İstanbul depreme karşı nasıl güçlendiriliyor?
İBB’nin “10 Adımda İstanbul Depreme Karşı Güçleniyor” raporuna göre İstanbul’un her iki yakasında yer alan 15 ilçede, toplam 164,58 hektar alanı kapsayan 21 proje alanında, kentsel dönüşüm proje çalışmaları sürüyor. “KİPTAŞ İstanbul Yenileniyor” kapsamında 3 adet kentsel dönüşüm uygulaması tamamlandı
İBB’nin Depreme Karşı Bugün Kadar Gerçekleştirdiği Projelere ve Uygulanacak Yol Haritasına ilişkin hazırladığı rapor yayımlandı. “10 Adımda İstanbul Depreme Karşı Güçleniyor” raporunda afetlere karşı bugüne kadar gerçekleştirilen çalışmalar ve İstanbul’u dirençli bir hale getirmek için yapılacak projeler on adım altında sıralandı. Raporun birinci bölümünde afetlere karşı bugüne kadar gerçekleştirilen çalışmalara yer verilirken ikinci bölümünde İstanbul’u afet öncesi, afet anı ve afet sonrasında dirençli bir kent haline getirerek güçlendirecek projeler, “azaltma, hazırlık, müdahale, toparlanma” aşamalarına ait detaylara yer verildi.
DÖNÜŞÜM DEVAM EDİYOR
Rapora göre İstanbul geneli acil olarak yıkılması gereken bin 556 riskli yapı bulunuyor. “Hızlı Tarama” ile yapılan incelemelerde İstanbul genelinde 318 binada deprem güvenliğinin hemen hemen hiç olmadığı tespit edildi, bu binaların tahliye ve yıkım işlemleri devam ediyor. İstanbul’un her iki yakasında yer alan 15 ilçede, toplam 164,58 hektar alanı kapsayan 21 proje alanında, kentsel dönüşüm proje çalışmaları sürüyor. KİPTAŞ İstanbul Yenileniyor kapsamında 3 adet kentsel dönüşüm uygulaması tamamlandı. 11 projenin inşaatı ise devam ediyor. 17 proje için ise uzlaşma süreci yürütülüyor. Proje kapsamında 5 bin 538 bağımsız birim teslim edildi, 4 bin189 bağımsız birimin ise yapımı devam ediyor. Projelendirme süreci devam eden 17 projede ise 2 bin 48 bağımsız birimin üretilmesi planlanıyor.
Raporda, uzlaşma sürecinde 303 başvurunun bulunduğu bilgisi paylaşılırken, “başvurular 26 ilçe ve 100 mahalleyi kapsayan 8 bin 618 bağımsız birimde 8 bin 154 konut, 464 ticari birimden oluşmakta ve yaklaşık 32 bin 616 kişiyi etkilemektedir.” ifadelerine yer verildi. 2 bin 95 bağımsız birimden oluşan 4 adet sosyal konut projesi ve 418 bağımsız birimden oluşan 3 adet kentsel dönüşüm projesi tamamlanırken, bin 226 bağımsız birimden oluşan 1 adet kentsel dönüşüm projesi ise devam ediyor.
İBB Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü tarafından yürütülen kentsel dönüşüm projeleri kapsamında 10 bin 699 bağımsız birimin projelendirme ve uygulama çalışmaları devam ediyor. Riskli yapı tespiti yapılan 181 bağımsız birim için kira yardımı yapılırken, tahliyesi devam eden 208 bağımsız birim için kira yardımı yapılmaya başlanacak. Tahliye edilmesi planlanan 2 bin 381 bağımsız birim için de kira yardımı yapılması planlanıyor.62 adet tarihi yapı (kamusal kullanım ve anıt eser) güçlendirilerek restore edildi. 40 tarihi yapının güçlendirme ve restorasyon çalışmaları devam ediyor.İstanbul genelinde 3 bin 500 metruk tarihi yapı tespit edilerek 985 yapı özelinde işlem başlatıldı.
HARİTALAR TAMAMLANACAK
İstanbul fay hatlarının ayrıntılı jeolojik, jeofizik ve jeodezik incelemelerinin kısa vadede tamamlanması planlanıyor. İstanbul genelinin yüzde 66’sının çalışmaları tamamlandı. Yüzde 22’lik kısmını oluşturan 257 kilometrelik alanın mikro-bölgeleme çalışmasının da 2024 ocak ayı itibariyle tamamlanması öngörülüyor. Yüzde 12’lik bölümünün kısa vadede tamamlanması ile İstanbul geneline ilişkin detaylı mikrobölgeleme haritaları tamamlanmış olacak. İstanbul için jeoloji ve jeofizik haritalarının güncellenmesi, örtülü fayların tespit edilmesi, fay hareketlerinin tespiti, arazi çalışmalarının CBS tabanlı olarak kısa vadede tamamlanması hedefleniyor.
Raporda, içerisinde enerji, su, barınma ve atık gibi kritik ihtiyaçların hazır olduğu 33 deprem parkı, orta vadede ise 70 deprem parkının daha kente kazandırılacağı bilgisi paylaşılırken, şu bilgilere yer verildi: “Her biri 800 metrekare olmak üzere 8 adet yüzer iskelenin imalatı yapılacak. Söz konusu iskeleler; afet öncesinde Boğaz’ın kuzey kesimlerinde yer alan Poyrazköy, Garipçe, Anadolu Kavağı, Sarıyer, Çayırbaşı mevkiinde konuşlandırılacak, afet sonrası ise kent merkezlerine intikal ettirilecek. Çalışmaların 15 ay içerisinde tamamlanması planlanıyor.”
ARAMA VE KURTARMA
İtfaiye birimlerinin afet anında operasyonel açıdan erişebilirlik haritasının oluşturulması ve eksiklik görülen yerlerde itfaiye birimi konumlandırılması için de orta vadede planlanlar hazırlandı. Anadolu yakasında 18, Avrupa yakasında ise 32 adet olmak üzere toplam 50 istasyonun yapım / güçlendirme çalışmaları planlandı. Kısa vadede toplam 2 bin itfaiye eri personel alımının gerçekleştirilmesi planlanıyor. Afet sonrası yapı hasar tespitlerine yönelik drone ve uydu görüntülerinin işlenmesine yönelik model oluşturuldu. Bu kapsamda; Türkiye’nin tek hava lidar cihazı, 50 adet insansız hava aracı filosu ve mobil lidar cihazlarından oluşan yapay zekâ destekli hasar tespit sistemi geliştirildi. Sistem sayesinde 12 saat içerisinde tüm enkazların tespiti ve arama kurtarma ekiplerinin koordinasyonu sağlanabilecek.
İstanbul'da Afet Lojistik Planı ile arama, kurtarma ve tahliye çalışmalarına yönelik yol haritası oluşturulacak. Ayrıca afet sonrası ihtiyaç duyulacak sosyal yardımlar ve devamlılık gerektiren temel ihtiyaçların temini ve dağıtımına ilişkin model kurgulanacak.