Kadıköy'de özgür tasarımlar doğacak!
Kadıköy’ün en eski sineması olan Yeldeğirmeni’ndeki Özen Sineması, yenilenerek ‘Tasarım Atölyesi Kadıköy’ haline geldi. Kadıköy Belediyesi, ÇEKÜL ve Kentsel Strateji işbirliği ile kurulan Tasarım Atölyesi’nin amacı; Kadıköy’ün yaşam kalitesini tasarımın gücünü kullanarak yükseltmek... Türkiye’de bir ilk olan bu atölye, ‘Tasarım sizden, yönetmesi bizden’ sloganıyla genç tasarımcılara, Kadıköy’ün sorunlarına dair fikir üretme çağrısı yapıyor.
GÖKÇE UYGUN
FOTOĞRAFLAR: GÜRBÜZ ENGİN-BARAN ÇEVİK
Öncü ve yaratıcı fikirlerin destekleyicisi Kadıköy Belediyesi, şimdi de tasarım alanına yönelik çalışmalara başladı. Bunun ilk adımı olarak da Yeldeğirmeni’ndeki, 1960’lı yılların ünlü Özen Sineması’nı tasarım atölyesi yaptı. “Tasarım Atölyesi Kadıköy”ü (TAK) adını taşıyan atölye, Kadıköy Belediyesi, ÇEKÜL Vakfı ve Kentsel Strateji şirketi arasında yani kamu, özel ve sivil sektör işbirliği ile hayata geçiriliyor. Tasarımcıların fikir alışverişinde bulunacağı TAK; Kadıköy’ün sorunlarına, tasarımın yaratıcı fikirleriyle çözümler sunulacağı bir platform niteliğinde..
KADIKÖY’E ARTI DEĞER
Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk, TAK ile hem tarihi Özen Sineması’nı yeniden yaşattıklarını hem de tasarımcılara çalışmaları için bir ortam hazırladıklarını ifade ediyor.
Öztürk, eski Kadıköylülerin, sinema hatıralarında önemli yer tutan tarihi Özen Sineması’nın, 1970’lere kadar sinema olarak hizmet ettikten sonra depo olarak kullanıldığını, son zamanlarda ise vakıfların mülkiyetinde harap vaziyette ayakta kalmaya çalıştığını anımsatarak, “Geçen yıl vakıflardan tarihi binayı kiralayıp, yapı formu ve iç mekânını bozmadan kapsamlı bir tadilattan geçirdik. 400 metrekare büyüklüğündeki tasarım atölyesinde 200 tasarımcının buluşacağı, çalışmalarını yapacağı bir ortam sağlandı” bilgisini veriyor. TAK’ta aktiviteler, çalışmalar ve tasarım çalıştayları düzenleyeceklerini anlatan Öztürk, “Burası tasarımcıların buluşma noktası olması dışında atölyenin sinema kimliğinden de yola çıkılarak belgesel film gösterimlerinin yapılacağı, fikir ve projelerin sergilendiği bir panayır da olacak. Aynı zamanda Kadıköylüler de fikirleriyle proje süreçlerine katılıp, yaşadıkları kentin tasarım stratejilerine de katkıda bulunacaklar.
Bütün sanatçıların, fikir sahiplerinin, tasarımcıların ihtiyaç duyduğu özgür çalışma ortamının sağlanacağı Tasarım Atölyesi’nde tasarımcılar, fikirlerini özgürce ortaya koyacak, kamuoyu ile paylaşacak. Onlara bu ortamı sağlamak bizim için önemli. Bu atölyenin hem Kadıköy’e hem de İstanbul’a çok büyük katkılar sunacağına inanıyorum” diyor.
KENTLERİMİZ KİMLİĞİNİ KAYBETMESİN DİYE...
Tasarım Atölyesi’nin yürütücüsü, şehir plancısı Faruk Göksu da Türkiye’deki kentlerin 3. bir dönüşüm sürecine girdiğini belirterek, “60-80 arası ilk dönemdi, 80-90 arası da ikinci. Bu iki dönüşüm sürecinde yaratılan çevrelerde maalesef kalite ve estetik yok. Yapı riski ve yaşam kalitesi riski var. Şimdi yeni yasalarla, yaşam kalitesi riskini minimize etmek için bazı çalışmalar yapılıyor. Kentsel dönüşüm dediğimiz de bu. Fakat diyelim ki hiçbir şekilde yapı riski yok, farz edelim ki önceki süreçte tüm binalarımızı iyi yaptık ama har halükarda bir yaşam kalitesi riski var. Sokaklarda doğru dürüst yürünemiyor, yeşil alanlar, parklar az... vb. Ve en önemlisi kentlerimiz kimliğini kaybetmeye başladı... Bir estetik anlayışı, karakter yok...” diye konuşuyor.
