Isınma ve aydınlanmanın serüveni bu müzede
İnsanoğlunun ısınma ve aydınlatmada kullandığı geçmişe ait 2 binden fazla nadide eser “Çağlar Boyu Aydınlatma-Isıtma Araçları” müzesinde sergileniyor
Mustafa SÜRMELİ
İnsanlık tarihinin en önemli buluşu ateş ile başlayan ısınma ve aydınlatmanın bugüne kadar geçirdiği aşamalar Kadıköylü Mehmet Yaldız’ın Beykoz Çavuşbaşı’nda kurduğu “Çağlar Boyu Aydınlatma-Isıtma ve Çeşitli Koleksiyonlar Müzesi”nde.
Eserlerin hemen hepsi Mehmet Yaldız’ın 55-60 yıldır derlediği koleksiyonlardan oluşmakta. Geniş bir salonu bulunan müzede farklı dönemlere ait kandiller, çini sobalar, mum veya gazla çalışan el fenerleri, şamdanlar, ilk bulunan matkaptan, su terazisine kadar ilgiyle izleyeceğiniz birçok eski buluş örnekleri mevcut. Anadolu’da kullanılmış olan 210 tuğla çeşidinin yer aldığı tuğla koleksiyonu, 1867’de İngiltere’de yapılmış ilk şofben, ilk pil, radyo, gramofon örnekleri, bir eşi Fransa’da Louvre Müzesi’nde bulunan kandil ilgi çeken eserler arasında. Yaldız’ın, günümüzdeki röntgen cihazının icadına vesile olduğunu belirttiği yumurta kontrol lambası ve günümüzde bilinmeyen daha pek çok araç gereç ziyaretçilerini bekliyor.
MÜZE HAYALİ GERÇEK OLDU
Müzenin kurucusu Mehmet Yaldız’ın, daha 12 yaşındayken bulduğu kandil sayesinde aklına takılan; “Acaba yüzyıllar önce insanlar nasıl aydınlanıyordu?” sorusu onu, çeşitli araştırmalara ve koleksiyonculuğa yönlendirmiş. 18 yaşına geldiğinde müze kurmaya karar veren Mehmet Yaldız yaklaşık 40 yıl sonra bu hayalini gerçekleştirmiş. Yaldız, kendi imkân ve gayretleriyle kurduğu “Çağlar Boyu Aydınlatma-Isıtma Araçları” müzesinde, geçmişte ısınma ve aydınlatmada kullanılan 2 bini aşkın nadide eseri bir araya getirmeyi başarmış.
ÜÇ BOYUTLU FOTOĞRAFLAR
Müzede, günümüzdekilerin atası diyebileceğimiz bir fotoğraf gösterme makinesi de mevcut. Fotoğrafları üç boyutlu olarak izlemek mümkün. Birinci Dünya Savaşı ile Çanakkale Savaşları’ndan üç boyutlu fotoğraflar bulunduğunu söyleyen Yaldız, zamanın teknolojisi dikkate alındığında özel bir alet olduğunu belirttiği slayt makinesinin, dönemin kralları, mareşalleri veya paşalarına gönderilmiş olabileceğini de ifade etti. Yaldız, “Yüz yıllık. Çalışmaz haldeydi. Paramparçaydı ama günlerce uğraştım. Çalışır hale geldi” dedi.
Mehmet Yaldız’ın 1991’de ziyarete açtığı Çağlar Boyu Aydınlatma-Isıtma ve Çeşitli Koleksiyonlar Müzesi, Türkiye’nin sayılı özel müzelerinden biri olarak nitelendiriliyor. Pazartesi günleri kapalı olan müze Beykoz Çavuşbaşı Çengeldere Mahallesi’nde bulunuyor.
www.aydinlatmaveisitmaaraclarimuzesi.com