Kadının el emeği Moda'da değerli
Potlaç pazarında el emeklerini satışa sunan Kadıköylü kadınlar, “Gelin, görün, kadın emeğine destek verin” diyor
Gökçe UYGUN
Bir önceki gün yağan sağanak yağmurun aksine o gün yani 28 Mayıs Cumartesi günü yaza özenen bir bahar havası hâkimdi. Güzel havayı fırsat bilerek rotalarını Moda’ya çeviren Kadıköylüleri ise güzel ve anlamlı bir etkinlik bekliyordu; Potlaç…
Potlaç, kelime anlamıyla Kızılderililerin değiş-tokuş bayramlarına verilen isim. Bu geçmiş zamanların ve başka coğrafyaların kelimesi, 21. yüzyılın Kadıköy’ünde ‘kadın emeğinin değerlendirildiği pazar’ olarak karşılık buldu.
İlk kez, geçtiğimiz hafta sonu yani 28-29 Mayıs günlerinde açılan Potlaç Kadın Emeği Pazarı’nın kuruluş hikâyesi aslında bundan yaklaşık altı ay öncesine dayanıyor. Zira Potlaç, Kadıköy Belediyesi’nin ve Kadıköylü kadınların düzenlediği Kadın Forumu ve Çalıştayı gibi etkinlikler, toplantılar ve atölyeler sonucunda ortaya çıkan projelerden biriydi. 30 Nisan ve 4 Mayıs’ta kadınlar ve LGBTİ bireylerle yapılan toplantılar sonucunda tamamen kadınların el emeği ürünlerinden oluşan bir “Pazar” açılmasına karar verildi. Başvurular için gerekli duyuru ve çağrılar yapıldı. Şu ana kadar 189 bireysel başvuru, 15 de kadın ve LGBTİ STK başvurusu yapılan pazarda 38 stant bireysel başvurulara, iki stant ise kadın örgütlerine verildi. Böylelikle de Potlaç ortaya çıktı ve toplam 40 stantla açıldı.
DERİ ÇANTADAN BEZ BEBEĞE…
Peki, pazarda neler var? Takı tasarım ürünleri, keçe işi, el örgüsü ürünler, bez bebekler, dikiş-nakış ürünleri, atık malzemelerden çanta ve hediyelik eşya ürünleri, ağaç dallarından dekoratif ürünler, kanaviçe, etamin ve tığ işi ürünleri, tülbent ve peştamaldan elbiseler, yağlı ve sulu boya resimler, cam ve seramik ürünler…
HAK GEÇMESİN DİYE…
Sadece el emeği ürünlerle başvuru yapılabilen Potlaç’ta gıda ürünleri satılmıyor. Ürün çeşitliğinin sağlanması, rekabetin asıl amacının önüne geçmemesi, farklı işleve sahip ürünlerin pazara konulması ve herkesin faydalanabilmesi için de pazar rotasyonla işletilecek. Her üretici kadının pazardan en adil ve en sık biçimde faydalanması amacı ile getirilen rotasyon kuralı, başvuru yoğunluğuna göre kadınların kaç kez ürünlerini sergileyeceklerini belirleyecek. Kısa vadede Kadıköy’de yaşayan ve gıda dışı üretim yapan kadınların, ürünlerini satarak gelir elde etmesini amaçlayan Potlaç Kadın Emeği Pazarı’nın uzun vadeli hedefi ise kadınlara ürün tasarımı, girişimcilik, kooperatifçilik gibi konularda Kadıköy Belediyesi olarak destek sunmak.
BAŞVURULAR SÜRÜYOR
Potlaç, Ekim’e dek her hafta Cuma, Cumartesi, Pazar günleri saat 10.00-21.00 arası Moda Aile Çay Bahçesi arka tarafında kurulacak. Pazar her açıldığında 20 stant ve 2 sivil toplum kuruluşu standına yer verilecek. Potlaç’a katılmak için ise Kadıköy’de ikamet etmek, kendi ürettiği bir ürünün satışını yapacak olmak ve 18 yaşını doldurmuş kadın ya da LBTİ birey olmak yeterli. Başvurmak için ürettiğiniz ürünün örnekleri ve Kadıköy’de yaşadığınızı belgeleyen ikamet belgesi ile Uzunçayır Caddesi, No:24'te bulunan Hasanpaşa Sosyal Destek ve Eğitim Merkezi’ne gitmeniz gerekiyor.
