Kadıköy eşitlikte ikinci
Türkiye’de ilk kez ilçe bazında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Endeksi hazırlandı. Endeksi hazırlayan Prof. Dr. Murat Şeker, Kadıköy’ün Türkiye'de 2. sırada yer aldığını belirterek, “Bu ilçenin bir çok parametrede öne çıktığını gözlense de eşitlikte çıtayı yükseltmek de Kadıköy gibi ilçelerin görevi oluyor.”yorumunu yaptı.
Kanada Büyükelçiliği Kanada Yerel Girişimler Fonu tarafından desteklenen; YANINDAYIZ Derneği ve İstanbul Üniversitesi Şehir Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından yürütülen “Improving the Collection and Use of Gender Equality Data in Turkey Through the Development and Implementation of Turkey’s First District-level Gender Equality Index (CFLI-2019-ANKRA-0006)” başlıklı proje sonucunda Türkiye’nin ilk İlçe Bazında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Endeksi hazırlandı.
“Politik katılım ve karar alma”, “Eğitim”, “Ekonomik yaşam ve kaynaklara erişim” ile ”Sağlık ve spor” olmak üzere dört ana kategoride, 27 alt göstergeden oluşan endeksin sonuçları Türkçe ve İngilizce olarak hem rapor hem de interaktif bir harita ile ortaya konuldu.
Her yıl güncellenmesi planlanan endeksle Türkiye’de 81 ilden nüfusu 100 bini geçen 234 ilçe düzeyinde toplumsal cinsiyet eşitliği röntgeni çekildi. Yapılan çalışmadan elde edilen veriler; son dönemde erkeklerle karşılaştırıldığında kadınların sosyal haklardan ve fırsatlardan eşit bir biçimde yararlanamadığını ortaya koydu. Endeks sonuçlarına genel olarak bakıldığında, eğitim ile sağlık ve spor kategorilerinde ilçelerin büyük kısmının değerlerinin en yüksek puan olan 1’e yaklaştığı, ancak politik katılım ve karar alma ile ekonomik yaşam ve kaynaklara erişim açısından değerlendirildiğinde en iyi durumdaki ilçelerin bile eşitlikten uzak olduğu görüldü.
“TÜRKİYE, KAPLUMBAĞA HIZINDA”
Araştırmanın tanıtım toplantısında konuşan YANINDAYIZ Derneği Kurucu Başkanı Nur Ger, Türkiye’nin toplumsal cinsiyet eşitliği alanında son dönemde ülke çapında yapılan çalışmalara rağmen kaplumbağa hızında yol aldığını söyledi. Ger, toplumsal cinsiyet temelli eşitsizlikler alanında henüz kayda değer bir ilerleme kaydedilmiş olmadığını vurgulayarak, cinsiyet eşitsizliğinin Türkiye’nin toplumsal gelişimini engellediğini ifade etti. Nur Ger, “ Kadınların ve erkeklerin, eğitim, sağlık, istihdam, politik güç ve katılım konularında eşit ve ayrımcılıktan uzak haklara sahip olması sadece kadınların refahı ve yaşam standartlarının iyileşmesi için değil, tüm toplumun refahı için gerekli. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ülke düzeyinde ortaya koyan endeks, ülke içinde farklı coğrafi alanlar arasında eşitsiz bir şekilde dağılmış olan şiddet, eğitime erişim, siyasal katılım, istihdam düzeyi gibi toplumsal durumları bize net bir şekilde gösteriyor. Endeks bize toplumsal cinsiyet eşitliğinin ilçeler bazında ne düzeyde olduğunu ortaya koyarken, öte yandan Türkiye geneli ile karşılaştırmaya imkân veriyor. Böylece ilçe bazında toplumsal cinsiyet eşitliğinin iyileştirilmesi için doğru ve etkili politika üretilmesine olanak sağlıyor” dedi.
