıyor.
YURTTAŞ KATILIMI YÖNTEMLERİ
Getafe’de yurttaş katılım yollarının işlerlik kazanması için, mahalle ve meclis toplantıları, katılımcı bütçe yapılması sağlanıyor. Bu mecralarda nasıl çalışma yürütüldüğüne, nelere dikkat edilmesi gerektiğine ve kişilerin süreçlere nasıl dâhil olabileceğine dair bilgilendirme broşürleri hazırlanıyor.
ÇOCUK VE GENÇ KATILIMI
Çocuk ve ilk gençlik çağındaki bireylerin belediyenin karar alma süreçlerine doğrudan katılımını sağlamak amacıyla, 9- 16 yaş aralığında, 60 kız ve erkek çocuk ve gençten oluşan Getafe Çocuk ve Ergen-Genç Katılım Komitesi belediyenin karar süreçlerine doğrudan katılım mekanizması olarak işliyor. Bu amaç doğrultusunda, komite, iki haftada bir Cuma günleri Kent Merkezi’nde, oyunlar ve atölyeler aracılığıyla kendilerini ilgilendiren konularda öneri ve çalışmalarda bulunmak amacıyla bir araya geliyor. Yılda iki ya da üç defa, karar mercileriyle bir araya gelip fikirlerini ve önerilerini paylaşıyorlar. “Sizin haklarınız sizin elinizde” adını taşıyan çizim ve öykü yarışmasının komisyonu, çocuk ve ilk gençlik çağındaki gençlerin katılımıyla oluşturulmuş. Kentte Çocuk Hakları Sözleşmesinin kabulünün yıl dönümünde, her yıl bir şenlik düzenlenmekte ve sözleşme maddelerinin duyurusu yapılıyor.
Gençlerin karar alma süreçlerine doğrudan katılımını arttırmak amacıyla ise Gençlik Meclisi oluşturulmuş. Gençlik Meclisi, çeşitli gruplarla işbirliği yapıyor. İzcilik gruplarından sosyalist gençlik örgütlerine, sanat topluluklarından Kızılhaç’ın gençlik örgütüne, spor kulüplerinin, sendikaların ve dini kuruluşların gençlik örgütlerine pek çok kurum ve kuruluş gençlik meclisinin içinde yer alıyor.