Potlaç, kelime anlamıyla Kızılderililerin değiş-tokuş bayramlarına verilen isim. Bu geçmiş zamanların ve başka coğrafyaların kelimesi, 21. yüzyılın Kadıköy’ünde ‘kadın emeğinin değerlendirildiği pazar’ olarak karşılık buldu.
İlk kez, geçtiğimiz hafta sonu yani 28-29 Mayıs günlerinde açılan Potlaç Kadın Emeği Pazarı’nın kuruluş hikâyesi aslında bundan yaklaşık altı ay öncesine dayanıyor. Zira Potlaç, Kadıköy Belediyesi’nin ve Kadıköylü kadınların düzenlediği Kadın Forumu ve Çalıştayı gibi etkinlikler, toplantılar ve atölyeler sonucunda ortaya çıkan projelerden biriydi. 30 Nisan ve 4 Mayıs’ta kadınlar ve LGBTİ bireylerle yapılan toplantılar sonucunda tamamen kadınların el emeği ürünlerinden oluşan bir “Pazar” açılmasına karar verildi. Başvurular için gerekli duyuru ve çağrılar yapıldı. Şu ana kadar 189 bireysel başvuru, 15 de kadın ve LGBTİ STK başvurusu yapılan pazarda 38 stant bireysel başvurulara, iki stant ise kadın örgütlerine verildi. Böylelikle de Potlaç ortaya çıktı ve toplam 40 stantla açıldı.
DERİ ÇANTADAN BEZ BEBEĞE…Peki, pazarda neler var? Takı tasarım ürünleri, keçe işi, el örgüsü ürünler, bez bebekler, dikiş-nakış ürünleri, atık malzemelerden çanta ve hediyelik eşya ürünleri, ağaç dallarından dekoratif ürünler, kanaviçe, etamin ve tığ işi ürünleri, tülbent ve peştamaldan elbiseler, yağlı ve sulu boya resimler, cam ve seramik ürünler…
HAK GEÇMESİN DİYE…
Sadece el emeği ürünlerle başvuru yapılabilen Potlaç’ta gıda ürünleri satılmıyor. Ürün çeşitliğinin sağlanması, rekabetin asıl amacının önüne geçmemesi, farklı işleve sahip ürünlerin pazara konulması ve herkesin faydalanabilmesi için de pazar rotasyonla işletilecek. Her üretici kadının pazardan en adil ve en sık biçimde faydalanması amacı ile getirilen rotasyon kuralı, başvuru yoğunluğuna göre kadınların kaç kez ürünlerini sergileyeceklerini belirleyecek. Kısa vadede Kadıköy’de yaşayan ve gıda dışı üretim yapan kadınların, ürünlerini satarak gelir elde etmesini amaçlayan Potlaç Kadın Emeği Pazarı’nın uzun vadeli hedefi ise kadınlara ürün tasarımı, girişimcilik, kooperatifçilik gibi konularda Kadıköy Belediyesi olarak destek sunmak.
BAŞVURULAR SÜRÜYORPotlaç, Ekim’e dek her hafta Cuma, Cumartesi, Pazar günleri saat 10.00-21.00 arası Moda Aile Çay Bahçesi arka tarafında kurulacak. Pazar her açıldığında 20 stant ve 2 sivil toplum kuruluşu standına yer verilecek. Potlaç’a katılmak için ise Kadıköy’de ikamet etmek, kendi ürettiği bir ürünün satışını yapacak olmak ve 18 yaşını doldurmuş kadın ya da LBTİ birey olmak yeterli. Başvurmak için ürettiğiniz ürünün örnekleri ve Kadıköy’de yaşadığınızı belgeleyen ikamet belgesi ile Uzunçayır Caddesi, No:24'te bulunan Hasanpaşa Sosyal Destek ve Eğitim Merkezi’ne gitmeniz gerekiyor.
KADINLAR PARA KAZANIYOR!
