Körlere online rehber
Görme ve işitme engelli Murat Kefeli’nin kurduğu Körüz.Biz platformunda körcül yaşam deneyimleri sunuluyor.
Görme ve işitme engelli Murat Kefeli, ‘Körüz.Biz’ isimli projesiyle bir yandan görme engelli bireylere karşı olan ön yargıları azaltmayı hedeflerken diğer yandan görme engelli bireylerin bağımsız yaşamını güçlendirecek içerikler derliyor. 2014’te hayata geçen platform, görme engellilerin körcül deneyimlere daha hızlı erişmesini ve farkındalık yaratmayı amaçlıyor. Körüz.Biz platformu, körcül yaşam deneyimlerinin ‘yaşamadan önce okuyarak’ öğrenilmesini sağlarken, ayda 10 bini aşkın ziyaretçiye önemli bir rehber oluyor.
9 YIL MÜCADELE ETTİ
Lise yıllarında radyo programcılığına başlayan Murat Kefeli, yerel ve bölgesel radyo istasyonlarında çalıştıktan sonra aynı alanda eğitim almak için Niğde'ye gitti. Radyoculuğa devam eden Kefeli, üniversite son sınıfta işitme kaybı yaşamaya başladı. "Yanlış tanı" nedeniyle uzun yıllar farklı tedavilere yönlendirilen Kefeli'ye bir süre sonra nöropati tanısı kondu ancak nöropatiye yol açan sebep saptanamadı. Duyusal iletimi sağlayan sinir sisteminin zedelenmesine yol açan nöropatinin ilerlemesiyle görme engelli oldu. Ardından yazarlığa başlayan Kefeli, merkezi sınavlarda soruların bilgisayara yüklenmesi için verdiği 9 yıllık hukuk mücadelesiyle görme engellilerin bazı sınavlara bilgisayarla katılması ve işitme engellilerin sınav salonlarına işitme cihazlarıyla girme hakkını elde etmesi sürecine katkıda bulundu.
10 BİNİ AŞKIN ZİYARETÇİ
Görme ve işitme engelli bir birey olarak yaşamını sürdüren Kefeli, yazılım alanında sahip olduğu deneyimlerden faydalanarak kodladığı Körüz.Biz'de ilk olarak özel ilgi alanı olan karikatür betimlemelerine yer verdi. Daha sonra ise web sitesini ekip arkadaşlarıyla birlikte körcül yaşam ipuçları, logo gibi görsel içeriklerin betimlenmesi, market önerileri gibi bağımsız yaşama dair bilgilerle geliştirmeye devam etti. Şu anda web sitesinin ipuçları başlığı altında 446 içerik, 695 betimleme, 201 market önerisi, toplumsal farkındalığı artırmak üzere oluşturdukları 19 adet “Severim!”, 61 adet “Hoşlanmam!” karikatürü ve 147 doğru yazım içeriği bulunuyor ve düzenli olarak içerik ekleniyor. Sitede sunulan içerikler görme engellilerin birbirleriyle konuşmalarında ortaya koydukları fikirlerden ve ihtiyaç duydukları alanlardan esinlenilerek onlara özel tasarlanıyor ve aylık 10 binden fazla ziyaretçiye ulaşıyor. Siteden yalnızca görme engelli bireyler değil, az gören ve görme engellilerle iletişim halinde olan diğer bireyler de faydalanabiliyor.
“FARK YARATAN” SEÇİLDİ
Kefeli bu projesiyle, 2009’dan beri Türkiye’de toplumsal gelişmeye katkıda bulunan bireylerin ve kurumların yarattıkları olağanüstü etkileri görünür kılmak ve topluma ilham vermek amacıyla gerçekleştirilen Sabancı Vakfı Fark Yaratanlar Programı’nın 14. sezonunda Fark Yaratan seçildi. Murat Kefeli ve ekip arkadaşlarının çabalarının örnek alınması gerektiğini belirten Sabancı Vakfı Genel Müdürü Nevgül Bilsel Safkan, “Çevrelerinde karşılaştıkları sorunları çözmek için uğraşan ve topluma cesaret veren kişilerin hikayelerini Türkiye ile paylaşmak amacındayız. Murat Kefeli de yaptığı çalışmalarla uzun yıllardır görme engelliler başta olmak üzere topluma umut ve cesaret aşılıyor.” dedi.
"ÇÜNKÜ KÖRÜZ"
Platformda neden ‘kör’ kelimesinin tercih edildiği şöyle anlatılıyor: ! [Gülümseme] Bu sözcüğün kullanılması yalnızca "tercih". Platformumuz https://www.gormeengelliyiz.biz.tr adresinden de hizmet veriyor. Bize göre önemli olan sözcük/tanım değil, bunlara yüklenen anlam. Kişide bir önyargı varsa körlüğü eksiklik, trajedi, dertler dünyası olarak görüyorsa diline düşürdüğü sözcük bu fikirleri yok etmiyor. "Kör" sözcüğü doğrudan bizi tanımlayan bir ifade, "görme engelli" ise "gören"i referans alarak "gören" üzerinden dolaylı bir tanımlama; içinde "engel" barındırmıyor.
körüz.biz sitesine giren bir görme engelli kullanıcı, ekran okuyucu seçenekleri, yazı tipi, renkler gibi birçok tasarım detayını kendine göre özelleştirebiliyor. İpuçları başlıklı bölümde sosyal medyada erişilebilir görsel paylaşımından şampanya açmaya, sesli atm kullanımından göze damla damlatmaya dek bilgiler sunuluyor. Betimlemeler sekmesinde betimlenmesi için görsel bir dosya yüklemesi mümkün olabildiği gibi, kendiniz de istediğiniz bir şeyi betimleyebiliyorsunuz. Burada market logolarından karikatürlere dek betimlenen pek çok görsel yer alıyor. “Severim-hoşlanmam” sekmesinde ise bizzat görme engelli bireyler, körlükle ilgili kendi düşüncelerini paylaşıyor. Mesela “Görmeyen kişilerle de selamlaşılabileceğinin bilinmesini severim!”, “Herhangi biri gibi bana da saat sorulduğunda cevap verebileceğimin bilinmesini severim!”, “Kendisi yolda yürüyorken beni kaldırıma çıkmam için yüksek sesle uyaranlardan hoşlanmam!” ve “Bana bir desteği olmuş kişinin, kendisini yüzyılın iyilik hareketini yapmış gibi hissetmesinden hoşlanmam!” gibi cümleler yer alıyor.