“Haydarpaşa Kitabı: Kent, Mekân, Mücadele” yazarları okurlarıyla buluştu
Kadıköy Belediyesi Kültür Yayınları tarafından basılan “Haydarpaşa Kitabı: Kent, Mekan, Mücadele” kitabının yazarları, İstanbul Kitapçısı Kadıköy şubesinde düzenlenen söyleşide okurlarıyla buluştu
Kadıköy Belediyesi Akademi ve Kadıköy Belediyesi Kültür Yayınları'nın hazırladığı, Akademi Serisi'nin ilk kitabı olan “Haydarpaşa Kitabı: Kent, Mekân, Mücadele” geçtiğimiz yıl okurlarla buluşmuştu. Yeni baskısı yapılan kitap için 15 Ekim Cumartesi günü İstanbul Kitapçısı Kadıköy şubesinde söyleşi ve imza günü düzenlendi. Kitabın editörü olan araştırmacı Ayça Yüksel’in moderatörlüğünü yaptığı söyleşiye, Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı, makaleleriyle kitapta yer alan Döndü Toker, Gül Köksal, Fuat Ercan, röportajlarıyla kitaba katkı sunan Haydarpaşa Dayanışması üyeleri İshak Kocabıyık, Tugay Kartal ve Ayşen Dönmez konuşmacı olarak katıldı.
"BİZİM İÇİN ÇOK ÖNEMLİ”
Söyleşinin açılış konuşmasını yapan Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı “Bizim için basit ve normal bir kitap değil, bu mücadelenin anlatıldığı bir kitap. Bu mücadele yeni değil tarihi olan bir mücadele. Bu kitap bir yaşam alanına, bir kültürel alana insanların belki İstanbul’a geldiği zaman ilk gördükleri binaya sahip çıkmasının tarihidir. Bu kitabı yayımlamak bizim için çok önemli. Yerel yönetimlerin kendi bölgelerindeki bu tür mekânlara sahip çıkması gerekiyor. Emeği geçen herkese çok teşekkür ediyorum.” dedi.
Haydarpaşa Garı’nın şu an kapalı olmasının pek çok şeyi etkilediğini söyleyen Ayça Yüksel, “Haydarpaşa’yı erişilebilir bir ulaşım hakkı olarak düşünmeliyiz. Marmaray’ın yapılması kentin ulaşım alışkanlıklarını belirli ölçüde değiştirdi. Ama yine de Haydarpaşa’ya ihtiyaç var. Çünkü şehir ulaşım konusunda çeşitlenmeye ihtiyaç duyuyor. Haydarpaşa’nın eskiden sağladığı imkanları düşünürsek tren vapur bağlantısı bakımından belki de dünyanın hiçbir şehrinde olmayan bir özelliğe sahipti. Şimdi biraz daha zorlaştı.” diye konuştu.
“BÜTÜN OLARAK ELE ALMALIYIZ”
Kitapta “Mekân Krizi” başlığıyla makaleleri bulunan Prof. Dr. Gül Köksal; Anadolu Demiryolu bütünselliği bağlamında Haydarpaşa Garı, limanı ve istasyonları üzerine değerlendirmelerde bulundu. Kentsel dönüşüm uygulamalarının kenti bambaşka bir şeye dönüştürdüğünü söyleyen Köksal, şöyle devam etti: “ Haydarpaşa’yı ele alırken garı, istasyonları ve limanı bir bütün olarak ele almalıyız. Dönüşüm parçalı gibi görünse de bütün bu değerin kendisine müdahale ediliyor. Kullanım değeri çok yüksek olan, çok canlı ve aktif olan bir yerin parçalanışına tanık oluyoruz. Kent hakkı dediğimiz şey sadece kentsel imkanlara kavuşmak değil aynı zamanda kentin kendisini de dönüştürmektir. Hak ve yaşama dair mücadele aslında bizim nasıl yaşamak istediğimizin de bir parçası.”
