Kadıköylüler Japonlarla tanışıyor
Kuşdili’nde açılan Japon Sanat Merkezi, başta Kadıköylüler olmak üzere Japon kültürüne ilgi duyan herkes için etkinlikler ve kurslar düzenliyor
Gökçe UYGUN
Bundan yaklaşık 6 ay önce Kadıköy’de bir mekân açıldı sessiz sedasız; Japon Sanat Merkezi (JSM). Kuşdili’nde bir iş hanının ikinci katında yer alan merkezi ziyaret ederek, Türk kahvesi ve Japon tatlısı eşliğinde, Türk-Japon ilişkilerini konuştuk.
JSM’yi Japon aşığı Küçükşahin çifti kurmuş. Boğaziçi Üniversitesi Asya Çalışmaları Merkezi Öğretim Görevlisi Dr. Erdal Küçükşahin’in Japonya ilgisi yıllar öncesine dayanıyor. 90’lı yıllarda Japonya’da eğitim alan Küçükşahin, bugüne dek Japon tarih ve kültürüne dair pek çok etkinlik düzenlemiş, kitaplar yazmış. Şimdilerde de Japonca tercüme ile Japon tarihi ve kültürü dersleri veriyor. Eşi Aynur Küçükşahin de bir sanatçı. Japonya ziyaretleri sırasında o da Japon sanatına merak salmış ve geleneksel Japon resmini ustalarından öğrenerek, bir Türk olarak kendini Japon resim dünyasına kabul ettirmiş. Küçükşahin’lerin bu Japon ilgisi ve birikimi onları böyle bir merkez açmaya yönlendirmiş; “Bu birikimi insanlarımıza aktarmak ve tanıtmak için burayı kurduk. Kadıköylüyüz zaten. Sanata değer veren yapısı, gençlerin yoğunluğu, ulaşımın kolaylığı gibi nedenlerle burayı tercih ettik. Burası Japon tarzı bir yer. Yani bağıra bağıra iş yapmıyoruz, usulca ilerliyoruz.”
JAPONYA ÖZEL BİR KASA
Erdal Küçükşahin, Japonya’yı “Dünyanın unutmaya başladığı değerlerin korunduğu bir kasa” olarak tanımlıyor; geleneksel kültürel özeliklerini korumaya çalışan bir millet olan Japonların, estetik ve güzellik anlayışına verdikleri değere dikkat çekiyor. Buna örnek olarak da Japon resminin temelini oluşturan Sumi-e sanatını gösteriyor. Bu resim tarzında kömürden elde edilen bir mürekkep kullanılarak el yapımı bir fırça ile yine el yapımı pirinç kâğıdına resim çiziliyor. Amaç en az fırça vuruşuyla istenilen şeyi anlatabilmek. Bu yüzden bir işe başlamadan önce plan yapmayı, konsantre olmayı ve en hızlı şekilde sonuç almayı öğreten bir sanat tarzı olarak dikkat çekiyor.
SADELİKTEKİ İHTİŞAM…
Japon kültüründeki ‘şibumi’ kavramına dikkat çeken Erdal Küçükşahin, “Bunu ‘sadelikteki ihtişam’ olarak tanımlayabiliriz. Örneğin elmaslarla, parıltılı taşlarla bezeli bir şeyin güzelliğini herkes görebilir. Ama daha yalın gösterişsiz bir şeyin içindeki güzelliğini anlamak için bakan gözler de o derinlikte olmalı. Bu da insana alçakgönüllü olmayı öğretiyor. Ruhun terbiyesi...” diyor. Küçükşahin, Japon sanatlarını yapmanın sabır gerektirdiğini vurgulayarak, şunları söylüyor; “Hız ve acelecilik çağındayız. Japonların öğretisinde ise sabır şart. Arzumuz Japonların bu sakinlik, sabır gibi anlayışlarını Türkiye’ye de sanat yoluyla yerleştirmek. Biz burada zamanı yavaşlatmaya, estetik zevki korumaya, karşılıklı saygı ve samimiyete yer açmak istiyoruz” diye konuşuyor.
JAPON GÖREVLİDEN İKEBANA DERSİ
Peki JSM’de neler var? Japon resmi sumi-e, Japonca, ikebana (Japonya İstanbul Başkonsolosu Norio Ehara’nın eşi Shizue Ehara tarafından veriliyor) gibi pek çok ücretli atölye yapılıyor. Merkezde ücretsiz etkinlikler de var. Örneğin Japon Sanat Merkezi ve Boğaziçi Üniversitesi Nitto topluluğu tarafından ortak düzenlenen Mangakai buluşmaları… Manga ve anime severlerin buluşup analizler yaparak bilgi alışverişinde bulundukları etkinlikler dizisi, ayda bir kere yapılıyor. Haiku (geleneksel kısa Japon şiiri) konferanslarının da ücretsiz verildiği merkezde, Japon sanat ve kültüründen ilginç konuların ele alınacağı toplantılar da olacak.