GENÇ TASARIMCILARA ÇAĞRI
Faruk Göksu tam da bu noktada planlama ve tasarım kavramlarının önem kazanmaya başladığına dikkat çekerek, yeni dönüşüm sürecininde, planlama ve tasarım ilkelerinin artık belediyelerin gündeminde olmasının gerekliliğini vurguluyor. Göksu, “O nedenle biz Kadıköy Belediyesi ile böyle bir program başlattık. Türkiye’de ilk kez bir belediye gündemine kentsel tasarım'ı almış oldu. Kadıköy'deki sorunların tasarım yoluyla çözülmesi için çaba gösteriyoruz” diyor. “Bu nasıl olacak?” sorusuna da Faruk Göksu şu yanıtı veriyor:
“Başta Kadıköy’de yaşayan ve çalışan tasarımcılar olmak üzere, ilçenin sorunları üzerine düşünen, fikri/tasarımı/projesi olan herkesi buraya davet ediyoruz. Burası özellikle ofisi olmayan genç tasarımcılara açık. Biz onlara gerekli fiziksel ve özgürlükçü ortamı sağlıyoruz. Burada fikirler tartışılacak, somut projeler haline getirilecek. Kadıköy Belediyesi, bu projelerden benimsediklerini uygulamaya geçirebilecek. Tabi sadece mimari tasarımlar değil, endüstriyel, sanatsal tasarımlar da olabilir. Böylelikle yeni dönüşüm sürecinde Kadıköy'ün hem sorunları tasarımla çözülmüş olacak hem de daha estetik bir kimlik kazanacak.”
Faruk Göksu, içinde bulundukları binanın sinema olma özelliğine atfen de, film gösterimleri yapacaklarını belirterek, “Hatta belki o filmler tasarımcılara ilham da verir. Buranın en etkin kullanımı için tasarımcının da halkın da biraraya geleceği bir mekân yarattık” diye konuşuyor.
YÜRÜNEBİLİR, YEŞİL, ŞEFKATLİ BİR KADIKÖY...
Tasarım Atölyesi Kadıköy'ün 2013 yılında işlemeyi planladığı 6 tema ve altbaşlıkları şöyle;
· YÜRÜNEBİLİR KADIKÖY: Rahat kaldırımlar, güvenli trafik, güzel cepheler ve peyzaj, iyi tasarlanmış yönlendirmeler.
· BİZİM MAHALLE: yaşamsal dokunuşlar, kamusal mekanlar, buluşma alanları, etkinlikler.
· YAŞAYAN SOKAKLAR: Gündelik kullanımı arttırılmış sokaklar, zaman zaman trafiğe kapatılan sokaklar, oyun sokakları, semt pazarlarının tasarımı, festival sokakları.
· BENİM APARTMANIM: Tasarım rehberleri, cephe düzenlemeleri, ortak girişler ve merdiven boşlukları, daha iyi kullanılan apartman bahçeleri.
· YEŞİL KADIKÖY: Kullanılmayan kamusal nişlerin tasarlanarak kullanılması, atık kağıt toplayıcıları için tasarım çözümleri, belediyenin geri dönüşüm programlarının daha iyi duyurulması, daha az enerji harcayan Kadıköy, toplu taşıma teşvik programları geliştirilmesi.
· ŞEFKATLİ KADIKÖY: Sokak hayvanları için kroma, aşılama, kısırlaştırma programları, çocuk dostu ilçede güvenli parklar tasarlanması, yaşlıların dışarıda daha güvenli olabileceği imakanlaırn yaratılması.
KADIKÖY’ÜN EN ESKİ SİNEMASI
1960’lı yıllarda faaliyete geçen Özen Sineması Sroçkin adında bir Rus tarafından işletiliyordu. 1970’li yılların sonuna kadar Yeldeğirmeni’nde faaliyet gösteren sinema, o dönemde Anadolu yakasına elektrik gelmediği için kendi elektriğini kendi üretiyordu. Uzun yıllar Yeldeğirmeni’ne hareketlilik katan sinemada Vurun Kahpeye, Susuz Yaz, Benhur ve Senede Bir Gün gibi ünlü Türk filmleri de gösterilmişti. Son yıllarda kaderine terk edilen ve unutulan Özen Sineması, Kadıköy’ün ayakta kalan en eski sinema binasıydı.