Köksal kent hakkı mücadelelerinin de birbiriyle bağlantı olduğunu ifade ederek Haydarpaşa Garı ve gar için verilen mücadelenin de bu anlamda çok önemli olduğunu ekledi. Yine aynı başlıkta konuşan Prof. Dr. Fuat Ercan da demiryollarını ulaşım ve ekonomik kalkınma bağlamında tartıştı. Ercan, Haydarpaşa Garı ile tüm diğer istasyonların ortak bir paydada ve hüzünde eşitlenebileceğini söyledi.
Kitaba “Kentsel Gündelik Yaşam” başlıklı makalesiyle katkıda bulunan akademisyen Döndü Toker ise Haydarpaşa Garı’nın Yeşilçam Sineması’ndaki kullanımına ilişkin konuştu. Toker, “Haydarpaşa’ya dair çok film var ancak bir aktör olarak çok az görülür. Haydarpaşa tıpkı Taksim ve belirli mekanlar gibi Yeşilçam’ın ya da sinemanın temel ve doğal arka planı olarak yer almıştır. Haydarpaşa sinemada ‘ben buradayım’ diyen bir yerdir.” dedi.
EMEK, MÜCADELE TARİHİ
Haydarpaşa Garı ve çevresinin dönüşümü için başlatılan projelerin ve bu planların nasıl iptal edildiğini özetleyen Tugay Kartal, şu bilgileri paylaştı: “Haydarpaşa Garı’nda eskiden mevcut olan peronlardan üç tanesi yeniden yapılacak. Haydarpaşa’ya dört adet hızlı tren yolu, liman gar sahasına da hızlı trenlerin bakımı için iki yol yapılacak.”
Kitabın röportaj kısmında yer alan İshak Kocabıyık Haydarpaşa Garı’nın dünden bugüne gelişen emek tarihinden bahsetti. Emekli bir demiryolu personeli olan ve uzun yıllar Haydarpaşa Garı’nda çalışan Ayşen Dönmez de bir kadın olarak demiryollarında çalışmanın zorluklarını anlattı.
KİTAPTA NELER VAR?
Kadıköy Belediyesi Kültür Yayınları Akademi Serisi’nin ilk yayını olan “Haydarpaşa Kitabı: Kent, Mekân, Mücadele” kitabı Kadıköy Belediyesi Kültür Yayınları Akademi Serisi’nin ilk yayını olma özelliğini taşıyor. Akademi Serisi’nin temeli; kentlerin daha adil, ekolojik, özgür ve demokratik bir yapıya kavuşmasını sağlamaya yönelik bir perspektifle bilgi üretimine ve paylaşımına dayanıyor. “Haydarpaşa Kitabı: Kent, Mekân, Mücadele” de bu çabanın ilk adımı olarak tanımlanıyor. Kitabın içerik çalışması açık bir makale çağrısı ile başladı. Bu çağrı ile Haydarpaşa Garı ve çevresi üzerine mekân, mimari, sendikal mücadele, kentsel muhalefet, sinema ve arkeoloji alanlarında hazırlanan araştırmalar toplandı. Birçok akademisyen makaleleri ile kitapta yer aldı.
Haydarpaşa Garı’nın geçmişten günümüze uzanan hikayesi, mekân, kent ve mücadele olarak birbiriyle ilişkili üç temel kentsel boyuta tekabül edecek alt başlıklarla derlendi. “Mekân Krizi” başlıklı ilk bölümde, Haydarpaşa’nın dönüşümüne odaklanan çalışmalar; “Kentsel Gündelik Yaşam” başlıklı ikinci bölümünde, Haydarpaşa’nın kent hayatına kazandırdığı değerlere odaklanan çalışmalar; “Mücadelenin Mekânı” başlıklı üçüncü bölümde ise Haydarpaşa Garı’nın kuruluşundan itibaren ortaya çıkan toplumsal hareketler birikimine odaklanan çalışmalar bir araya getirildi.