JSM’yi Japon aşığı Küçükşahin çifti kurmuş. Boğaziçi Üniversitesi Asya Çalışmaları Merkezi Öğretim Görevlisi Dr. Erdal Küçükşahin’in Japonya ilgisi yıllar öncesine dayanıyor. 90’lı yıllarda Japonya’da eğitim alan Küçükşahin, bugüne dek Japon tarih ve kültürüne dair pek çok etkinlik düzenlemiş, kitaplar yazmış. Şimdilerde de Japonca tercüme ile Japon tarihi ve kültürü dersleri veriyor. Eşi Aynur Küçükşahin de bir sanatçı. Japonya ziyaretleri sırasında o da Japon sanatına merak salmış ve geleneksel Japon resmini ustalarından öğrenerek, bir Türk olarak kendini Japon resim dünyasına kabul ettirmiş. Küçükşahin’lerin bu Japon ilgisi ve birikimi onları böyle bir merkez açmaya yönlendirmiş; “Bu birikimi insanlarımıza aktarmak ve tanıtmak için burayı kurduk. Kadıköylüyüz zaten. Sanata değer veren yapısı, gençlerin yoğunluğu, ulaşımın kolaylığı gibi nedenlerle burayı tercih ettik. Burası Japon tarzı bir yer. Yani bağıra bağıra iş yapmıyoruz, usulca ilerliyoruz.”
JAPONYA ÖZEL BİR KASA
Erdal Küçükşahin, Japonya’yı “Dünyanın unutmaya başladığı değerlerin korunduğu bir kasa” olarak tanımlıyor; geleneksel kültürel özeliklerini korumaya çalışan bir millet olan Japonların, estetik ve güzellik anlayışına verdikleri değere dikkat çekiyor. Buna örnek olarak da Japon resminin temelini oluşturan Sumi-e sanatını gösteriyor. Bu resim tarzında kömürden elde edilen bir mürekkep kullanılarak el yapımı bir fırça ile yine el yapımı pirinç kâğıdına resim çiziliyor. Amaç en az fırça vuruşuyla istenilen şeyi anlatabilmek. Bu yüzden bir işe başlamadan önce plan yapmayı, konsantre olmayı ve en hızlı şekilde sonuç almayı öğreten bir sanat tarzı olarak dikkat çekiyor.
SADELİKTEKİ İHTİŞAM…
Japon kültüründeki ‘şibumi’ kavramına dikkat çeken Erdal Küçükşahin, “Bunu ‘sadelikteki ihtişam’ olarak tanımlayabiliriz. Örneğin elmaslarla, parıltılı taşlarla bezeli bir şeyin güzelliğini herkes görebilir. Ama daha yalın gösterişsiz bir şeyin içindeki güzelliğini anlamak için bakan gözler de o derinlikte olmalı. Bu da insana alçakgönüllü olmayı öğretiyor. Ruhun terbiyesi...” diyor. Küçükşahin, Japon sanatlarını yapmanın sabır gerektirdiğini vurgulayarak, şunları söylüyor; “Hız ve acelecilik çağındayız. Japonların öğretisinde ise sabır şart. Arzumuz Japonların bu sakinlik, sabır gibi anlayışlarını Türkiye’ye de sanat yoluyla yerleştirmek. Biz burada zamanı yavaşlatmaya, estetik zevki korumaya, karşılıklı saygı ve samimiyete yer açmak istiyoruz” diye konuşuyor.
JAPON GÖREVLİDEN İKEBANA DERSİ
Peki JSM’de neler var? Japon resmi sumi-e, Japonca, ikebana (Japonya İstanbul Başkonsolosu Norio Ehara’nın eşi Shizue Ehara tarafından veriliyor) gibi pek çok ücretli atölye yapılıyor. Merkezde ücretsiz etkinlikler de var. Örneğin Japon Sanat Merkezi ve Boğaziçi Üniversitesi Nitto topluluğu tarafından ortak düzenlenen Mangakai buluşmaları… Manga ve anime severlerin buluşup analizler yaparak bilgi alışverişinde bulundukları etkinlikler dizisi, ayda bir kere yapılıyor. Haiku (geleneksel kısa Japon şiiri) konferanslarının da ücretsiz verildiği merkezde, Japon sanat ve kültüründen ilginç konuların ele alınacağı toplantılar da olacak.
TÜRKLERDEN JAPON SANATI
Japonlar her yeni yılda birbirlerine el yapımı kartlar (nengajo) gönderirler. Bu gelenek o kadar yaygın ki ortalama bir kişi en az 20-30 civarında yılbaşı tebrik kartı alır. Postaneler yoğun talebi karşılayabilmek için Ekim-Ocak ayları arasında part-time çalışacak eleman alırlar. JSM Sumi-e Grubu da Japonya’da halen devam etmekte olan bu yılbaşı tebrik kartı geleneğini yaşatmak üzere bir sergi açtı. Atölye katılımcıları, hayvan takvimi kullanılan ülkede 2016’nın sembolü olan maymun temalı kartpostallar hazırladı. Sergi, JSM’de ziyaret edilebilir.
Japonlar her yeni yılda birbirlerine el yapımı kartlar (nengajo) gönderirler. Bu gelenek o kadar yaygın ki ortalama bir kişi en az 20-30 civarında yılbaşı tebrik kartı alır. Postaneler yoğun talebi karşılayabilmek için Ekim-Ocak ayları arasında part-time çalışacak eleman alırlar. JSM Sumi-e Grubu da Japonya’da halen devam etmekte olan bu yılbaşı tebrik kartı geleneğini yaşatmak üzere bir sergi açtı. Atölye katılımcıları, hayvan takvimi kullanılan ülkede 2016’nın sembolü olan maymun temalı kartpostallar hazırladı. Sergi, JSM’de ziyaret edilebilir.