“YEREL İDARELERE İLHAM…”
Endeksin yazarlarından İÜ Şehir Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin Müdürü Prof. Dr. Murat Şeker de toplumsal cinsiyet eşitliği alanında uluslararası literatüre girebilecek düzeyde ve mikro ölçekte hazırlanan bu endeksin ciddi bir emeğin sonucu olduğunu vurguladı. Şeker, hem endekste kullanılan verilerin derlenmesi hem de uluslararası metodolojik yaklaşımın uyarlanması açısından önemli bir girişim olduğuna dikkat çekerek, bu tür çalışmaların devamlılığının sağlanması için kurumların veri paylaşım politikalarını esnetmeleri ve açık veri ilkelerini benimsemeleri gerektiğini söyledi. Prof. Dr. Şeker, “Bu endekste veri paylaşımında bulunan kurumlara teşekkür ediyoruz, ancak endeksin daha nitelikli hale gelmesi için ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşların özellikle mikro verilerini paylaşmaları gerek. Endeksin ana sonucu ise eşitlik açısından en iyi düzeyde olan ilçelerde bile özellikle politik katılım ve karar alma ile ekonomik yaşam ve kaynaklara erişim açısından eşitlikten uzak bir seyrin olduğunun ortaya çıkması. Bu nedenle bu çalışmanın iyiden kötüye bir Türkiye sıralaması olarak değil, her bir ilçenin skor değerlerinin kendi içinde değerlendirilmesi ile gerekli iyileştirmelerin yapılması noktasında, merkezi ve yerel idarelere ilham olacak bir doküman olarak ele alınmasını diliyoruz.” diye konuştu.
KADIKÖY 2. SIRADA
Prof. Dr. Murat Şeker’in verdiği bilgilere göre; Kadıköy, ana endeks sıralamasında Türkiye'de 2. sırada yer alıyor. Kadıköy'de eğitimde, sağlıkta ve sporda kadın erkek eşitliğinin oldukça yüksek oranda karşımıza çıkıyor. Ancak lider olsa da 100 puan üzerinden Kadıköy'ün 63 puan alması bu alanda kadın erkek eşitliğinin sağlanmasına yönelik daha yapılacakların olduğunu gösteriyor. Ekonomik hayata katılım açısından da Türkiye'de 10. sırada yer alıyor. ‘Tapu sahipliği, ehliyet sahipliği gibi konularda kadın erkek eşitliğinin yüksek oranda sağlanmasına rağmen işyeri sahipliğinde eşitlikten uzak bir durumu görüyoruz!’diyen Şeker, ‘Elbette ki Türkiye'deki diğer ilçelerle karşılaştırdığımızda Kadıköy'ün kadın erkek eşitliği noktasında bir çok parametrede öne çıktığını gözlense de eşitlikte çıtayı yükseltmek de Kadıköy gibi ilçelerin görevi oluyor.’ yorumunu yaptı.
“KADINLARIN GÜÇLENMESİ YOKSULLUĞU YOKEDER”
Kanada'nın Türkiye Büyükelçiliği, Kanada Yerel Girişimler Fonu (CFLI) aracılığıyla bu önemli araştırma projesini destekledi. Konu ile ilgili Büyükelçilik tarafından yapılan değerlendirmede şu ifadelere yer verildi: “Kanada, hem Kanada’da hem de uluslararası düzeyde kadın haklarını teşvik etmeye ve cinsiyet eşitliğini ileri bir safhaya taşımaya kendini adamıştır. Kanada, kadın ve kız çocuklarının güçlendirilmesine küresel olarak yoksulluğu ortadan kaldırmanın, herkes için daha barışçıl, kapsayıcı, müreffeh ve eşitlikçi bir dünya inşa etmenin en etkili yolu olduğuna inanıyor." Araştırmalar, kadınların eğitime, ekonomik fırsatlara ve politika belirleme mekanizmalarına erişimi arttıkça, ekonomik büyümenin ve refahın tüm ailelere, topluluklarına ve ülkelerine fayda sağladığını göstermiştir. Büyükelçilik, YANINDAYIZ Derneği'ne ve İstanbul Üniversitesi'ne Türkiye'nin ilk İlçe Temelli Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Endeksi'ni geliştirmedeki örnek çalışmaları ve ülke genelinde toplumsal cinsiyet eşitliğini geliştirme ve farkındalık yaratma konusundaki paha biçilmez çabaları için teşekkür etti.
İLÇE İLÇE EŞİTLİK
Toplumsal Cinsiyeti Eşitliği Endeksi’nin haritasında, kullanıcılar haritada her ilçe üzerine geldiğinde, o ilçenin cinsiyet eşitliği skorunu, diğer ilçelerle karşılaştırmalı olarak görebiliyor. https://yanindayiz.org/toplumsal-cinsiyet-esitligi-endeksi/ Türkçe rapor; https://yanindayiz.org/wp-content/uploads/2020/11/TCEndeksReport.pdf