Potlaç’ta kadınların, özellikle de ev kadınlarının ev içi üretimleri ilk kez hane dışında sergilenerek, bir nevi görücüye çıkmış oldu. Farklı yaş ve meslek gruplarından Kadıköylü kadınların kimi komşudan duymuş Potlaç’ı, kimi Gazete Kadıköy’den okumuş. Hemen hepsinin ortak özelliği ‘ev hanımı’ payesinin üstüne somut ürünler, yaratımlar eklemek. Kimi origami yapıyor kimi gazete kâğıdından sepet. ‘Neden olmasın, ben de başvurayım’ diye düşünmüşler, almışlar ürünlerini yanlarına, çalmışlar belediyenin kapısını. Toplantılar ve başvuru aşamalarından sonra sıra pazarda tezgâh açmaya gelmiş. Şimdi de kurmuşlar tezgâhı, geçmişler gururla arkasına ve… Gerisini onlardan dinleyelim…
■ Burcu Şensan: Buraya eşim ve oğlumla geldim. Aslında matematik mühendisiyim, yıllarca bilgi işlem sektöründe çalıştım. Bir yandan da origami ile ilgilenmeye başlamıştım. Japonya’ya gittim öğrendim. Bununla ilgili kitap yazdım, TV programı yaptım. Yakın zamanda işimden ayrıldım, daha çok kendi tasarımlarıma odaklandım. Bir gün Kriton Curi Parkı’nda yürüyüş yaparken Potlaç afişini gördüm ve hemen başvurdum. Gayet güzel ve yararlı bir organizasyon. Biraz eksiklikler var tabi; mesela sattığımız ürünleri Potlaç yazılı hediye kaplarında verebilsek iyi olurdu. Başta kadınlar olmak üzere herkesi buraya davet ediyorum. Lütfen gelin, görün, satın alın, kadın emeğine destek olun.
■ Kampus Cadıları oluşumu (Eylem Gültekçe/Sibel Üzkan): Kampüs Cadıları, üniversiteli genç kadınların kampüslerdeki sorunlara karşı birlikte dayanıştığı bir oluşum. Ekipten bir arkadaş Kadıköy Belediyesi’nde Potlaç’ı duymuş, bizden bahsetmiş. Belediye de bizi davet edince seve seve katıldık. Tasarımları bize ait bez çanta, defter, çakmak gibi ürünlerimiz var. Ayrıca cadı şapkalarımız da var! Buradaki satıştan elde edilecek gelir Kampüs Cadıları’na bağış olarak gidecek. Potlaç günümüz Türkiyesi’nin şartlarında çok gerekli bir proje. Günümüzde evin içine itilmiş kadınlar, kendilerine maddi manevi bir alan yaratmakta zorlanıyorlar. Potlaç ve benzer projeler bu aşamada devreye giriyor. Kadınların ev içi emeklerini bu şekilde piyasaya sunmaları ve kazanç elde etmeleri önemli.
■ Ayşe Öztaş: Ev hanımıyım. El işi, örgü, kutu gibi şeyler üretiyorum. Bu pazarı Gazete Kadıköy’de okudum. Çok hoşuma gitti, hemen katılmak istedim. Başvurdum ve şimdi buradayım işte. Yaptığım ürünleri daha önce eş dosta, komşulara satıyorum ama ilk kez böyle bir ortamda, halka açık bir şekilde sergiliyorum. Yaptığım şeylerin insanlar tarafından beğenilmesi beni çok onore ediyor. Tüm kadınlara, ev işi dışında başka şeyler de yapmalarını tavsiye ediyorum. Hem vakit eğlenceli geçiyor, hem bir şey üretmiş oluyorsunuz hem de bunu satıp gelir elde ediyorsunuz.
■ Liliya Kara: Aslen Rus’um, 96’den beri Türkiye’de yaşıyorum. Sekiz senedir de Kadıköylüyüm. İngilizce öğretmeniyim. Meslek hayatım oldu ama evlendikten sonra ev hanımı oldum. Dört senedir deri sanatıyla ilgileniyorum, çanta, cüzdan, anahtarlık gibi şeyler yapıyorum. Kadıköy Belediyesi, bize bu ürünleri sergileme ve satma şansı sunduğu için çok memnunum. Türk kadınları, ev hanımı olunca çalışmıyor genelde. Ama bir işte çalışmaması evde bir üretim yapmasına engel değil ki. Herkes bence kendi yeteneğince bir şeyler üretmeli. Umarım Potlaç’a daha fazla kadın dâhil olur ve daha uzun sürer.
■ Sevgi Ekicigil: 28 yaşındayım, İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Yüksek Lisans mezunuyum. Doğma büyüme Sahrayıcedit sakiniyim. Aslında Almanya’da yaşıyor ve çalışıyordum, buraya yeni döndüm. Bu boşlukta da bu projeden yararlanmak istedim. Çok iyi oldu benim için. Yünden bardakaltlığı gibi tasarım ürünler yapıyorum. Ayrıca da gazete kâğıdı gibi geri dönüşebilecek maddelerden sepet gibi ürünler üretiyorum. İlk kez böyle bir tezgah açıp işlerimi sergileme, satışa sunma fırsatı yakaladım. Potlaç, çok yerinde, başarılı bir proje. Tek dileğim daha da büyüyüp gelişmesi.